අභිධර්මය 1 පාඩම (ඉගැන්වීම් උපකාරක කෙටි සටහන්)

      සිතේ ගති - I

      චෛතසික (52)

• සිතෙහි හටගන්නා සිතුවිලි චෛතසික නම් වේ.
  
  

• සියලූම චෛතසික ගණන 52 කි.
  
  

• චෛතසික 52 ප්‍රධාන කොටස් 3 කට බෙදා දැක්වියි හැකිය.

  

  අන්‍යසමාන චෛතසික (13)

• සබ්බචිත්ත සාධාරණ හා ප්‍රකීර්ණක චෛතසික 13 පොදුවේ අන්‍යසමාන චෛතසික නමින් හැඳින්වේ.
  
  

• මේවා එකිනෙකින් අන්‍ය වූ (එකිනෙකට වෙනස් වූ) කුසල් සිත් සමගත් අකුසල සිත් සමගත් සමානව යෙදෙන බැවින් අන්‍යසමාන යන නමින් හැඳින්වේ.
  
  

  සබ්බචිත්ත සාධාරණ චෛතසික (7)

• සියලූම සිත් වල අඩු නැතිව යෙදෙන චෛතසික සබ්බචිත්ත සාධාරණ චෛතසික නම් වේ.
  
  

• සබ්බචිත්ත සාධාරණ චෛතසික 7 කි.
  
  

  ප්‍රකීර්ණක චෛතසික (6)
  

• ඒ ඒ සිත් වල සුදුසු පරිදි විසිරී පවතින චෛතසික ප්‍රකීර්ණක චෛතසික නම් වේ.
  
  

• ප්‍රකීර්ණක චෛතසික 6 කි.
  
  

  

• අන්‍යසමාන චෛතසික කිහිපයක් පහත විස්තර කොට ඇත.

  ඵස්ස - ඵස්ස යනු ස්පර්ශයයි. සිතක් උපදින්නේ ඇස ආදී දොරටුවකට රූප ආදී අරමුණක් ලැබුණු විටය. සිත හා එම සිතට අදාල චෛතසික එම අරමුණ සමග ගැටීමේදී (ස්පර්ශ වීමේදී) ඵස්ස චෛතසිකය උපදී.
  
  

  චේතනා - සෙසු චෛතසිකයන්ව ඊට අදාල කටයුතු වල යොදවන්නේ චේතනා චෛතසිකය විසිනි. චේතනා චෛතසිකය සෙසු චෛතසිකයන්ගේ ප්‍රධානියෙකු වැනිය.
  
  

  ජිවිතින්ද්‍රිය - සෙසු චෛතසිකයන්ව ජීවත්කරවන්නේ ජිවිතින්ද්‍රිය චෛතසිකය විසිනි.
  
  

  මනසිකාර - අරමුණට චිත්ත චෛතසික යොමු කරවන්නේ මනසිකාර චෛතසිකය විසිනි.
  
  

  අධිමොක්ඛ - අරමුණ මත සිත හා එම සිතට අදාල චෛතසික දිගින් දිගටම රඳවා තබාගන්නේ අධිමොක්ඛ චෛතසිකය විසිනි.
  
  

  ඡන්ද - අරමුණ කෙරෙහි කැමැත්ත ඇති කරනු ලබන්නේ ඡන්ද චෛතසිකය විසිනි.
  
  

  

  අභ්‍යාස:-

  ශ්‍රේණි විභාගය 2015

  1. සබ්බ චිත්ත සාධාරණ චෛතසික 7 කි. ඒවා එම නමින් හැඳින්වීමට හේතුව කුමක් ද? (ල. 4)