සූර්ය ග්‍රහ මණ්ඩලය හා පෘථිවිය 01
සූර්ය ග්‍රහ මණ්ඩලය හා පෘථිවිය 01
- සූර්යයා
සූර්යයා ප්‍රධාන කොට ඇති නවග්‍රහ මණ්ඩලය සූර්ය ග්‍රහ මණ්ඩලය නැතහොත් සෞර ග්‍රහ මණ්ඩලය යන නමින් හඳුන්වනු ලැබේ. මෙයින් ල්‍රධාන වන සූර්යයා මධ්‍ය කොට ගොන පෘථිවිය හා අනෙකුත් ග්‍රහ ලෝකයන් ද පරිභ්‍රමණය වන බව අප හොදින් දන්නා කරුණෙකි. කෙසේ වුවද සූර්ය ග්‍රහ මණ්ඩලයට අයත් පෘථිවිය ආදි ග්‍රහ ලෝක කෙසේ ඇති වී දැයි නෙයෙක් නෙයෙක් යුගයන් හී විසූ විද්‍යාඥයෝ නොයෙක් මත පහළ කරන්නට පටන් ගත්හ. මෙයින් ද වැඩි දෙනකු ග්‍රහ ලෝක සූර්යයා නිසා ම ඇති වූහයි ස්ථිර ලෙස පිළිගත් බැවින් අපි පළමුව සූර්යයාගේ ස්වාභාවය කවරේ දැයි සොයා බලමු.
සූර්යයා අපට ළඟින් ම පිහිටි තාරකාවයි. තරුවක් හෙවත් තාරකාවක් වනාහී ස්වකීය ආලෝකයෙන් ම විශ්ව ගර්භයේ පවතින උෂ්ණවත් වස්තුවකි. සූර්යයා පෘථිවි විෂ්කම්භය මෙන් 109 වාරයක් පමණ ප්‍රමාණයෙක විෂ්කම්භයක් ඇති වස්තුවක් වුව ද අනෙකුත් තාරකා හා සැසඳු විට කුඩා තාරකාවෙකි. එය අපට අනෙකුත් තාරකාවලට වඩා විශාල ව පෙනෙන්නේ පෘථිවියට ආසන්නව පිහිටා ඇති හෙයිනි. මෙහි ආසන්න යන වචනයෙන් හැඟෙන්නේ සූර්යයා අපට සැතපුම් 9.30, 00.000 ක් දුරින් පිහිටා ඇති බවයි. එහි උෂ්ණත්වය සූර්ය තාපයෙන් දැවෙන විට අපට තරමක් දුරට දැනෙයි. යට කී ප්‍රමාණයට වඩා සෑහෙන දුරක් සූර්යයා අපට ළං වුණ හොත් එහි තාපයෙන් අප ගිනි ගන්නට ද ඉඩ ඇත්තේය. සූර්යයා නොමැති නම් පොළොව මළ නැතහොත් නිදන ලෝකයක් වන්නට ද ඉඩ ඇත. එයට හේතුව පෘථිවියේ වසන සෑම ජීව වස්තුවෙකම ජීවය රදා ගැනීමට සූර්ය තාපය අවශ්‍ය කෙරෙන හෙයිනි.
ප්‍රකෘති ඇසින් සූර්යයා දෙස බැලීම අනතුරු සහිතය. එහෙත් හිරු නඟින විටත්, බසින විටත්, රත්පැහැ ඇති තැටියක් මෙන් පෙනෙන සූර්යයා දෙස අපට බැලිය හැකිය. සූර්යයාගේ ආලෝකය හා තාපය ද විහිදුවන මෙම පෘෂ්ඨය ප්‍රභා ගෝලය නමි. ප්‍රභා ගෝලය අවට ජලකර වැනි වායු වලින් තැනුණු වායු කලාපයෙක් ඇත. මෙය වර්ණ ගෝලය නමි. වර්ණ ගෝලයට පිටින් ඇත්තේ අංශු මාලාව නම් තවත් වායු කලාපයෙකි. සම්පූර්ණ සූර්ය ග්‍රහණයක් ඇතිවන අවස්ථාවෙක දී මෙ අංශු මාලාව පැහැදිලි ව දැකගත හැකිය. මෙකී සූර්ය අංශු මාලාව මතුපිටින් සැතපුම් දශ ලක්ෂයක් පමණ දුර විහිදෙයි. ඉතා බලවත් දුරේක්ෂයකින් පරික්ෂා කොට බැලුවහොත් ප්‍රභා ගෝලයෙහි කළු වන් පැල්ලම් ඇති බව පෙනෙයි. මෙම පැල්ලම් සූර්ය ලප යන නමින් හඳුන්වනු ලැබෙයි. මේවා සූර්ය ගෝලයෙහි ඇතිවන මහත් කුණාටු යයි කියනු ලැබේ.
- ග්‍රහ ලෝක
ප්‍රාථමික පංතිවල දී භූගෝල විද්‍යාව උගන්නා විට ග්‍රහ ලෝක නවයක් සූර්යයා වටා පරිභ්‍රමණය වන බැව් ඔබ උගත්තෙහි ය. බුද, සිකුරු, පෘථිවිය, අගහරු, බ්‍රහස්පති, සෙනසුරු, යුරේනස්, නෙප්චූන් හා ප්ලූටෝ යනනම් වලින් මේවා හඳුන්වනු ලැබේ. මෙයින් අගහරු ග්‍රහයත්, බ්‍රහස්පති ග්‍රහයත් අතර කුඩා ග්‍රහලෝක හෙවත් ග්‍රහකයන් සමූහයක් ඇති බව පෙනෙයි. මේ ග්‍රහකයන් පිළිබඳව ප්‍රකාශ කර ඇති අදහස් අතර වැඩියක් ම පිළිගත් අදහස නම් ඒවා අනෙකුත් ග්‍රහලෝක වූ සූර්ය කැබිලිත් සමඟම නිකුත් වී ගිය එක් විශාල කැබැල්ලකින් හටගත් බවයි. මේ විශාල කැබැල්ල ඝනීභවනය වන්නට පෙර වෙනත් හේතුවක් නිසා කුඩා කැබෙලි බවට වෙන්ව ගොස්, කුඩා ග්‍රහ ලෝක සමූහයක් බවට අනතුරුව පත් වන්නට ඇතැයි සළකනු ලැබේ. මෙසේ දැනට අනාවරණය කරගෙන ඇති කරුණු වලට අනුව, සූර්යයා ගෙන් නිකුත් වී ගොස් ඝනීභවනයට පත්ව ගෝලාකාර වූ ග්‍රහ ලෝක හා ග්‍රහකයන් ද සූර්ය කැබලි දශයකින් ඇති වූහ යැයි අපට සිතිය හැකිය. සූර්යයා කෙරෙන් ඉතා ඈත් වූ ප්ලුටෝ ග්‍රහයා ක්‍රි. ව. 1930 දී සොයා ගන්නා ලදින් තවත් කල් ගත වූ විට එයිටත් දුරින් වූ ග්‍රහ ලෝක සොයා ගැනීමට ද ඉඩ නැත්තේ නොවේ.
පෘථිවිය ඇතුළු මෙකී ග්‍රහයන්ට තමන් වෙතින් නිකුත් කරන්නට හැකි ආලෝකයක් නැත්තේය. සූර්යයත් , අනෙක් තාරකාවනුත් බබළන්නේ තමන්ගේම ආලෝකයෙනි. ග්‍රහයෝ සූර්යයා කෙරෙන් ලබා ගන්නා වූ ආලෝකය පරාවර්තනය කරති.සිකුරු තරුව ( වීනස් ) කොපමණ ආලෝකයකින් දීප්තිමත්ව අහසේ බබළන්නේ ද? එහෙත් සිකුරු ග්‍රහයාට ස්වීය ආලෝකයෙක් නොමැත. ඔබ සිකුරු තරුව මතුපිට සිට පෘථිවිය දෙස බැලුවොත් අපට සිකුරු තරුව පෙනෙන්නාක් මෙන් පෘථිවිය ද ආලෝකයෙන් දීප්තිමත්ව බබළන බව දැකගත හැකිය. සඳ මතට ගිය නීල් ආම්ස්ට්‍රෝං හා එඩ්වින් ඔල්ඩ්රින් ද ඉහළ අවකාශයෙහි දී පෘථිවිය ගෝලාකාරව ආලෝකයෙන් බබළන බැව් දැක ප්‍රීතියෙන් ඔල්වරසන් නැගුයේ, ඔවුනට මෙම කරුණ ප්‍රත්‍යක්ෂ වශයෙන්ම වැටහී ගිය බැවිනි.
සූර්යයාට ඉතාම ඈතින් පිහිටි ප්ලුටෝ ළඟට ඇත්තේ නෙප්චූන් ය. යුරේනස් , සෙනසුරු , බ්‍රහස්පති හා අඟහරු ද අපට වඩා සූර්යයාට දුරය. පෘථිවියේ සිට සූර්යයා වෙතට දිවා රෑ දෙකෙහිම නොනැවතී පියාඹන ආකාශ යානයක් පැයකට සැතපුම් 300 ක වේගයෙන් නොකඩවා ගියහොත් අවුරුදු 35 ක් පමණ ගත වූ කළ සූර්යයා වෙතට පැමිණෙන්නට හැකි වෙතැයි සිතුවොත් අපට වඩා සූර්යයාට දුර වූ ග්‍රහ ලෝක සූර්යයාගෙන් කොපමණ දුර දැයි ඔබට වටහා ගත හැක.
ග්‍රහ ලෝක අතරින් ඉතා ම විශාල වනුයේ පෘථිවිය මෙන් එකොළොස් වාරයක් පමණ විශාල විශ්කම්භයක් ඇති බ්‍රහස්පතිය. මර්කරි හෙවත් බුදහූ සූර්යයාට ඉතාමත් ආසන්න ග්‍රහ ලෝකයයි. චන්ද්‍රයාට වඩා ස්වල්පයක් විශාල වූත් බුද ග්‍රහයා කෙරෙහි සූර්යයා පවත්වන ගුරුත්වාකර්ෂණ බලය අති මහත් ය. මේ නිසා බුද අති ශීඝ්‍ර වේගයකින් පරිභ්‍රමණය වෙයි. එලෙස ශීඝ්‍ර ලෙස සූර්යයා වටා පරිභ්‍රමණය නොවුන හොත් , සූර්යයාගේ ගුරුත්වාකර්ෂණයට යටත් වී එය සූර්යයා වෙතට ඇද ගනු නිසැකය.
( මූලාශ්‍ර ග්‍රන්ථය - උසස් පෙළ භූගෝල විද්‍යාව * එන් වීරතුංග )
