තොරතුරු සාක්‍ෂරතාවය
1974 දී එක්සත් රාජධානියේදී තොරතුරු සාක්‍ෂරතාවය පිළිබද මුලින්ම සාකච්චාවට බදුන් විය. තොරතුරු සාක්‍ෂරතාවය පිළිබද මෙසේ සාකච්චාවට බදුන් වුයේ තොරතුරු බිහිවීමේ විප්ලවය නිසාත්, තාක්ෂණික වෙනස්කම් නිසාත්, තමන්ට අවශ්ෂ තොරතුරු සොයා ගැනීමේ ගැටලුව පන නැගුනු නිසාත් වේ.
තොරතුරක් යනු කුමක්ද?
තොරතුරක් යනු දැනුම ලබා ගත ක්‍රමය හෝ දැනුම ලබා දුන් ක්‍රමය ලෙස සරලව අර්ථ දැක්විය හැකිය.තොරතුරු පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාටත් අවශ්‍යතාවයෙන් අවශ්‍යතාවයටත් අනුව වෙනස් වේ.තොරතුරු යනු දැනුම සංවිදානය කිරීමේ මාධ්‍යයක් වශයෙන්ද හදුන්වන්න පුළුවන්.විවිධ දේ සංසන්දනය කර අපට අවශ්‍ය දෙ හදුනා ගැනීමට තොරතුරු උපකාරී වෙනවා.
තොරතුරු මුලාශ්‍ර යනු කුමක්ද?
දත්තයක් කිසියම් සැලසුමකට සකස් කර ගත පසු තොරතුරු මුලාශ්‍ර ලෙස හදුන්වයි.විවිධ පුද්ගලයින් සහ සංවිධාන විසින් තොරතුරු මුලාශ්‍ර නිපදවයි.
තොරතුරු මුලාශ්‍ර නිර්මාණය කරන්නන්
1.රාජ්‍ය ආයතන
2.අධ්‍යාපනික ආයතන
3.පුද්ගලික අංශය
4.තනි තනි පුද්ගලයින්
දැන් අපි එක් එක් තොරතුරු මුලාශ්‍ර නිර්මාණය කරන්නන් පිළිබද සලකා බලමු
- රාජ්‍ය ආයතන
බොහෝ විට නොමිලේම තොරතුරු සපයයි.
උදා - ජන හා සංඛ්‍යා ලේඛන දෙපාර්තමේන්තුව,සංඛ්‍යා වාර්තා
2.අධ්‍යාපනික ආයතන
විවිධ පාසල් හා විශ්ව විද්‍යාල මේ ගණයට අයත් වේ.සම්මන්ත්‍රණ වල පිටපත්,විභාග දැනුම් දීම,පරීක්ෂණ ග්‍රන්ථ,තාක්ෂණික වාර්තා,අප්‍රකාශිත සාහිත්‍ය යන්දිය මොවුන් විසින් නිපදවයි.
3.පුද්ගලික අංශය
වාණිජ හා ව්‍යාපාරික අංශය යටතේ පුද්ගලික බැංකුද ,ප්‍රකාශන ආයතන යටතේ ගොඩගේ සහෝදරයෝ වැනි ආයතනද ,මාධ්‍ය යටතේ හිරු ටීවී වැනි ආයතනද ලාභ පරමාර්ථයෙන් තොරව කටයුතු කරන ආයතනද,උනෙස්කෝ වැනි ජාත්‍යන්තර ආයතනද,සංස්ථාපිත පර්යේක්ෂනාගාරද,Elsevier වැනි මුදල් ගෙවා තොරතුරු ලබා ගන්න ආයතනද මේ ගණයට අයත් වේ.
4.තනි තනි පුද්ගලයින්
.තනි තනි පුද්ගලයින් ඔවුන් විසින්ම නිර්මාණය කර ගත වෙබ් අඩවි හා බ්ලොග් අඩවි මගින්ද facebook,twitter වැනි සමාජ ජාල හරහා තොරතුරු ප්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන්ද,සාගර ලිපි,පොත් තනි තනිව ප්‍රකාශය පත් කිරීමෙන්ද තොරතුරු මුලාශ්‍ර නිර්මාණය කිරීමට දායක වේ.
තොරතුරු මුලාශ්‍ර වර්ග
1.ප්‍රාථමික මුලාශ්‍ර
2.ද්විතික මුලාශ්‍ර
3.තෘතික මුලාශ්‍ර
1.ප්‍රාථමික මුලාශ්‍ර
පුද්ගලයෙක් හෝ සංවිධානයක් විසින් ඍජුවම ප්‍රකාශයට පත් කරන තොරතුරු ප්‍රාථමික මුලාශ්‍ර නමින් හදුන්වයි..ප්‍රාථමික මුලාශ්‍ර ප්‍රධාන කොටස් තුනක් යටතේ දැක්විය හැකිය.
1.මුද්‍රිත -දිනපොත්,ලිපි,කතා,පුවත්පත් ලිපි,ගිවිසුම්
2.විද්‍යුත් - ඊමේල් ,දුරකථන සාකච්චා
3.වෙනත් - රජ ඇදුම් හා කඩු
2.ද්විතික මුලාශ්‍ර
ප්‍රාථමික මුලාශ්‍රයක් විවේචනය කිරීමේදී ,වෙනත් භාෂාවකට පරිවර්තනය කිරීමේදී හෝ එයට වෙනත් අර්ථ කතනයක් ලබා දෙන්නේ නම් එය ද්විතික මුලාශ්‍රයක් නමින් හදුන්වයි.
උදාහරණ - පර්යේක්ෂණයක් මත ලියවුනු පොතක්.මෙහිදී පර්යේක්ෂණය ප්‍රාථමික මුලාශ්‍රය වන අතර එය පදනම් කර ගෙන ලියන ලද දේ එනම් පොත ද්විතික මුලාශ්‍රය වේ.චරිතාප්‍රධාන,ශබ්දකෝෂ,විස්තර ප්‍රකාශන
3.තෘතික මුලාශ්‍ර
ප්‍රාථමික මුලාශ්‍ර හා ද්විතික මුලාශ්‍ර වලට පිවිසීමට ලබා දෙන මාර්ගෝපදේශයක් ලෙස තෘතික මුලාශ්‍ර හදුන්ව දිය හැකිය.
උදාහරණ - ග්‍රන්තනාමාවලි පිළිබද ලියවුනු ග්‍රන්තනාමාවලි.මෙහිදී මුල්ම ග්‍රන්තනාමාවලිය පිළියෙළ කිරීමට මුල් වූ පොත් ප්‍රාථමික මුලාශ්‍ර ලෙසත් පළමු ග්‍රන්තනාමාවලි ද්විතික මුලාශ්‍රය ලෙසත් දෙවන ග්‍රන්තනාමාවලිය තෘතික මුලාශ්‍ර ලෙසත් හදුන්ව දිය හැකිය.
දැන් අපි තොරතුරු මුලාශ්‍ර කිහිපයක් පිලිබදව විමසා බලමු.
1.වාර සගරා PERIODICALS
සතිපතා,මාසිකව,කාර්තු වලට වාර සගරා ප්‍රකාශයට පත් වේ.
උදාහරණ - විදත්ත සාගර,වෙළද සාගර,පුවත්පත්
2..පර්යේක්ෂණ සගරා SCHOLARY JOURNALS
පර්යේක්ෂණ අරමුණු කර ගත් පර්යේක්ෂණ පත්‍රිකා පල වෙයි.ඒ ඒ පර්යේක්ෂණ ක්ෂේත්‍රයන්ට අදාළ විද්වතුන් විසින් ලිපි ලියනු ලබයි.විදත්ව භාෂාවකින් පල වේ.එක ලිපියේ වුවද පිටු ගණන දීර්ග විය හැකිය.තවත් අයෙකු විසින් අනුමත කල ලිපි පමණක් පල වෙයි.පින්තුර හා වගුද ඇතුලත් විය හැකිය.
Etisalat නම් REG(space)econ ලෙස type කර 4499 ට SMS කරන්න.
උසස් පෙළ
ආර්ථික විද්‍යාව
(සිද්ධාන්ත/පුනරීක්ෂණ)
තනි හෝ කණ්ඩායම් පන්ති
076-6557372 (කොළඹ/ගම්පහ අවට පමණි)
(විශ්වවිද්‍යාල සිසුවෙකු විසින් මෙහෙයවයි)
