දත්ත සමුදාය (Database) - 5 කොටස

සම්බන්ධිත දත්ත සමුදායක් නිර්මාණය කිරීම 

සම්බන්ධිත දත්ත සමුදායක් යනු

එකිනෙකට සම්බන්ධ දත්ත සමුදායක් සම්බන්ධිත දත්ත සමුදාය ලෙස හැදින්වේ. මෙසේ  දත්ත සමුදායක් සම්බන්ධ කිරීමේදී වගු කිහිපයක් නිර්මාණය කිරීමට සිදු වේ. එහිදී දත්ත අතිරික්තය අවම වන පරිදි වගු නිර්මාණය කළ යුතුය. එම වගු අතර සම්බන්ධතා නිර්මාණය කළ යුතු අතර ඒ සඳහා සම්බන්ධතා වර්ග කිහිපයක් පැවතිය හැකිය. එම සම්බන්ධතා පහත පරිදි වේ. 

1. එක - එක සම්බන්ධතාවය (One-to-One Relationship)
2. එක - බහු සම්බන්ධතාවය (One-to-Many Relationship)
3. බහු - බහු සම්බන්ධතාවය (Many-to-Many Relationship)

 බහුවිධ වගු වල දත්ත සම්බන්ධ කිරීම සඳහා, අපි විදේශීය යතුරු (foriegn key) වගුවට එක් කළ යුතුය.

1. එක- එක සම්බන්ධතාවය (One-to-One Relationship)

වගුවක එක් රෙකෝඩයක් වෙනත් වගුවක එක් රෙකෝඩයක් සමග සම්බන්ධ වන්නේ නම් එම වගු දෙක අතර එක - එක සම්බන්ධතාවය (One-to-One Relationship) ක් පවතී.

2. එක - බහු සම්බන්ධතාවය (One-to-Many Relationship)

වගුවක එක් රෙකෝඩයක් සම්බන්ධිත වගුවේ රෙකෝඩ කිහිපයක් සමඟ සම්බන්ධ වන විට එම වගු දෙක අතර එක - බහු සම්බන්ධතාවය (One-to-Many Relationship) ක් පවතී.

3. බහු - බහු සම්බන්ධතාවය (Many-to-Many Relationship)

 එක් වගුවක රෙකෝඩයක් වෙනත් වගුවක රෙකෝඩ කිහිපයක් සමග ද එම සම්බන්ධිත වගුවේ රෙකෝඩයක් අනෙක් වගුවේ රෙකෝඩ කිහිපයක් සමඟ ද සම්බන්ධ වන්නේ නම් එම පවතින සම්බන්ධතාවය බහු - බහු සම්බන්ධතාවය (Many-to-Many Relationship) ලෙස හැදින්වේ.

 වගු දෙකක් අතර සම්බන්ධතාවය ඇති කිරීම 

Database tools → Relationship →  සම්බන්ධ කළ යුතු වගුව තෝරන්න → Add → ප්‍රාථමික යතුර සම්බන්ධ කළ යුතු වගුවේ ආගන්තුක යතුර මතට ඇද දැමීම 

පෝරම(Forum) 

පෝරමය යනු පරිගණක මගින්  දත්ත ගබඩාවක ඇතිදත්ත බලා ගැනීමට යොදාගන්නා අංගයකි. එය මූලික වශයෙන් දත්ත ආදානය හෝ ප්‍රදර්ශනය සඳහා හෝ යෙදුම් ක්‍රියාත්මක කිරීම පාලනය කිරීම සඳහා නිර්මාණය කර ඇත. ඔබගේ යෙදුම විමසුම් හෝ වගු වලින් උපුටා ගන්නා දත්ත ඉදිරිපත් කිරීම කිරීමට ඔබ පෝරම භාවිතා කරයි.

• දත්ත ඇතුළත් කිරීම, වෙනස් කිරීම සහ වාර්තා බැලීම සඳහා ආකෘති භාවිතා වේ.

• ආකෘති බොහෝ විට භාවිතා කිරීමට හේතුව, දත්ත නිවැරදිව ඇතුළත් කිරීම පරිශීලකයාට පහසු කිරීම සඳහා ය. 

• ඔබ ප්‍රවේශයේ පෝරමයකට තොරතුරු ඇතුළත් කළ විට, දත්ත හරියටම දත්ත සමුදා නිර්මාණකරුට අවශ්‍ය වගු එකකට හෝ වැඩි ගණනකට යාමට අවශ්‍ය තැනට යයි.

දත්ත ආකෘති පත්‍රයක් ගොඩනැගීම - Create →   Form design →  Add existing feilds →  show table →   අවශ්‍ය වගුව තෝරන්න →  වගුවේ ක්ෂේත්‍ර ආකෘති පත්‍රය මතට ඇද දමන්න 

වගුවේ රෙකෝඩ අකෘති පත්‍රය තුළින් දැක්වීම - Home tab →  view →  form view

ආකෘති පත්‍රයට පාලන බොත්තම් එක් කිරීම - design tab →  control wizard →   අවශ්‍ය පාලන බොත්තම් තෝරා ගන්න →  command button wizard →  record operation →  select action (අවශ්‍ය ක්‍රියාව තෝරාගන්න) →  බොත්තමට සුදුසු නමක් දෙන්න → finish 

වාර්තා (Report) 

වාර්තාව යනු තෝරාගත් දත්ත ආකෘතිකරණය, ගණනය කිරීම, මුද්‍රණය කිරීම සහ සාරාංශ කිරීම සඳහා නිර්මාණය කර ඇති අංගයකි. 

• ඔබ වාර්තාවක් මුද්‍රණය කිරීමට පෙර එය ඔබගේ තිරය මත නැරඹිය හැකිය.

• පෝරම(Forum) ආදාන සඳහා වන අතර, වාර්තා ප්‍රතිදානය සඳහා වේ.

• ඔබ මුද්‍රණය කිරීමට අදහස් කරන ඕනෑම දෙයක් නම්, එය නම් සහ ලිපින ලැයිස්තුවක්, යම් කාල පරිච්ඡේදයක් සඳහා මූල්‍ය සාරාංශයක් හෝ තැපැල් ලේබල් සමූහයක් වැනි දත්ත වාර්තා ලෙස ලබාගත හැකිය.

• වාර්තාවක පෙනුම දෘශ්‍යමය ලෙස කැමති අයුරින් වෙනස් කර ලබා ගත හැකිය.

• ඕනෑම වගුවකින් හෝ විමසුමකින් වාර්තාවක් නිර්මාණය කිරීමේ හැකියාව Microsoft Access මගින්  ලබා දේ.

වාර්තාවක්නිර්මාණය කිරීම - create tab  →  report wizard  →  අවශ්‍ය වගුව හෝ විමසුම තෝරා ගැනීම  →  අවශ්‍ය ක්ෂේත්‍ර තෝරාගැනීම  →  next  →  finish

වාර්තාව මුද්‍රණය කිරීම - report view  →  print preview  →  print

විමසුම් (Query) 

වගු එකක් හෝ වැඩි ගණනක දත්ත අවශ්‍ය දසුනක් සපයන අංගයකි. විමසීම් යනු වගු එකකින් හෝ වැඩි ගණනකින් දත්ත සෙවීමේ හා සම්පාදනය කිරීමේ ක්‍රමයකි.

• විමසුමක් ක්‍රියාත්මක කිරීම හරියට ඔබේ දත්ත ගබඩාවේ සවිස්තරාත්මක ප්‍රශ්නයක් ඇසීම හා සමාන වේ.

• විමසුමක් ගොඩනඟන විට, අවශ්‍ය දත්ත හරියටම සොයා ගැනීමට ඔබ නිශ්චිත සෙවුම් කොන්දේසි නිර්මාණය කරයි.

• මෙහිදී චිත්‍රක විමසුම (graphical query) භාවිතා කළ හැකිය, නැතහොත් ඔබේ විමසුම් නිර්මාණය කිරීම සඳහා ව්‍යුහාත්මක විමසුම් භාෂා (SQL) ප්‍රකාශ ලිවිය හැකිය.

• දත්ත තේරීම, යාවත්කාලීන කිරීම, ඇතුළු කිරීම හෝ මකා දැමීම සඳහා විමසුම් උපකාරී වේ.

• පවතින වගු එකක් හෝ වැඩි ගණනක දත්ත වලින් නව වගු නිර්මාණය කිරීමට විමසුම් උපකාරී වේ

විමසුම නිර්මාණය කිරීම - create tab → query design → අවශ්‍ය වගුව හෝ වගු තෝරාගන්න → අවශ්‍ය ක්ෂේත්‍ර තෝරාගන්න → විමසුම ධාවනය කරන්න (run)

විමසුමක් නිර්මාණය කරන සෑම විටම, access මගින් ස්වයංක්‍රීයව SQL විමසුම නිර්මාණය කරයි. මෙසේ SQL විමසුම මගින් ද වගු නිර්මාණය යනදී සියල්ල සිදු කළ හැකිය. 

 SQL විමසුම නිර්මාණය - create tab → query design → view  → sql view 

දත්ත සමුදා නිර්මාණය (create database)

දත්ත සමුදා නිර්මාණය කිරීම සඳහා CREATE DATABASE  ප්‍රකාශය භාවිතා කරයි.

CREATE DATABASE database_name;  

දත්ත සමුදාය මකා දැමීම (remove database)

දත්ත සමුදාය මකා දැමීමට හෝ ඉවත් කිරීමට SQL DROP ප්‍රකාශය භාවිතා කරයි.

DROP DATABASE database_name; 

දත්ත සමුදායක් තෝරා ගැනීම (select database)

MySQL දත්ත ගබඩාවේ, වගුව, දර්ශනය ආදියෙහි කිසියම් විමසුමක් ක්‍රියාත්මක කිරීමට පෙර ඔබ මුලින්ම දත්ත සමුදායක් තෝරා ගත යුතුය. එසේ කිරීම සඳහා  පහත විමසුම භාවිතා කරයි 

USE DATABASE database_name;  

වගුවක් සෑදීම (create table)

දත්ත සමුදායක් තුළ වගුවක් සෑදීම සඳහා SQL CREATE TABLE ප්‍රකාශය භාවිතා කරයි.

SQL> CREATE TABLE STUDENTS (  

ID INT                           NOT NULL,  

NAME VARCHAR (20) NOT NULL,  

AGE INT                         NOT NULL,  

ADDRESS CHAR (25),  

PRIMARY KEY (ID)  

);  

වගුවක් මකා දැමීම (remove table)

වගු අර්ථ දැක්වීමක් සහ වගුවකින් සියලුම දත්ත මකා දැමීමට SQL DROP TABLE ප්‍රකාශයක් භාවිතා කරයි.

DROP TABLE "table_name";