පදාර්ථයේ අවස්ථා
| භෞතික අවස්ථාව | නිරීක්ෂිත ගුණය | නිරික්ෂිත ගුණය පැහැදිලි කිරීම |
ඝන |
ඝනත්වය වැඩියි
මුළුමනින් ම වාගේ අසම්පීඩ්‍යයි පරිමාව නිශ්චිතයි.දෘඩයි. |
අංශු එකිනෙකට ඉතා කිට්ටුවෙන් ඇහිරී ඇත |
| හැඩය ස්ථිරයි |
අංශු ස්ථිර ස්ථානවල පිහිටා ඇත අංශුවලට උත්තාරණ චලිතයක් නොමැත. |
|
| තාප ප්‍රසාරණ සංගුණකය කුඩායි |
උෂ්ණත්වය වැඩි වුව ද අංශු සැලකිය යුතු තරම් එකිනෙකින් ඈත් නොවේ |
|
ද්‍රව |
ඝනත්වය වැඩියි
මුළුමනින් ම වාගේ අසම්පීඩ්‍යයි පරිමාව නිශ්චිතයි |
අංශු එකිනෙකට ඉතා කිට්ටුවෙන් පිහිටා ඇත |
|
ස්ථිර හැඩයක් නොමැත බාහිර බලවලට ක්ෂණික ව ප්‍රතිචාර දක්වයි ඝන මෙන් දෘඩ නොවේ |
අංශුවලට එකට බැඳී ගමන් කළහැකි ආකාරයේ උත්තාරණ චලිතයක් ඇත.අංශු එකට බැදී එකිනෙකට සාපේක්ෂ ව චලනය වේ |
|
|
දරා සිටින භාජනයේ හැඩය ගනී තිරස් පෘෂ්ඨයක් ඇති කරයි |
අංශු නිශ්චිත ස්ථානවල පිහිටා නොමැති හෙයින් විභව ශක්තිය අවම වන පරිදි ඒවා සැකසෙමින් හැඩය වෙනස් කර ගනී |
|
| තාප ප්‍රසාරණ සංගුණකය කුඩායි |
උෂ්ණත්වය වැඩි වුව ද අංශු සැලකිය යුතු තරම් එකිනෙකින් ඈත් නොවේ |
|
වායු |
ඝනත්වය ඉතා අඩු යඉතා ස්ම්පීඩ්‍යයි |
අංශු ඉතා දුරින් පිහිටා ඇත |
|
ඕනෑ ම පරිමාවක් ක්ෂණික ව අත්පත් කර ග්නියි. ස්ථිර හැඩයක් නොමැත |
අංශු අතර ආකර්ෂණ බල ඉතා දුර්වල ය අංශු එකට බැඳී ගමන් කිරීමක් නැත අංශු එකිනෙකින් බොහෝ දුරට ස්වාදීනව වේගවත් උත්තාරණ චලිතයක යෙදේ. |
|
|
ස්ථිර පෘෂ්ඨයක් ඇති කර නො ගනී |
ගුරුත්වය අභිබවා අණු අහඹු ලෙස චලනය වේ |
|
|
ඉහළ ප්‍රසාරණ සංගුණකයක් ඇත |
අංශු අතර ආකර්ෂණ ඉතා දුර්වල හෙයින් ඉහළ උෂ්ණත්ව වලදී අංශු වල වේගය වැඩි වී ඒවා තව තවත් ඈත් වීම සිදු වේ. |
වාෂ්පීභවනය හා ඌර්ධ්වපාතනය
වාෂ්පීභවනය හා ඌර්ධ්වපාතනය පිළිවෙලින් ද්‍රවවල හා ඝන වල සිදු වන ස්වයං සිද්ධ ක්‍රියාවලි දෙකකි.ද්‍රවයක අණු එකිනෙකට ආසන්න ව පිහිටා ඇති හෙයින් ඒවා අතර අන්තරණුක ආකර්ෂණ බල ප්‍රබල ලෙස ක්‍රියාත්මක වේ.ඒ සමගම අණුවලට චාලක ශ්ක්තියක් ද ඇත.පද්ධතියේ අණු සියල්ලෙහි ම වේග එකිනෙකට සමාන නොවේ.පද්ධතියේ අණු වල වේග ව්‍යාප්තියක් පවතිනු ඇත.සාමාන්‍ය තත්ව යටතේ ද්‍රවයකට තාපය නො සපයන විට දී සිදු වන්නේ ද්‍රවයේ ඇති අධික වේගයක් සහිත අණු එකී අන්තරණුක ආකර්ෂණ වලින් මිදී ද්‍රව පෘෂ්ඨයෙන් ඉවතට පලා යාමයි.මේ ව්නාහි ද්‍රවයක නිතැතින් ම සිදු වන වාෂ්පීභවනයයි.චාලක අණුක වාදයෙන් එළිදරව් වන කරුණුවලට අනුව ද්‍රවයක උෂ්ණත්වය එහි අඩංගු අණුවල මධ්‍යන්‍ය චාලක ශක්තිය මඟින් තීරණය වනු ඇත.ඉහත සඳහන් පරිදි අධික වේගයක් ඇති අණු ද්‍රවයෙන් නිතැතින් ම ඉවත් වීම හේතු කොට ගෙන ඉතිරි වන අණු වල මධ්‍යන්‍ය චාලක ශක්තිය අඩු වනු ඇත. එනම් ,ද්‍රවය නිතැතින් ම සිසිල් වනු ඇත.පිටතින් තාපාය නො සපයා ද්‍රවයක් වාෂ්පීභවනය වීමේ දී එය සිසිල් වන්නේ එබැවිනි.
ඝනයක අංශු වලට උත්තාරණ චලිතයක් නැතත් ඒවා තම පිහිටීම වටා කම්පනය වෙමින් පවතී.එනම්,ඒවාට කම්පන ශක්තියක් ඇත.කම්පන ශක්තිය ද උත්තාරණ චාලක ශක්තිය මෙන් ම ව්‍යාප්තිය දක්වයි.අණු අතර අන්තර්ණුක ආකර්ෂණ දුර්වල නම් වැඩි කම්පන ශක්තියක් ඇති අණු නිතැතින්ම ඝනයේ පෘෂ්ඨයෙන් ඉවත් ව යනු ඇත.එනම්,ඒවා ඌර්ධ්වපාතනයට භාජනය වනු ඇත.දුර්වල අන්තරණුක ආකර්ෂණ සහිත අණු වලින් සැදුම් ලත් ඝන ද්‍රව්‍ය වන ඝන ඩයිඅයඩීන්,නැප්තලීන් යනාදිය පහසුවෙන් ඌර්ධ්වපාතනය වන්නේ එබැවිනි.
ඝනීභවනය හා ද්‍රවීකරණය
ඝනීභවනය හා ද්‍රවීකරණය පිළිවෙලින් ඌර්ධ්වපාතනය යන ක්‍රියාවලිවල ප්‍රතිවිරුද්ධ ක්‍රියාවලි වේ.වායුවක් හෝ වාෂ්පයක් සිසිල් කළ විට නිතැතින් ම අණුවල චාලක ශක්තිය අඩු වනු ඇත.එනම්,සිසිල් වීම මඟින් ඒවායේ අහඹු චලිතය දුර්වල කරනු ලැබේ.මෙයින් අණු අතර ආකර්ෂණ බල වලට ක්‍රියාත්මක වීම සඳහා පහසු අවස්ථාවක් එළඹෙයි.මේ හේතුවෙන් වාෂ්පය ද්‍රවීකරණය වීම හෝ එසේ නැත හොත් කෙලින් ම ඝනයක් ලෙස ඝනීභවනය වීම සිදුවේ.ඝන ඩයිඅයඩීන් ස්වල්පයක් යන්තම් රත් කරන ලද කුඩා බීකරයකට දමන්න.එය ඔරලෝසු වීදුරුවකින් වසා එය මතට ජලය ස්වල්පයක් දමන්න.ඌර්ධ්වපාතනය වන ඩයිඅයඩින් ඔරලෝසු වීදුරුව යටි පැත්තේ ඝනීභවනය වනු දැකිය හැකිය.
