10 ශ්‍රේණිය නව නිර්දේශය - දත්ත සන්නිවේදනය (Data Communication) ආශ්‍රිත ගැටළු - 3 කොටස
දත්ත සන්නිවේදනය (Data Communication) ආශ්‍රිත ගැටළු
17. දත්ත සම්ප්‍රේෂණ විධි (Data Transmission modes) 3 ලියා දක්වන්න. එක් එක් විධියක් පිළිබඳව කෙටි සටහන් දෙන්න.
ඒකපථ (Simplex):
දත්ත ගමන් කරනුයේ එක් දිශාවකට පමණි. එනම් ප්‍රේෂකයාගේ සිට ග්‍රාහකයා දක්වා පමණි. එනෙක් දිශාවට දත්ත සම්ප්‍රේෂණය කිරීම සඳහා කිසිදු අවකාශයක් නොමැත.
උදා: රූපවාහිනී / ගුවන් විදුලි සම්ප්‍රේෂණය (Television / Radio Transmission)
අර්ධ ද්වීපථ (Half Duplex):
එක් වරකට එක් දිශාවකට පමණක් දත්ත සම්ප්‍රේෂණය කළ හැකිය. මෙහිදී දිශා දෙකටම දත්ත සම්ප්‍රේෂණය කළ හැකි නමුත් එක් දිශාවකට දත්ත සම්ප්‍රේෂණය අවසන් වූ පසුව අනෙක් දිශාවට දත්ත සම්ප්‍රේෂණය සිදු කළ හැකිවේ.
උදා: වෝකි - ටෝකි උපකරණය (Walkie - Talkie)
පූර්ණ ද්වීපථ (Full Duplex):
එකම අවස්ථාවේදී දිශා දෙකටම දත්ත සම්ප්‍රේෂණය කළ හැකිය.
උදා: දුරකථනය
18. දත්ත සම්ප්‍රේෂණ වේගය (Data transmission speed) මනිනුයේ,
දත්ත සම්ප්‍රේෂණය සිදු කරනු ලබන්නේ බිටු (Bits) ඇසුරු කරගෙනයි. එම නිසා දත්ත සම්ප්‍රේෂණ වේගය මැනීම සඳහා තත්පරයකදී සම්ප්‍රේෂණය කරනු ලබන බිටු ප්‍රමාණය (Bits per seconds) දැක්විය හැකිය. මෙය bps ඒකක වලින් මනිනු ලැබේ. වර්ථමානයේ kbps, Mbps, Gbps යන ඒකක භාවිතා කෙරේ.
19. මොඩම් යන්ත්‍රයේ කාර්යය භාරය කුමක් ද? විස්තර කරන්න.
මොඩම් යන්ත්‍රයක් (MODEM) යනු සංඛ්‍යාංක සංඥා (Digital Signals), ප්‍රතිසම සංඥා (Analog Signals) බවටත් ප්‍රතිසම සංඥා (Analog Signals), සංඛ්‍යාංක සංඥා (Digital Signals) බවටත් පත් කිරීම සඳහා යොදා ගනු ලබන උපාංගයකි. සංඛ්‍යාංක සංඥා ප්‍රතිසම බවට පත් කරනු ලබන ක්‍රියාවලිය මූර්ජනය (Modulation) ලෙස ද ප්‍රතිසම සංඥා සංඛ්‍යාංක සංඥා බවට පත් කරනු ලබන ක්‍රියාවලිය ප්‍රති මූර්ජනය (Demodulation) ලෙස හැඳින්වේ. මොඩම් උපකරණය මගින් ඉහත ක්‍රියාවල් දෙකම සිදු කෙරේ.
ස්ථානීය ප්‍රදේශයක හෙවත් කුඩා ප්‍රදේශයකට සීමා වූ පරිගණක ජාලයක දත්ත සම්ප්‍රේෂණය සඳහා සංඛ්‍යාංක සංඥා භාවිතා කළ හැකි වුව ද දිගු දුර සන්නිවේදනය සඳහා සංඛ්‍යාංක හෙවත් අංකිත සංඥා (Digital signals) භාවිතා කළ නොහැකිය. එයට හේතු වන්නේ ඒ සඳහා භාවිතා කළ හැකි සංඛ්‍යාංක සන්නිවේදන මාධ්‍යයක් නොමැති වීමයි. මෙවැනි අවස්ථා වල දැනට ස්ථාපිත කර ඇති ප්‍රතිසම දුරකථන ජාල (Analog telephone networks) ප්‍රයෝජනයට ගැනේ. නැති නම් නව සංඛ්‍යාංක ජාල නිර්මාණය කිරීම අධික වියදම් සහගත සහ අසීරු කටයුත්තකි. ප්‍රේෂක පරිගණකයක් (Sender computer) තුළ නිපදවෙන සංඛ්‍යාංක සංඥා, ප්‍රතිසම ජාලයට සම්ප්‍රේෂණය කිරීමට පෙර ඒ සඳහා සුදුසු ආකාරයට හෙවත් ප්‍රතිසම ආකාරයට පත් කිරීමක් සිදුවේ. මෙය ආකාර කිහිපයකටම සිදු කළ හැකිය. මේ පිළිබඳව පසුව සාකච්ජා කරමු. සංඛ්‍යාංක සංඥා (Digital signals) පමණක් සම්ප්‍රේෂණය කළ හැකි ජාල සඳහා මොඩම් යන්ත්‍ර (MODEM) අවශ්‍ය වන්නේ නැත.
20. දත්ත සන්නිවේදන ක්‍රම කාලානුරූපිතව බෙදා දැක්විය හැකි ආකාර මොනවා ද?
සාම්ප්‍රදායික ක්‍රම (Traditional methods)
ඉලෙක්ට්‍රොනික සහ පරිගණක පාදක ක්‍රම (Electronic & Computer based methods)
21. දත්ත සන්නිවේදනය කළ සාම්ප්‍රධායික ක්‍රම මොනවා ද?
පුද්ගලයින් අතර හස්ත සංඥා මගින් අදහස් හුවමාරු කර ගැනීම (කොඩි සංඥා මගින්)
කට කථා මගින්
කඩදාසි භාවිතා කර තොරතුරු තැනින් තැනට ගෙනයාම (සාම්ප්‍රධායික තැපෑල)
ඊ තල මගින් සංදේශ යැවීමෙන්
කුරුල්ලන් මගින් සංදේශ යැවීමෙන්
ගිණි ගොඩක් ගැසීමෙන්, දුම් ගොඩක් ගැසීමෙන්
අණ බෙර ගැසීමෙන්
ජන ගී ගැයීමෙන්
පුවරු, සෙල් ලිපි හා සිතුවම් මගින්
බෝතල් තුළ රඳවන ලද පණිවුඩ (Message in a bottle)
Morse Codes
තවත් කොටසක් බලාපොරොත්තු වන්න.
