පද්ධති සංවර්ධන ක්‍රමවේද
ගනුදෙනු සැකසුම් පද්ධති (Transaction Processing Systems)
ගනුදෙනු සැකසුම් පද්ධති යනු එදිනෙදා සිදුවන ගනුදෙනු සකස් කිරීම සඳහා යොදාගන්නා තොරතුරු පද්ධති වේ. දෛනික ගනුදෙනු මෙන්ම දිගුකාලීන ගනුදෙනු පිළිබඳව ද වර්තා තබාගැනීම මෙමගින් පහසු වේ.
කළමනාකරණ තොරතුරු පද්ධති (Managemant Information Systems)
කළමනාකරණ තොරතුරු පද්ධති මගින් ආයතනයක දත්ත, දත්ත සමුදායක තැන්පත් කර කළමනාකරණය කිරීම සිදු කරනු ලබයි. ආදායම් , වියදම් , සේවක වැටුප් හා සේවක විස්තර යනාදිය දත්ත සමුදායක තැන්පත් කිරීම මගින් ආයතනයේ සියලු විස්තර කළමනාකරණය කළ හැකි අතර අවශ්‍ය මොහොතේ ඒවා සැකසීමකට භාජනය කර ප්‍රතිදානය ලෙස ඉදිරිපත් කළහැකි ද වේ.
උදාහරණ : ආයතනයක ප්‍රගතිය හා පසුබෑම් ප්‍රස්තාරිකව දැක්වීම.
විශේෂඥ පද්ධති (Expert Systems)
පරිගණකයට කෘතිම බුද්ධියක් (Artificial Intelligence) ලබාදීම මගින් එක් ක්ෂේත්‍රයකට අදාළ දැනුම ලබා දී එමගින් විවිධ ප්‍රතිදානයන් ලබාගන්නා පද්ධති විශේෂඥ පද්ධති ලෙස හඳුන්වනු ලබයි.
උදාහරණ : රෝග ලක්ෂණ හදුනා ගැනීමේ පද්ධති
තීරණ සහයෝගී පද්ධති (Decision Support Systems)
තීරණ සහයෝගී පද්ධති යනු තීරකයන්ට අවශ්‍ය වන වැදගත් තොරතුරු ලබාදෙන තොරතුරු පද්ධති වේ.
පද්ධති සංවර්ධන ක්‍රමවේද
විවිධ වූ පද්ධති සංවර්ධනය සඳහා යොදා ගතහැකි විවිධ වූ පිවිසුම් මාර්ගයන් පද්ධති සංවර්ධන ක්‍රමවේද / ආකෘති ලෙස හැඳින්වේ. තොරතුරු පද්ධති ගොඩනැගීමේ විවිධ වූ ආකෘති අතරින් පද්ධති සංවර්ධන ජීවන චක්‍රය (SDLC) ප්‍රධාන වේ.
පද්ධති සංවර්ධන ජීවන චක්‍රය (Systems Development Life Cycle - SDLC)
තොරතුරු පද්ධතියක් නිර්මාණය කිරීමේ සමස්ථ ක්‍රියාවලිය පද්ධති සංවර්ධන ජීවන චක්‍රය ලෙස හඳුන්වනු ලබයි. පද්ධති සංවර්ධන ජීවන චක්‍රය පියවරෙන් පියවර ක්‍රමානුකූලව සිදු කළයුතු ක්‍රියාවලියකි. තොරතුරු පද්ධතියක් සංවර්ධනය කිරීමේ ක්‍රියාවලිය පියවරෙන් පියවර ක්‍රමානුකූලව සිදු කිරීම මෙහිදී සිදු වේ.
පද්ධති සංවර්ධන ජීවන චක්‍රයේ පියවර 6 කි.
- අවශ්‍යතා හඳුනා ගැනීම. (Identification of Requirements)
- විසඳුම් සැලසුම් කිරීම. (Designing the Solution)
- විසඳුම් කේතනය කිරීම. (Coding the Solution)
- විසඳුම් පරීක්ෂා කිරීම හා දෝෂ ඉවත් කිරීම. (Testing and Debugging)
- පද්ධතිය පිහිටුවීම. (Deployment of the System)
- පද්ධතිය නඩත්තු කිරීම. (Maintenance of the System)
කාර්යය අවශ්‍යතා (Functional requirements)
කාර්යය අවශ්‍යතා යනු පද්ධතිය භාවිතයෙන් කිරීමට බලාපොරොත්තු වෙන කාර්යයන් වේ. එනම් පද්ධතිය මගින් අනිවාර්යයෙන් ම සිදු කළයුතු කාර්යයන් වේ.
උදාහරණ : ස්වයංක්‍රීය ටේලර් යන්ත්‍රයක (ATM) ඇති පද්ධතියක මුදල් ලබාගැනීම , ගිණුමේ ශේෂය බලාගැනීම යනාදිය පද්ධතිය මගින් බලාපොරොත්තු වන කාර්යයන් වේ.
කාර්යය නොවන අවශ්‍යතා (Non Functional requirements)
කාර්යය නොවන අවශ්‍යතා යනු පද්ධතියේ කාර්යය අවශ්‍යතා නොවන සියලු අවශ්‍යතා වේ. එනම් පද්ධතිය මගින් ඉටු වියයුතු අනිවාර්යය නොවන අවශ්‍යතා වේ.
උදාහරණ : ස්වයංක්‍රීය ටේලර් යන්ත්‍රයක (ATM) ඇති පද්ධතියක සිංහල , දෙමළ , ඉංග්‍රීසි යන භාෂා තුනෙන් ම උපදෙස් ලබාදීමට කටයුතු කිරීම, ලොකු අකුරු යොදාගැනීම, සිත්ගන්නා සුළු අතුරු මුහුණත් යොදාගැනීම ආදිය කාර්යය නොවන අවශ්‍යතා වේ.
