භාෂාව යනු කුමක්ද ?
භාෂාව යනු කුමක්ද
මානව සංස්කෘතියේ අසහාය නිර්මාණයක් වශයෙන් ‘භාෂාව’ හැදින්විය හැකිය. එය මානවයා අන්‍ය සත්ත්වයින්ගෙන් සුවිශේෂ තත්ත්වයට පත් කරන්නකි. භාෂාව කෙදින කෙසේ ඇති වී ද? යන්න පිළිබදව ශිෂ්ටාශිෂ්ට සමාජීය මානවයාගේ විචාරාක්‍ෂිය ඉතා ඈත අතීතයේ සිට යොමු වූ බවට සාධක පවතී. එසේම ‘භාෂාව’ යන්නෙන් අදහස් කෙරෙනුයේ කුමක්ද? යන්නද විවිධ විද්වත්හු විවිධ න්‍යායයන් තුළින් නිර්වචනය කළහ. ඒ අතර බහු සම්භාවිත නිර්වචනයක් වශයෙන් ජෝර්ජ් එල්. ටේරගර් සහ බර්නාඞ් බ්ලොක් විසින් දක්වන ලද අදහස දැක්විය හැකිය. ඒ අනුව ’භාෂාවක්’ යනු ‘‘මිනිසුන්, සමාජීය සමූහයක සාමාජිකයන්ද, සංස්කෘතික කොටස්කරුවන්ද වශයෙන් අන්‍යෝන්‍ය ක‍්‍රියාකාරිතා හා සන්නිවේදනය සදහා යොදා ගන්නා සම්මුතික වූ වාග් සංකේත පද්ධතියක්’’ බව පැහැදිලි වේ
මිනිස් සිතෙහි පහළ වන සංකල්ප අන්‍යයන්ට ඒත්තු ගැන්වීමට ඇති වැදගත්ම වීථිය වනුයේ භාෂාව යි. එය දියුණු මනුෂ්‍යයාත් තිරශ්චාන ගත සත්ත්‍වයාත් අතර විශාල වෙනසක් විශද කොට දක්වන්නකි. එක් පුද්ගලයෙකුගේ චින්තාවලියක් ඒ ආකාරයෙන්ම තවත් පුද්ගලයකුගේ චින්තාවලියක් බවට පත් කිරීමට භාෂා මාධ්‍යය තරම් උපයෝගී තවත් මාධ්‍යයක් නැති තරම්ය. භාෂාව සංස්කෘත වනුයේ ලෞකික අද්දැකීම්වලට සාපේක්ෂවය. එහෙත් ලෞකිකත්‍වය අතික‍්‍රමණය කළ අද්දැකීම් ප‍්‍රකාශනයෙහිලාද උපයෝගී වන එකම උපකරණය වන්නේ භාෂාව යි. එහෙයින්, භාෂාව වූ කලී මිනිසාගේ ජීවන ප‍්‍රවෘත්තියට අත්‍යවශ්‍ය වැදගත්ම උපකරණයකි. කවර භාෂාවක වුවත් මූලික අවශ්‍යතා දෙකකි. එනම් කථනය හා ලේඛනය යි එය උපයෝගී කර ගනිමින් අන්‍යෝන්‍ය සන්නිවේදනය සිද්ධ වේ.
‘භාෂා’ යන්න ව්‍යක්ත වචනාර්ථයෙහි යෙදෙන ‘√භාෂ්’ ධාතුවෙන් නිපන් කෘදන්ත නාමයකි ‘√භාෂ්’ ධාතුවෙන් නිපන් තවත් කෘදන්ත නාමයක් වූ ‘භාෂණ’ යන්නද වාග්විද්‍යාවෙහි පාරිභාෂිකයක් හෙවත් ශිල්ප වචනයක් (technical term) වශයෙන් යෙදෙන්නකි. එහෙත් ‘භාෂා’, ‘භාෂණ’ දෙක යොදනු ලබන්නේ නිර්වචන වශයෙන් විශේෂිත වූ අර්ථයන්හි ය. ‘භාෂණ’ (√භාෂ්-අන යනු භාව කෘදන්තයකි. එහෙයින් භාෂණ යන්නෙන් ක‍්‍රියාව, බිණීම, දෙඞීම, කථා කිරීම යන අරුත් පැවසේ. ‘භාෂා’ යන්න සෑදී ඇත්තේ ‘‘මෙයින් කථා කෙරේ’’ (‘‘=භාෂතෙ අනයා’’* යන අර්ථයන්හි කරණ කාරක කෘදන්තයක් ළ √භාෂ් - අ + ආ වශයෙනි. එහෙයින් භාෂණයට හෙවත් කථාකිරීමට උපකරණය වන්නක් ඉන් ප‍්‍රකාශ වේ
භාෂාව යනු කුමක්දැ’යි විග‍්‍රහ කරනු පිණිස විවිධ වාග්විද්‍යාඥයින් විසින් ඉදිරිපත් කොට ඇති නිර්වචන කිහිපයකි.
01. සාමාන්‍ය ව්‍යවහාරයට අනුව භාෂාව යන්නෙහි අදහස පුළුල් ලෙස සලකන විට මනුෂ්‍යයා ප‍්‍රධාන කොට ඇති සත්ත්‍ව වර්ගයා ඔවුන්ගේ අදහස් හා හැගීම් ප‍්‍රකාශ කරන හෝ හුවමාරු කර ගන්නා කවර ක‍්‍රමයකට වුවද භාෂාව යැයි කිව හැකිය.
02. මනුෂ්‍යයන් අතර අදහස් හා හැගීම් ප‍්‍රකාශ කරන හෝ හුවමාරු කර ගන්නා කවර ක‍්‍රමයක් වුවද භාෂාව නමින් හැඳින්විය හැකිය.
03. ක‍්‍රමවත් ලෙස පිළියෙළ වූ ශබ්ද සංකේත සමුදාව භාෂාවයි.
04. පොදු ව්‍යවහාරය මගින් ක‍්‍රමානුකූලව පිළියෙල වී සමාජ සම්මුතිය ලත් වාග්-ශබ්ද සඕකේත සමුදාය යි.
05. ජනතාව අතර සම්බන්‍ධතාව ගොඩ නංවන ඉතා වැදගත් සමාජ බන්ධනය භාෂාවයි.
06. භාෂාව නම් එය කථා කරනු ලබන ජනතාවත් සමග හැදී වැඞී වෙනස් වන සුළු සමාජ සංස්ථාවකි.
07. මනුෂ්‍යයන් අදහස් හුවමාරු කර ගන්නා ප‍්‍රධාන මාර්ගය භාෂාවයි.
08. ශබ්ද උච්ඡුාරණය හා ශ‍්‍රවණය මගින් මිනිසුන් අතර හැගීම් හා අදහස් හුවමාරු කර ගන්නා මාර්ගය භාෂාවයි
භාෂාව යනු කුමක්ද, එහි ප‍්‍රායෝගිකත්වය කෙබඳුද යන්න පැහැදිලි කර ගැනීමේදී නොයෙක් ශබ්ද කෝෂයන්හි දැක්වෙන අර්ථ සලකා බැලීම ප‍්‍රයෝජනවත් කාර්යයකි. එහිදී පුවතිසි අලගියවන්න ප`ඩිවරයා විසින් සම්පාදිත සංස්කෘත-සිංහල ශබ්දකෝෂයෙහි භාෂා යන්න ස්ත‍්‍රී වාචක පදයක් වශයෙන් දක්වා එයට අරුත් දෙනුයේ ‘‘බස, බිණීම, කථාව, සල්ලාපය, භාෂිතය, සියබස, කතාකරන සකු බස, ගැමි බස, විස්තරය, සරස්වතී, (නීති) පැමිණිල්ල’’ආදි වශයෙනි
