රසායනික කර්මාන්ත 2

                                    ..........................රසායනික කර්මාන්ත.........................

                      අප අවට පරිසරයේ පවතින සුලභ ස්වාභාවික ද්‍රව්‍ය භාවිත කරමින් මිනිසාට ප්‍රයෝජනවත්  ද්‍රව්‍යය නිෂ්පාදනය කිරීමේ ක්‍රමවේදයක් සරලව රසායනික කර්මාන්තයක් ලෙස හැඳින්විය හැකිය. මෙහිදී හාවිතා කෙරෙන ස්වාභාවික සම්පතක,

    1.දිගු කලක් තිස්සේ ලබා ගත හැකි විශාල සංචිත ලෙස පැවතීම.

    2.ඉහල සංශුද්ධතාවකින් අමුද්‍රව්‍ය ලබා ගත හැකි වීම.

    3.අමුද්‍රව්‍ය පවතින ස්ථානය වෙත පහසුවෙන් ප්‍රවේෂ වීමට හැකිවීම.

යනාදී ලක්ෂණ තිබිය යුතුය.

තවද රසායනික කර්මාන්තයක් ස්ථාපනය සඳහා පහත අවශ්‍යතා සැපිරිය යුතුය.

     1.ප්‍රාග්ධනය

     2.අමුද්‍රව්‍ය සැපයුම

     3.ශ්‍රමය

     4.අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණය

     5.ප්‍රවාහන පහසුකම්

     6.රාජ්‍ය නීති සහ රෙගුලාසි

     7.බලශක්තිය

     8.වෙළඳපළ

රසායනික කර්මාන්ත S ගොනුවේ කර්මාන්ත,Pගොනුවේ කර්මාන්ත, සහ d ගොනුවේ කර්මාන්ත ලෙස වර්ගීකරණයකට ළක් කර සාකච්ඡා කරමු. මෙහිදී පළමුව  S ගොනුවේ කර්මාන්ත පිළිබඳව සාකච්ඡා කරනු ලැබේ.

මීට ප්‍රධාන වශයෙන් පහත අංශ අයත් වේ.

1.සෝඩියම් නිෂ්පාදනය

2.ලුණු නිෂ්පාදනය

3.සෝඩියම් හයිඩ්‍රොක්සයිඩ් නිෂ්පාදනය

4.සෝඩියම් කාබනේට් නිෂ්පාදනය

5.සබන් නිෂ්පාදනය

6.පිළිස්සූ හුණු නිෂ්පාදනය

7.විරංජන කුඩු නිෂ්පාදනය

8.කැල්සියම් කාබයිඩ් නිෂ්පාදනය

 දැන් අපි ඉහත වර්ගීකරනය යටතේ වන S ගොනුවේ කර්මාන්තයක් වන සෝඩියම් නිෂ්පාදනය පිළිබඳ සවිස්තරව සාකච්ඡා කරමු.

                                                ..........සෝඩියම් නිස්සාරණය........

1.සෝඩියම් නිස්සාරණය කරනුයේ විලීන සෝඩියම් ක්ලෝරයිඩ් විද්‍යු‍ත් විච්ඡේදනය කිරීමෙනි. මීට අමතරව

   සෝඩියම් ස්වාභාවිකව බෝරැක්ස්(Na2B4O7.10H2O),ආකර ලුණු(NaCl),චිලි සෝල්ට්පීටර්(NaNO3) වැනි අකාර   

    වලින්ද පවතී

2.මෙහිදී යොදාගනු ලබන සැකසුම ඩවුන්ස් කෝෂය ලෙස හඳුන්වනු ලබයි.

3.සෝඩියම් ක්ලෝරයිඩ් වල ද්‍රවාංකය අඩුකර ගැනීම පිණිස මෙහිදී කැල්සියම් ක්ලෝරයිඩ් යොදාගනු ලබයි. (මෙමගින් සෝඩියම් ක්ලෝරයිඩ් හි ද්‍රවාංකය සෙල්සියස් අංශක 600 පමණ දක්වා අඩුකර ගැනීමට හැකිය)

4.මෙහිදී ඇනෝඩය ලෙස කාබන් (ග්‍රැපයිට්) ඉලෙක්ට්‍රෝඩයක් ද කැතෝඩය ලෙස යකඩ ඉලෙක්ට්‍රෝඩයක් ද  භාවිතා කරනු ලබයි.

5.කෝෂය තුලින් අඩු විභව අන්තරයක් යටතේ වැඩි විද්‍යුත්  ධාරාවක් යැවීමට සලස්වනු ලැබේ.

6.මෙහිදී සිදුවන ඇනෝඩ සහ කැතෝඩ ප්‍රතික්‍රියා පහත දැක්වේ.

7.මෙහිදී ඇනෝඩය අසලින් පිටවන ක්ලෝරීන් වායුව සහ කැතෝඩය අසලින් ප්‍රථිඵල වන සෝඩියම් අතර   

   ප්‍රතික්‍රියාව වැලැක්වීමට ඇනෝඩය සහ කැතෝඩය වෘත්තාකාර දැල් ප්‍රාචීරයකන් වෙන් කරනු ලැබේ.

8.සෝඩියම් වල ප්‍රයෝජන සමහරක් පහත දැක්වේ.

  * සොඩියම් වාෂ්ප ලාම්පුව නිපදවීම.

  *ද්‍රව සෝඩියම් න්‍යෂ්ඨික ප්‍රතික්‍රියාකාරකවල සිසිලනකාරකයක් ලෙස යොදා ගනී.

  *ඝන සෝඩියම්, බෙන්සීන් හා ඊතර් වැනි කාබනික ද්‍රාවක වියළීම සඳහා භාවිතා වේ.

  *කාබනික සංස්ලේෂණයේදී සහ ප්‍රබල ඔක්සිහාරකයක් වන සෝඩාමයිඩ් නිෂ්පාදනය සඳහා යොදා ගනී.

9.සෝඩියම් නිෂ්පාදනයේ අතුරු ඵලයේ (ක්ලෝරීන් වායුව) ප්‍රයෝජන සමහරක් පහත දැක්වේ.

  *ජලය පිරිසිදු කිරීම සඳහා ක්ලෝරීන්  භාවිතා වේ.

  *P.V.C.නිෂ්පාදනය සඳහා යොදාගනී.

  *විරංජන කුඩු නිෂ්පාදනය සඳහා යොදාගනී.

  *HCl නිෂ්පාදනයේදී ආරම්භක ද්‍රව්‍යක් ‍ලෙස ක්ලෝරීන් වායුව යොදාගනු ලබයි.

  *D.D.T. සහ ග්‍රැමක්සෝන් නිෂ්පාදනය සඳහා ද ක්ලෝරීන් යොදා ගනු ලබයි.

සෝඩියම් නිස්සාරණය ආශ්‍රිත ගැටලු..........

අ.පො.ස.(උ.පෙළ) 2012

01.ඩවුන් කෝෂය භාවිතයෙන් සෝඩියම් නිෂ්පාදනය කිරීම පදනම් කර ගනිමින් පහත දැක්වෙන ප්‍රශ්ණ 

    වලට  පිළිතුරු සපයන්න.

 I   . සෝඩියම් නිෂ්පාදනය කිරීමට භාවිතා කෙරෙන ආරම්භක ද්‍රව්‍යය නම් කරන්න.

II   .විද්‍යුත් විච්ඡේදනයට පෙර ආරම්භක ද්‍රව්‍යයෙහි ද්‍රවාංකය පහත දැමීම සඳහා යම් ද්‍රව්‍යයක් එක් කරනු  

     ලැබේ. එම ද්‍රව්‍යය හඳුනා ගන්න.

III  .විද්‍යුත් විච්ඡේද්‍ය කෝෂය ක්‍රියා කරන දළ උෂ්ණත්වය සඳහන් කරන්න.

IV  .ඩවුන් කෝෂයෙහි ඇනෝඩය සහ කැතෝඩය හඳුනාගන්න.

V   .ඇනෝඩයේ දී සහ කැතෝඩයේ දී සිදුවන අර්ධ කෝෂ ප්‍රතික්‍රියා සඳහා තුලිත රසායනික සමීකරණ

      ලියන්න.

VI  .ඇනෝඩය සහ කැතෝඩය වානේ දැලකින් (STEEL GAUZE) වෙන් කිරීම අවශ්‍ය වන්නේ ඇයි?

VII .ඇනෝඩය සහ කැතෝඩය වෙන් කිරීමට අමතරව නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය සඳහා ගත යුතු වැදගත්

      ආරක්ෂාකාරී  පියවරක් දක්වන්න.

VIII.පහත දැක්වෙන ප්‍රකාශනය සත්‍ය ද අසත්‍ය ද යන්න දක්වන්න.

      “සෝඩියම් නිෂ්පාදනයේ දී අඩු ධාරාවක් සහ වැඩි විභවයක් භාවිත කෙරෙයි.“

IX  .මෙම ක්‍රමයේදී සෝඩියම් ලබා ගැනෙන භෞතික අවස්ථාව දෙන්න.

X   .සෝඩියම්හි භාවිත දෙකක් සහ ඇනෝඩයේදී ලබා ගන්නා ඵලයෙහි එක් භාවිතයක් දෙන්න.