වාක්‍යය ක්‍රම
අදහස් ප්‍රකාශ කිරීම සදහා වාචික හා ලිඛිත යන ක්‍රම භාවිත කරනු ලබයි. ලිඛිතව අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේදි යෙදාගන්නා ප්‍රධාන වාක්‍යය ක්‍රම තුනකි.කර්තෘට වාක්‍යයෙහි ප්‍රධානත්වය ලබා දීම ඉන් පළමු වැන්නයි.දෙවැන්න කර්මයට මුල් තැන දීමයි. භාවාර්ථයට මුල් තැන දීම තෙවැනි ක්‍රමයයි. මේ අනූව වාක්‍යය ක්‍රම තුනකි.
- කර්තෘකාරක වාක්‍යය
- කර්මකාරක වාක්‍යය
- භාවකාරක වාක්‍යය
මෙම ක්‍රම තුනෙන් බහුලව භාවිත වනු ලබන්නේ කර්තෘකාරක හා කර්ම කාරක වාක්‍යය ක්‍රමයි.
තම අභිමතය පරිදි ලේඛකයාට මේ දෙකින් කවර ක්‍රමයක් වුවද යොදාගත හැකිය. වාක්‍යයක කර්තෘට වැඩි අවධානයක් යොමු කළ යුතු විට කර්තෘකරකයෙන් ද කර්මයට වැඩි අවධානයක් යොමු කළ යුතු විට කර්ම කාරකයෙන්ද ලිවිය හැකිය.
කර්තෘකාරක වාක්‍යයක් කර්මකාරකයට හැරවීම.
කර්තෘකාරක වාක්‍යයක් කරමකාරක වාක්‍යයක් බවට හැරවීමේදි කර්තෘ පදය අනුක්තව කර්තෘ විභක්තියෙන්ද කර්ම පදය උක්තව ප්‍රථමා විභක්තියෙන්ද සිටී. ඒසේම අනුක්ත කර්තෘ පදය සමග විසින් යන්න යෙදේ. ක්‍රියා පදය බල ධාතුව සමග යෙදීමද බොහෝ විට සිදු වේ. ඒසේම කර්මකාරක වාක්‍යයෙහිදි උක්ත වන කර්මයේ පුරුෂය, ලිංගය හා වචනයට අනුකූලවන පරිදි අවසාන ක්‍රියාව සකස් විය යුතුය.
උදාහරණ:
කර්තෘකාරක:- ගොවියෝ තල වපුරති.
කර්මකාරක:- ගොවියන් විසින් තල වැපිරේ/වපුරනු ලැබේ.
මෙහි කර්තෘකාරක වාක්‍යයෙහි ගොවියෝ යන කර්තෘ පදයට අනුකූලව වපුරති යනුවෙන් අවසාන ක්‍රියාව යෙදී අැත. ඒය ප්‍රථම පුරුෂ බහුවචන පදයකි. කර්ම පදය වන තල යන්න නපුංසක ලිංග බහුවචනයකි. කර්මකාරක වාක්‍යයෙහිදි ගොවියා යන පදය ගොවියන් විසින් යනුවෙන් කර්තෘ විභක්තියෙන් තබයි. තල යන නපුංසක ලිංග බහුවචන පදය විභක්ති රූප නොගෙන ඒම රූපයෙන්ම යොදයි. වපුරති යන ප්‍රථම පුරුෂ බහුවචන අවසාන ක්‍රියාව කර්මකාරකයේදි වැපිරෙති යනුවෙන් සිටී. උක්ත කර්මය වන තල යන පදය නපුංසක ලිංග බහුවචන පදයක් බැවින් අවසාන ක්‍රියාව වැපිරේ යනුවෙන් ඒක වචනයෙන් යෙදේ.
පහත වාක්‍යය කියවන්න.
නිදර්ශන.
ප්‍රථම පුරුෂ : -
- ළමයි මීයන් අැල්ලූහ.(කර්තෘකාරක)
- ළමයින් විසින් මීයෝ අල්ලනු ලැබූහ/අල්ලනු ලැබුවෝය.අල්ලන ලදහ/අල්ලන ලද්දෝය.(කර්මකාරක)
- මිනිසා ගවයන් බදියි.(කර්තෘකාරක)
- මිනිසා විසින් ගවයෝ බැදෙති.(කර්මකාරක)
මධ්‍යම පුරුෂ : -
- මව තොප නැළෙව්වාය.(කර්තෘකාරක)
- මව විසින් තොපි නළවනු ලැබූහ.(කර්මකාරක)
- ඔහු තා පසසයි.(කර්තෘකාරක)
- ඔහු විසින් තෝ පැසසෙහි.(කර්මකාරක)
උත්තම පුරුෂ : -
- අැය මා සැනසීය.(කර්තෘකාරක)
- අැය විසින් මා සැනසිමි.(කර්මකාරක)
- අම්මා මා වැඩුවාය.(කර්තෘකාරක)
- අම්මා විසින් මම වැඩිණිමි.(කර්මකාරක)
