උම්මග්ග ජාතකය ඇසුරින් විචාර ආදර්ශ පිළිතරු 01
01.මහෞෂධ පණ්ඩිතයන්ගේත් කේවට්ට බමුණාගේත් චරිතය තල ඇති සම විසමතා නිරූපණය වන ආතාරය නිර්දිෂට කොටසින් නිදසුන් දෙමින් විමසන්න.
මහෞෂධ හා කේවට්ට යන චරිතද්වය උමංදාවේ එන ප්‍රධාන චරිතයන්ය. කතා විකාශනයේදී අපට දෙදෙනාගේම චරිතවල සම විසමතා දක්නට ලැබෙයි. දෙදෙනාම දෙරට රජවරු දෙදෙනට අර්ථයෙන් ධර්මයෙන් අනුශාසනා කරන උපදේශක පුරෝහිතයෝ ය. වෙනසකට ඇත්තේ මහෞෂධයන් සොළොස් හැවිරිදි වියෙහි දී අග්‍ර පුරෝහිත තනතුරට පත් වූ ලාබාලයෙකු වීම හා කේවට්ටයන් පැසුණු මහල්ලෙකු වීමයි. ඔහු දස දෙනෙකුගෙන් සුසැදි බ්‍රහ්ම දත්ත රජුගේ උපදේශක මඩුල්ලේ ප්‍රධානියා ය. මහෞෂධ වනාහි වේදේහ රජුගේ පස් දෙනෙකුගෙන් යුත් උපදේශක මඩුල්ලේ ප්‍රධානියායි.
මහෞෂධයන් ගොවියෙකුගේ පුතෙකු වන අතර කේවට්ටයෝ බමුණු කුලයෙහි උපන් වේද හැදෑරූ පෙරෙවි බමුණෙකි. ඒ අනුව ද දෙදෙනාම සම නොවේ. දෙදෙනා ප්‍රඥාවන්තයන් වුවද මහෞෂධයෝ වනාහි ප්‍රඥාවෙන් අගතැන් වූහ. එය කේවට්ට බමුනා විසින් ම පිලිගනු ලබන ආකාරය පහත කියමනෙන් හෙලිවේ.
ඒ පණ්ඩිතයෝ වනාහි මෙබදු නුවණැත්තාහ ඉතාම උපායවන්තයහ. මෙසේ විස්තර කොට සද මඩලෙහි අදනා කෙනෙකුන් මෙන් බෝසතන්ගේ ගුණ රජ්ජුරුවන්ට කීහ. තවත් වරෙක කේවට්ටය මෙසේ කියයි. මහෞෂධ පණ්ඩිතයන් විසින් රක්නා ලද මිථිලා නම් රාජධානිය සිංහයෙකු විසින් රක්නා ලද රන් ගල් ගුහාවක් පරිද්දෙන් කිසි කෙනෙකුන් විසින් ගන්නට නොහැක්කීය. මෙයින් පෙනී යන්නේ මහෞෂධයන් තමාට වඩා දක්ෂයකු හා නුවණැත්තකු බව කේවට්ටයන්ම ප්‍රසිද්ධියේ පිළිගත් බවයි.
දෙදෙනාගේම අරමුනුද වෙනස් ය. කේවට්ට බමුණාගේ අරමුණ වූයේ චූලනී බ්‍රහ්ම දත්ත රජු දඹදිව අග රජ කොට තබා තමා අග්‍රපුරෝහිත විමය. එහෙත් මහෞෂධ පණ්ඩිතයන්ගේ අරමුණ වූයේ රජත් රටක් තමාත් ආරක්ෂා කිරීම හා රට හා වැසියා සුඛිත මුදිත කිරීමයි. ඔහු ඒ සදහා තන්වැසි නුවණ මෙහෙයවා කටයුතු කලේ රාජ්‍ය පාලන කටයුතු භාරගත් තැන් සිටමය. විශිෂ්ට චරපුරුෂ සේවාව මගින් දඹදිව් තලයෙහි රාජ්‍යවල සියලු තොරතුරු ලබා ගැනීම බාහිර ආරක්ෂා විධි විදාන සැලසීම හා අභ්‍යන්තර ප්‍රතිසංස්කරණ කටයුතු කලේ හුදෙක් රජුගේත් රටේත් ජනතාවගේත් ආරක්ෂාව පතාය.
එක් සියයක් රජුන් හා බ්‍රහ්මදත්ත රජු සමීපයෙහි සිට ඔවුන්ට ප්‍රාණ හා සමානව කටය්‍රත කරමින් මහෞෂධයන්ගේ චර පුරුෂ ජාලය ක්‍රියාත්මකව සිටි බව මේ කිසිවකු නොදත්හ. මහෞෂධයන්ට රහසින් කිසිවෙකුට කිසවක් කිරීමට නොහැකි වූයේ මේ ඔත්ත සැපයීමේ සේවාව නිසාමය.
