සාමාන්ය පෙළ විචාර ලිවීම
සතර කන් මන්ත්රණය
ප්රශ්නය: උම්මග්ග ජාතකයේ එන මහෞෂධ තියුණු නුවණක් ඇත්තෙකි. නිර්දිෂ්ට කොටසින් උදාහරණ 3ක් වත් දක්වමින් විමසන්න.
පන්සිය පනස් ජාතක පොත් වහන්සේ තුළ ඇතුළත් ව ඇති දීර්ඝතම ජාතක කථාව වන්නේ, උම්මග්ග ජාතකයයි. එහි බෝධිසත්ත්ව චරිතයට පණ පොවන මහෞෂධ පඬිතුමා මියුලු නුවර රාජධානියේ අග්ර පුරෝහිතතුමා ය. උන් වහන්සේගේ නුවණ පිළිබඳ ව මුළු ජාතකය පුරාවට ම රැව්පිළිරැව් දෙමින් ඉදිරිපත් වන ආකාරය විමසා බලමු.
චූලනී බ්රහ්මදත්ත රජතුමා ප්රමුඛ සේනාව විසින් මියුලු නුවර යටත් කර ගැනීමට උපායක් ලෙසින්, එම රාජධානිය වට කොට නුවරට පැන් ගෙන ඒම නවතන ලදී. මේ අවස්ථාවේදී මහෞෂධ පඬිතුමා ඔහුගේ විපුල ඥානය මුවහත් කරමින් සැට රියන් උණ දණ්ඩක ඇඹුල බිජු දමා මැටි උඩ තබා පැන් පුරාලූයේ ය. එවිට, එක් රැයකින් සැට රියන් උසට දික් වූ දඬු ඇති නෙළුම් මල් හට ගත්තේ ය. එම නෙළුම් මල් පිටත සතුරන්ට පෙනෙන්නට ද සැලැස්වී ය. නෙළුම් මල් දඬු සමග කඩා සතුරන් දෙසට විසි කරන්නට විය. ඒවා දුටු සතුරු සේනාව නුවර ඇතුළතත එපමණ දික් වූ නෙළුම් මල් පිපීමට නම් මහා විල් ඇතැයි සිතා යටකී උපාය අත්හැර දමන ලදී.නෙළූම් මල් සිට වූ එපුවත මෙසේ කථාවේ දිග හැරෙයි.
"සැට රියන් උස උණ දණ්ඩක් ගෙන්වා... හිමාලයෙන් ගෙන් වූ මැටි හා ඇඹුල බිජු ගෙන පොකුණු අසැ දියෙහි බිජුවට රෝපණය කරවා මැටි පිට උණ දණ්ඩ සිටුවා ඇතුළේ පැන් පුරවා ලූ සේක."
තවත් වරෙක, මියුලු නුවරට දර ගෙන ඒම නැවැත්වීමට සතුරු සේනාව විසින් කටයුතු කරන ලදී. දර නොමැතිව අහර පිසීමට හැකියාවක් කොලැබීමෙන් නුවර වැසියන් යටත් වනු ඇතැයි සතුරෝ සිතූ හ. එවිට, මහෞෂධ පණ්ඩිතයින් විසින් මෙබඳු උපායක් දියත් කරවන ලදී. එනම්, පිටතට පෙනෙන සේ පවුර ඇතුළතින් දර රැස් කර තවත් දරවලින් පිටත සිටි සේනාවට රැගෙන යාම සඳහා දර විසී කිරීමට කටයුතු කිරීමයි. ඒ බව මෙසේ ජාතක කථාවේ සඳහන් වෙයි.
"කොල, දර නැතිව පිස කෑ නොහී සයින් පීඩිතව නොහිඳ නැති කෙනෙක් උළුකැන් බත් ආදිය පිස කව. ..තෙල ඇරගන්වයි මහත් දර කඳන් ඇඟට දමා ලන්නා හ."
මේ දුටු සතුරු සේනාව සිතන්නේ, නුවරා දර ගෙන ඒම නැවැත්මෙන් මෙනුවර යටත් කර ගත නොහැකි බවයි. මෙය ද මහෞෂධ පණ්ඩිතයන්ගේ මහඟු නුවණ පෙන්වන කදිම අවස්ථාවකි.
තවත් විටෙක, පඬිතුමාගේ ප්රඥාව පෙන්වන අවස්ථාවක් ධර්ම යුද්ධයේදී හමු වේ. කේවට්ටයාට තෑගි පිණිස දීමට මහෞෂධ අටවක් මැණිකක් රැගෙන යයි. එම මැණික පඬිතුමාගේ ඇඟිලි අග රඳවා ගනිමින්, එය ගැනීමට යාමේදී කේවට්ටයා අතින් මැණික බිමට පතිත වීමත් සිදු වෙයි. එය ගැනීමට බිමට නැමෙන කේවට්ටයාට සිදු වන්නේ මහත් විපතකි. බොධිසත්ත්වයන්ගේ පාමුල අසල නැමී සිටි කේවට්ටගේ මුහුණූ බිම උලමින් ඔහු වන්දනා කරන ඉරියව්වත් පෙනෙන්නට සලස්වා ධර්ම යුද්ධය ජය ගැනීමට මහෞෂධන්ට හැකියාවක් ලැබුණේ අන් කිසිවක් නිසා නොව නුවණෙහි බල මහිමයෙනි.
මේ ආදී වශයෙන් මහෞෂධ පඩිතුමා විසින්, සියලු රාජ්යයන් යටත් කර ගත් බ්රහ්මදත්ත රජුගෙන් මියුලු නුවර බේරා ගැනීමට විවිධ උපක්රමශීලී ක්රම අනුගමනය කරන ලදී. ඒ හැමකක් ම අතිසාර්ථක වූ අතර, ප්රඥා පාරමිතාවේ අනුහසින් මේ සියලු ජයග්රහණයන් ඔහු විසින් ලබා ගනිමින් මියුලු නුවර රජතුමාවත් වැසියන්ටත් සිත් සේ ජීවත් වෙමින් ජය පැන් බොන්නට සැලැස්වූයේ ය.
මෙහි වචන 450ක් පමණ ඇත. එහෙත් මෙවැනි ආකාරයේ ප්රශ්නයකින් ඔබගෙන් අපේක්ෂා කරන්නේ වචන 100ක් පමණි.මෙවැනි විචාරයකට ඔබ මිනිත්තු 20-25 අතර කාලයකට වඩා වැය කිරීම නොකළ යුතු ය.)