14 පාඩම, බුද්ධ කාලීන උපාසකවරු (ඉගැන්වීම් උපකාරක කෙටි සටහන්)
උපාලි ගෘහපති
-
උපාලි ගෘහපති නිගන්ඨනාථපුත්ත ගේ ශ්‍රාවකයෙකි.
-
හෙතෙම බුදුරදුන් වෙහෙසට පත් කිරීමට සිතා වචී කර්ම, මනෝ කර්ම දෙකට වඩා කාය කර්මය වඩා බලවත් බව කියමින් බුදුන් සමග වාද කළේය.
-
මනෝ කර්මය වඩා බලවත් බවට බුදුරදුන් විසින් ඉදිරිපත් කළ කරුණු ඇසීමෙන් උපාලිගේ ප්‍රඥාව විවර විය.
හෙතෙම දහම් අසා සෝවාන් විය. -
උපාලි විසින් නිගන්ඨයන් වෙනුවෙන් පවත්වාගෙන ආ දන්වැට දිගටම පැවැත්වීමට බුදුරදුන් ඔහුට උපදෙස් දුන්හ.
-
උපාලි ගෘහපතිගේ චරිතයෙන් ගත හැකි ආදර්ශ,
1. සත්‍ය දුටුකල එය පිළිගැනීම.
2. වැරදි බව දැන දැනත් තම මතයෙහි එල්බ නොසිටීම.
චිත්ත ගෘහපති
-
චිත්ත ගෘහපති පිළිබඳව වැදගත් කරුණු,
අගතනතුර - ධර්ම කථීක උපාසකයන් අතර අග තනතුර -
චිත්ත ගෘහපතිගේ කළ්‍යාණ මිතුරෙක්ය වන අචේල කස්සප ජෛන ආගමිකයෙක් ය.
-
රූපාවචර ධ්‍යානයන් ලබාගෙන සෝවාන්ව සිටි චිත්ත ගෘහපති ඒ බව පවසා අචේල කස්සපව බුදු සසුනේ පැවිදි වීමට යොමු කළේය.
සටහන:-
සූත්‍ර පිටකයේ රූපාවචර ධ්‍යාන 4 ක් ඇති බව දැක්වෙන අතර, අභිධර්ම පිටකයේදී සියුම් බෙදීමක් සහිතව රූපාවචර ධ්‍යාන 5 ක් ඇති බව දැක් වේ. අභිධර්ම පිටකයේ දැක්වෙන රූපාවචර ධ්‍යාන 5 පිළිබඳව වැඩිදුර විස්තරයක් සඳහා 7 ශ්‍රේණිය අභිධර්මය 3 පාඩම "මහග්ගත සිත්" සහ ඊට අදාල කෙටි සටහන් බලන්න.
සූත්‍ර පිටකයේ දැක්වෙන පරිදි රූපාවචර ධ්‍යාන සතර පහත පරිදි වේ.
1. පඨමධ්‍යානය
2. දුතියධ්‍යානය
3. තතියධ්‍යානය
4. චතුර්ථධ්‍යානය
-
මහානාම රහතන් වහන්සේගෙන් දහම් අසා චිත්ත ගෘහපති අනාගාමී විය.
-
චිත්ත ගෘහපතිගේ චරිතයෙන් ගත හැකි ආදර්ශ,
1. කළ්‍යාණ මිතුරෙකු වශයෙන් තම මිතුරාව නිවැරදි කුසල මාර්ගයට යොමු කිරීම.
2. තමා කෙතරම් දැන උගත් අයෙකු වූවත් තවත් ඉගැනිය යුතු නොවේ යැයි නොසිතීම.තම නුගුණ හෙළි කළ අතුල උපාසක
-
අතුල සිය 500ක් පිරිස සමග දහම් ඇසීමට ගොස්,
1. රේවත තෙරුන් ධර්මය දේශනා නොකල නිසාත්
2. සැරියුත් තෙරුන් දීර්ඝව ගැඹුරු අහිධර්මය දේශනා කල නිසාත්
3. ආනන්ද තෙරුන් ඉතා කෙටියෙන් ධර්මය දේශනා කල නිසාත්
අතුල උන්වහන්සේලා සමග කිපුණේය. -
හෙතෙම පසුව බුදුරදුන්ගෙන් දහම් අසා සෝවාන් විය.
-
අතුල උපාසකගේ චරිතයෙන් ගත හැකි ආදර්ශ,
1. තමා තුල ඇති දුර්ගුණ නොසඟවා ප්‍රකශ කිරීම.සටහන:-
ඒ ඒ චරිත කතාවට අදාල උදාහරණ උපුටාගත් අවස්ථා එ් එ් චරිත කතාව ඇසුරින් මතක තබා ගැනීමට උපදෙස් දෙන්න.
