ශාන්තිකර්මවල කප සිටුවීම මගින් මූර්තිමත් වන සශ්රිකත්වය
එක්වි සැමදෙන දෙමළ සිංහල ගී නාද කරමින් සොඳේ
එක් හඬින් මෙහි පතිනි දෙවිදුට නමස්කාරෙන් වැඳ සොඳේ
නික්ම තෙඳ ඇති උතුම් පත්තිනි දෙවිඳුගේ කප දැක සොඳේ"
ඉතා අලංකාර කප භකිතියෙන් වැඩම විය යුතුය . ඉහත කවියෙන් කියන්නේ ඒ පිළිබඳවයි. පුරාණයේ දී කප සඳුන් ලීයෙන් සකස් කරගත් බවත් ඒ සඳහා රජ්ජුරුවන්ගේ දරුවන් පැමිණි බවත් පහත කවියෙන් කියැ වේ.
සඳුන් කනුව ද දහස් ගණනින් වසා සුදු සළු අභරණින්
අඟුරු දුම්මල ලවා නිසි කොට සුරත පන්දම ගෙන අතින්
ගොසින් වැන්දේ උතුම් පත්තිනි දෙවිඳුගේ කප දැක නෙතින්"
කල්පයේ පැවැත්මටත් , සියලු ලෙඩ රෝග නිවාරණයටත් , කප සිටුවීම කළ බව අසන්නට ලැබේ.
නවතින්නට ලෙඩ රෝග ය
පවතින්නට මුළු කල්ප ය
මොහොතින් සිටුවති මෙකප ය"
ශාන්තිකර්ම ක්ෂේත්රයේ දී සත්වලු, සත් මල් ආදිය යොදාගෙන කප සැරසීම කළ නමුත් එසේ සරසන බවක් වර්තමානයේ දක්නට නොලැබේ. තාල වර්ගයට අයත් වලු හා මල් වර්ග කපට අලංකාරය ගෙන එනවත් සමඟම සශ්රිකත්වය ද මූර්තිමත් කරයි. වර්තමානයේ අවස්ථාව සංකේත කිරීම උදෙසා පමණක් පැවැත්වුව ද අතීතයේ උත්සවත් ශ්රියෙන් හා ඉතාමත් සංකීර්ණ ස්වරූපයක් ගෙන ඇත. පහන් මඩුව හා ගම් මඩුව ශාන්තිකර්ම වල දී සරසා ගත් කප සඳුන් කිරි පැනින් නහවා පංචාංගික තූර්ය වාදන සහිතව උඩට උඩුවියන් හා පයට පාවඩ සහිත ව පත්තිනි සළඹ ද වඩමවා ගෙන ගම වටා පෙරහැර කරනු ඇත. ඒ අවස්ථාවේ දී ගම්වැසියන්ගේ පඬුරු නිදහස් කිරීම සිදු කෙරේ. අනතුරුව සුබ මොහොතින් කප සිටුවනු ලැබේ.
ශාන්තිකර්මවල කප සිටුවීමේ දී දැකිය හැකි ප්රධාන ලක්ෂණයක් නම් නිශ්චිත කාල සීමාවක දී පවත්වන බවට ස්ථිර ප්රතිඥාවක් දීම යි. කප සඳහා කිරි සහිත අත්තක් ඇති සෘජු ගසක් සොයා යාමත්, පොල්ගෙඩි දෙකක් හා විසුරුණු පොල්මලක් එහි බැදීමත්, එමෙන්ම කිරිවලින් කප නැහැවීමත් ආදී කප සිටුවීමට අදාළ ක්රියාවලිය පුරුෂ ලිංගේන්ද්රය හා ප්රජනන ක්රියාවලිය සංකේතවත් කරන බව කෙනෙකුට කිව හැකි ය. එයින් පුරුෂයකුගේ ශක්තිය හා නිරෝගී භාවය පිළිබිඹු කිරීමට උත්සහයක නිරතව ඇතැ යි ද කියනු ලැබේ. එහි අවසාන අපේක්ෂාව සශ්රිකත්වය වර්ධනය බව කිව හැකි ය.
වර්තමාන ශාන්තිකර්ම භූමිවල විමර්ශනයක යෙදෙන විට පෙනීයන කාරණයක් නම් අතීත චාරිත්ර වාරිත්ර සමුදාය හා වත්පිළිවෙත් වර්තමානයේ උවමනාවෙන් පවත්වන බවක් දක්නට නොලැබීම ය. වියත් නමයකින් පමණ දිගකින් යුත් කප සිටුවීමට රික්තා මර යෝග නැති බදාදා හෝ සෙනසුරාදා දිනයක් යොදා ගනී.
කප සිටුවන අවස්ථාවේ ප්රධාන කපුවා අළුයම මල් යහනේ පහන් දල්වා දළුමුර හා පඬුරු තබා තුනුරුවන්ට නමස්කාර කොට දෙවියන්ට ආරාධනා වශයෙන් ශ්ලෝක, සන්න, කන්නලව්, සැහැලි ආදිය කියනු ලැබේ. භූමදේවියට කන්නලව් කෙරේ. වළ වටා බුලත් කොළ 12 ක් ද ඒ මත පඬුරු 12ක් ද පහන් වැටි 12ක් ද පැන් කොතලයක්ද තබා ඇත. කපේ විස්තර කියා , පහන්වැටි දල්වා ,නියමිත දිශාව බලා , ශුභ මූර්තියෙන් පෙරහරින් ගෙනා කප මඟුල් බෙර වාදන මධ්යයේ සුවඳ දුමින් සුවඳවත්ව කප වළ තුළ තබයි.