23 පාඩම, පුනර්භවය තහවුරු වන සාධක (ඉගැන්වීම් උපකාරක කෙටි සටහන්)

පුනරුප්පත්තිය හා පුනර්භවය යන වචන දෙකෙහි එකිනෙකට වෙනස් අර්ථ දෙකක් පවතී.

පුනරුප්පත්තිය ලෙස ඇතැම් ආගමිකයන් කීවේ ස්ථීර වූ ආත්මීය දෙයක් මරණයෙන් පසු පෙර ශරීරයෙන් ඉවත් වී පසුව නව ශරීරයක් ලැබීම වශයෙනි.

පුනරුප්පත්තිය ප්‍රතික්ෂේප කරමින් බුදු දහම පෙන්වා දෙන්නේ මරණින් පසු අස්ථීර වූත් අනාත්මීය වූත් නව සිත් පරපුරක්, අස්ථීර වූත් අනාත්ම වූත් නව රූපකායක් ඇසුරින් ක්‍රියාත්මක වන බවයි. මෙය පුනර්භවයයි.

පුනරුප්පත්තිය හා පුනර්භවය ඇතැම් ආගමිකයන් විසින් ප්‍රතික්ෂේප කළහ.

බෞද්ධයාට පුනර්භවය ඇති බව පිළිගැනීමට බුද්ධ චරිතය හා බුද්ධ දේශනා ඇසුරින් ගත හැකි සාධක බොහෝය.
ඒවා නම්,

1. බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් පුනර්භවය ඇති බව දේශනා කිරීම.

2. ජාතක කතා මගින් බුදුරදුන්ගේ පුනර්භවය පිළිබඳ තොරතුරු ඉදිරිපත් කිරීම.

3. කර්මය පිළිබඳ බෞද්ධ ඉගැන්වීම මුලූමනින්ම පාහේ පුනර්භවය මත පදනම්ව තිබීම.

4. බෝසතුන් උප්පත්තිය ලද මොහොතේදී "මේ මාගේ අවසන් උපතයි මට නැවත උපතක් නැත" යැයි ප්‍රකාශ කිරීම.

5. ඇතැමුන් මුහුණ පෑ ගැටලූ පෙර කරන ලද අකුසල කර්මයන්ගේ විපාක බව බුදුරදුන් විසින් පෙන්වා දීම.
උදා:- චක්ඛුපාල තෙරුන්ගේ කතා පුවත.

පුනර්භවය තහවුරු වන සාක්ෂි වර්ග 3කි.

1. සම්පරීක්ෂණමය සාක්ෂි - මෝහනය ආදී විවිධ පරීක්ෂණ මගින් හෙලි කරගනු ලබන සාක්ෂි.

2. ස්වයමුද්ගත සාක්ෂි - ජාතිස්මරණ ශක්තිය ලැබුනු අය විසින් හෙලි කරනු ලබන තොරතුරු.

3. අසාමාන්‍ය හැකියාවන් පිහිටන අවස්ථා.