නයිල් නිම්න ශිෂ්ටාචාරය
නයිල් ගඟ ආශ්රිතව බිහි වූ ශිෂ්ටාචාරය නයිල් නිම්න ශිෂ්ටාචාරය ලෙස සරලව හැඳින්වීමට පුලුවනි.මෙම ශිෂ්ටාචාරය කුමන කාලසීමාවක පැවතියේද යන්න නිශ්චිතව කිව නොහැකි කරුණකි.මෙම ශිෂ්ටාචාරය ඊජිප්තු හෙවත් මිසර ශිෂ්ටාචාරය ලෙසද හඳුන්වයි.
මෙම ශිෂ්ටාචාරය පිළිබඳව කතා කරන විට අප සැමගේ මතකයට නැගෙනුයෙ පිරමීඩ පිළිබඳව වේ.මෙම පිරමීඩ එකල මිසර ශිෂ්ටාචාරයේ රජවරුන්ගේ එනම් පාරාවන්ගේ මෘත දේහ හෙවත් මමී තැම්පත් කිරීම උදෙසා කළ ඒවා වේ.මේවා සාමාන්යෙයන් දිගින් අඩි 750 ක් ද උසින් අඩි 500 ක් පමණ වූ අති විශාල නිර්මාණයක් වේ.ප්රධාන ඉදිකිරීම සඳහා සාමාන්යෙයන් වැයවන ගල් පුවරු ප්රමාණය විසි ලක්ෂය ඉක්මවයි.ඒ එක් ගල් පුවරුවක ස්කන්ධය ටොන් දෙක ඉක්මවයි.මෙකී විශ්මිත නිර්මාණ සිදුකළ මිසර වැසියන් සතුව එදා පැවති දියුණු තාක්ෂණය අදහාගත නොහැක්කක් වේ.
මිසර ශිෂ්ටාචාරයේ රජු රටේ පාලකයාද මිහිපිට දෙවියාය විය.ඔහු පාරාවෝ ලෙසින් හඳුන්වයි.පාරාවෝ අතිශය බුද්ධිමත් ක්රියාශීලී අයෙකු විය.ඔවුන්ගේ පාලන තන්ත්රෙයහි ඉහළ තනතුරු හෙබවූයේ ද පාරාවන්ගේ නෑදෑයින් විසිනි.
මිසර ශිෂ්ටාචාරයේ ආගමි පිළිබඳව විමසා බලන විට මිසරයේ ප්රධාන ආගමික විශ්වාස දෙකක් පැවතුණි.ඉන් පළමුවැන්න උත්පත්තිය සංකේතවත් කෙරෙන “රේ “ නමින් හැඳින්වූ දෙවියාය.දෙවැන්න මරණයට හා පුනරුත්පත්තියට අධිපති ඔපිරස් දෙවියාය.මිසර වැසියා සූර්යයා ජීවයේ ප්රභවය ලෙස සැලකූවේය.සූර්ය දෙවියා වන්දනයේ මූලස්ථානය වූයේ මෙම්පීස් නගරයට යාබදව පිහිටි හෙලියො පොලීස් නම් ස්ථානයයි.මිසර මිථ්යා කතාවකට අනුව ආරම්භයේදී ලෝකය ජල කඳක්ව පැවතුණි.එහි හටගත් ප්රථම බීජයෙන් සූර්යයා හටගත්තේය.එසේම මිසර වැසියා තමන්ට ආත්ම දෙකක් ඇති බව විශ්වාස කළහ.
මිසර වැසියා සතුව තිබූ විද්යා සහ ගණිත දැනුම කෙතරම් ද යන්න පිරමීඩ මගින් මනාකොට පැහැදිලි වේ.එපමණක් නොව ඔවුන් සූර්යයාගේ ගමන් මග පදනනම් කරගනිමින් දින තුන්සිය හැට පහකින් යුතු කැලැන්ඩරයක් නිර්මාණය කිරීම ද සමත් වීම විශ්මයජනක කරුණකි. එසේම මිසර ශිෂ්ටාචාරයේ වෛද්ය ක්ෂේත්රයද දියුණු මට්ටමක පැවති බවට සාධක ඇත.ඔවුන් කැඩුම් බිඳුම් වෙදකම,දන්ත වෛද්ය කටයුතු පමණක් නොව ඇතැම් ශල්ය කර්ම පිළිබඳවද දැන සිටි බව ඔවුන්ගේ වෛද්ය කටයුතු ගැන ලියැවී ඇති එඩ්වින් ස්මිත් පැපිරස් කෘතියේ සඳහන් වේ.එකල වෛද්ය වරුන් නිර්දේශ කළ ඇතැම් ඖෂධ අද ද භාවිතයට ගැනෙයි.එඬරු , කොත්තමල්ලි , කහ යනාදිය ඒ අතර වේ.රසායනික ද්රව්ය අතුරින් සෝඩ්යම් බයි කාබනේට් , ගෙන්දගම් යනාදිය ද වර්තමානයේ වෛද්ය විද්යාවේ භාවිත කිරීම ද මිසර ශිෂ්ටාචාරයේ පැවති දියුණු වෛද්ය විද්යා දැනුම් සම්භාරය පිළිබිඹු කරයි.
මිසර ශිෂ්ටාචාරයේ කලාව දෙස බලන කල ඔවුන් සතුව වෙනම ම කලා සම්ප්රදායක් පැවති බවට සාධක හමු වේ.මිනිස් රූප ඔවුන් ගේ තරාතිරම මත විශාලව සහ කුඩාවට නිර්මාණය කර තිබෙනු දැකගත හැකි වේ.ඒ අනුව චිත්රවල පාරාවෝ සහ ඉහළ නිලධාරීහු ප්රමාණයෙන් විශාලවත් මෙහෙකරුවන්ගේ රූප ප්රමාණයෙන් කුඩාවටත් නිර්මාණය කර තිබේ.දර්ශන තලය හරස් අතට තීරු කීපයකට බෙදා ළඟම තිබෙන දෑ පිළිවෙලින් පහතම තීරුවේ සිටද දුරින් ම ඇති දෑ ඉහළම තීරු වලට වැටෙන සේ ද ආරෝහණ ක්රමයකට අනුව සිතුවම්කරණයෙහි නිරත වී ඇත. එසේම ඔවූහු වස්තුවක පුද්ගලයන්ට විශේෂ වූ ලක්ෂණ කීපයක් ගෙන ඒවා සාම්ප්රදායික මිනිස් රුවට ආරෝපණය කළහ.මිනිස් රුව පියවි නෙතට නොපෙනෙන අයුරින් දක්වා ඇත.හිසකෙස් පසෙකින් පෙනෙන අයුරින් දැක්වුවද ඒවායෙහි ඇස දක්වා ඇත්තේ ඉදිරි පසට පෙනෙන අයුරිනි.පපුව ඇතුලු සිරුරෙ හි බඳ ඉදිරිපසට දර්ශනය වන අයුරින් දක්වා ඇතත් අත් සහ කකුල් දැක්වෙන්නේ පසෙකින් පෙනෙන අයුරින් වේ. මූර්ති ශිල්පයේ ද මිසර ශිෂ්ටාචාර වැසියන් විශිෂ්ට දස්කම් පා ඇත.පිරමීඩ ඉදිරිපස නිර්මාණය කර තිබෙන්නා වූ දැවැන්ත මූර්ති වලින් ඒ බව මනාව පැහැදිලි වේ.