මගෙ ආදරණීය දුවේ පුතේ.
අද මම ශිෂ්යත්ව විභාගෙට නිර්දේශ වෙලා තියෙන ‘‘රත්න දීප ජන්ම භූමී‘‘ යන ගීතය තමයි ඔයාලට තේරෙන විදියට ඉතාම සරළව රසවින්දනය කරන්න සූදානම් වෙන්නෙ..
ඔක්කොටම කලින් ගීතයේ ‘‘අයිතිකරුවො‘‘ ගැන දැනගෙන ඉමු..
ගීතය ලියල තියෙන්නෙ ‘‘මහගමසේකර ශූරීන්‘‘
මෙතුමා තමයි ලංකාවෙ ‘‘ස්වතන්ත්ර ගීත කලාව‘‘ හඳුන්වල දුන්නෙ කියල හැමෝම පිළිගන්නෙ.
‘‘ස්වතන්ත්ර ගීත කලාව‘‘ කියන්නෙ සිංහල භාෂාවෙන්, අපි හැමොටම තේරෙන විදියට වෙනත් කිසිම භාෂාවක් අණුකරණය කරන්නෙ නැතිව අපේ රටටම ආවේනික වුන ගීත කලාවට.
මෙතුමාගේ නම කෙටි කරල ‘‘සේකරයන්‘‘ කියලත් විචාර කරන නැන්දල මාමල කියල තියනව මගෙ පුතාල දැකල ඇති. ඒකට හේතුව තමයි මෙතුමන් ගේ ඇත්තම නම ‘‘සේකර‘‘ වීම.
හැබැයි මෙතුමා මේ ගීතය ලියල තියෙන්නෙ ‘‘සකු බස‘‘ ඒ කිව්වෙ ‘‘සංස්කෘත භාෂාව‘‘ මිශ්ර වූ සිංහල භාෂාවෙන්.
‘‘‘‘‘‘‘‘‘‘මහගම සේකර ශූරීන්‘‘‘‘‘‘‘‘‘‘‘‘‘
ඒ වගේම ගීතයේ ‘‘තනුව‘‘ ( ඒ කිවුවෙ අපි අද ගායනා කරන තාලය නැත්නම් නාද මාලාව) නිර්මාණය කළේ පුතාල හැමෝම දන්න, අපේ ශ්රී ලාංකීය සංගීත කලාවේ ‘‘මහා ගාන්ධර්වයා‘‘ යනුවෙන් හඳුන්වන ‘‘පණ්ඩිත්, අමරදේව ශූරීන්‘‘ විසින්.
ගීතය ගයන්නෙත් එතුමා විසින්මයි. හැබැයි මේක ‘‘සමූහ ගායනයක්‘‘. ( ඒ කියන්නෙ කිහිප දෙනෙක් එකතු වෙලා ගයනව කියන එක)
ඉතින් ඒ හින්ද එක එක කාල වලදි විවිධ ගායක ගායිකාවන් එතුමන්ගෙ ගායනයට උදව් වෙලා තියෙනව.
‘‘‘‘‘‘‘‘ ආචාර්ය පණ්ඩිත් අමරදේවයන් ‘‘‘‘‘‘
දැන් අපි ගීතයේ හැම කොටසක්ම අරගෙන හිමින් හිමින් වචන වල තේරුම තෝර ගනිමු.
පළමු කොටස:-
රත්න දීප ජන්ම භූමි - ලංක දීප විජය භූමි
මේ අපේ උදාර වූ - මාතෘ භූමියයි..//
ආදි සිංහලේ - වීර මී මුතුන් ලෙයින්
සාර වූ උදාර වූ මාතෘ භූමියයි....
මේ කොටසෙ මගෙ පුතාලට ඕනෙ කරන ‘‘ලංකාවට කියන වෙනත් නම්‘‘ ගොඩාක් තියෙනව. ඔන්න බලන්න.....
‘‘රත්න දීප‘‘ (මැණික් පුරය) ‘‘ජන්ම භූමි‘‘ (ඉපදුන භූමිය) ‘‘ ‘‘විජය භූමි‘‘ ( ජයග්රහණය ලැබූ භූමිය) ‘‘මාතෘ භූමිය‘‘ (මව් බිම)
දැක්කනේ... දැං පුතාල දන්නව ලංකාවට සමාන පද ගොඩක්. මේ හැම වචනයක්ම සේකරයන් පාවිච්චි කරල තියෙන්නෙ ආරම්භයේදීම ගීතය අහන,ගයන අපි හැමෝගෙම හිතේ අපේ මව් බිම ගැන ලොකු භක්තියක්, ආදරයක් ඇති කරවන්න.
ඒක තවත් ලස්සන සිංහලෙන් කියන්නෙ ‘‘දේශාභිමානී හැඟීම් දනවනව‘‘ කියල.
3 සහ 4 පේළියෙන් කියන්නෙ ඉස්සරම ඉස්සර කාලෙ ජීවත් වුන එඩිතර මී මුත්තන්ගෙ දාඩිය මහන්සියෙන්, ඒ වගේම ඒ අය රට ජාතිය බේර ගන්න කරපු කැප කිරීම් වලින් (ආදි සිංහලේ - වීර මී මුතුන් ලෙයින්)
අපේ ලංකාව සරු සාර වුනා වගේම ආඩම්බර රටක් වුනා කියන එක.
(සාර වූ උදාර වූ මාතෘ භූමියයි....)
මෙතනදි ‘‘දාඩිය මහන්සිය, රට ජාතිය බේර ගන්න කරපු කැප කිරීම්‘‘ කියන වචන ගොඩම එකතු කරල කියන්න තමා ‘‘වීර මී මුතුන් ලෙයින්‘‘ කියන වචන කීපය එකතු කරල තියෙන්නෙ.
දෙවන කොටස:-
මාණික්ය සේ පොළෝ ගැබේ නිධාන වී...//
ඇත්තෙ ඒ අතීත දූ පුතුන්
ජාතියේ නාමයෙන් - සංග්රාම භූමියේ //
ජීවිතේ පුදා හෙලූ ලේ කඳයි....
දෙවන කොටසිනුත් සේකරයන් අපිට ආයෙමත් මතක් කරල දෙනව ‘‘රට ජාතිය බේරගන්න අතීතයේ දුක් විඳපු අපේ පැරණි මුතුන් මිත්තන්ව‘‘.
ඒ අය දැන් ජීවතුන් අතර නෑනෙ මගෙ පුතේ. ඉතින් ඒ අයගෙ සිරුරු මේ ලංකාවෙ පොළවෙ හැම තැනකම වගේ වැළලිලා ඇති. ඒ අයට ගොඩාක් ගරු කරන්නයි ඒ මළ සිරුරු ‘‘මැණික් වලට‘‘ සමාන කරල තියෙන්නෙ. මොකද පොළව යට තියෙන වටිනාම සම්පත නේ ‘‘මැණික්‘‘ කියල කියන්නෙ.
(මාණික්ය සේ පොළෝ ගැබේ නිධාන වී...//
ඇත්තෙ ඒ අතීත දූ පුතුන්)
එක එක කාල වලදි අපේ රටට ආපු විවිධ ආක්රමණ වලින් ශ්රී ලාංකීය ජාතිය බේර ගන්න යුද්ධ භූමියට ගිහිල්ල,ගොඩාක් වද වේදනා විඳල,තමන්ගෙ ජීවිතේ පවා නැති කරගත්තු ඒ වීර මුතුන් මිත්තන්ගෙ ලේ මේ පොළවෙ හැමතැනකම තියෙනව කියලත් සේකරයන් ඉතාම ගෞරවයෙන් ගීතයේ ලියල තියනව. ඒ හැමෝගෙම ලේ ගොඩාක් තියෙනවනේ මගෙ පුතේ. ඒ හින්ද තමයි
‘‘ලේ කඳක්‘‘ කියන වචනෙ පාවිච්චි කරල තියෙන්නෙ.
(ජාතියේ නාමයෙන් - සංග්රාම භූමියේ //
ජීවිතේ පුදා හෙලූ ලේ කඳයි....)
තුන් වන කොටස:-
සින්දූපමාන වැව් තලා මතින් ඇදී..//
පත්ම රේණුයෙන් සුගන්ධ වී
රන් කරල් නමා හමා - සිත් ප්රබෝධයෙන් පුරා..//
එන්නෙ උන් හෙලූ ප්රාණ වායුවයි....
මගෙ පුතාල දන්නවනේ ගොඩාක් පායන කාලෙට අපේ ඇඟට හරිම රස්නයක් දැනෙනව නේ. ඉතින් ඒ වෙලාවට පුංචි හුළඟක් ආවත් අපිට හරිම සනීපයක් දැනෙනව. ඒ වගේ එන හුළඟකට මල් සුවඳකුත් එකතු වෙලා ආවොත් හෙම? ආ.. කොහොමද? කියද්දිත් දැනෙන සනීපෙ නේද? ඒ දැනෙන දේට කියන්නෙ ‘‘ප්රබෝධමත් වෙනව‘‘ කියල.
අන්න ඒ වගේ දෙයක් ගැන තමා තුන් වෙනි කොටසින් කියන්නෙ.
මහා සාගරයටවත් සමාන කරන්න බැරි තරමේ ලොකුම ලොකු වැව් , පොකුණු වල සීතල ජල තට්ටුව මතින් නෙළුම් මල් රේණු වල සුවඳත් ඇදගෙනම හමා ගෙන එන සීතල හුළඟක් ගැන තමා මේ කියන්නෙ.
ඒ සුළඟ හමා ගෙන එන්නෙ නිකම්ම නිකන් නෙමෙයි හොඳද ? ‘‘රන් කරළුත් නමා ගෙන‘‘ ඔන්න දැං හිතනව ‘‘රන් කරල් ‘‘ කියන්නෙ මොනවද කියල නේද? රන් කරල් කිව්වෙ අපේ ‘‘ගොයම් කරල්‘‘ වලට නේ .
ඉතින් මේ තරම් සුවඳට, මේ තරම් සනීපෙට හමා ගෙන එන්නෙ සාමාන්ය හුළඟක් නම් නෙමෙයි පුතේ.. අර මම කලින් කීව මුතුන් මිත්තන් හෙළපු ‘‘ප්රාණ වායුව‘‘.
ආ.. දැං ‘‘ප්රාණ වායුව‘‘ ප්රශ්ණයක් නේ?
ප්රාණ වායුව කියන්නෙ ‘‘කෙනෙක් මැරෙන වෙලාවෙදි පිට කරන අන්තිම හුස්මට‘‘ අර විදියට යුද්ධ කරල තමන්ගෙන් රටට වෙන්න ඕනෙ යුතුකම කළා කියල හිතල සැනසීමෙන් හෙළපු අන්තිම හුස්මත් එකතු වුන නිසා තමයි ඒ හුළඟ මේ තරම් සනීප කියලයි සේකරයන් කියන්නෙ.
හතර වන කොටස:-
ගංගා තරංග රාව දී රිදී වනින්..//
මල් පිපී කුළෙන් කුලේ හැපී
ගායනා කරන්නේ - ආකාසයේ නැගී...//
වීරයින්ගෙ ඒ යසෝ ගීතයයි...
පුතාල දන්නවනෙ ගංගාවක් ‘‘තරංග නංවනව‘‘ කියන්නෙ ගංගාවක් ගලාගෙන බහිද්දි එක පිට එක පෙරළි පෙරළි , පෙන නැග නැග,හැපි හැපී යද්දි අපිට ඇහෙන ලස්සන ශබ්දයට.
මේ විදියට යන වතුර පාර සුදුම සුදු පාටයි. ඉතින් කවි ලියන උගත් අය මේ සුදු පාටට ‘‘සුදු පාට‘‘ කියලම කියන්නෙ නෑ. ‘‘රිදී පාට‘‘රිදී වර්ණය‘‘ (රිදී වනින්) කියල තමයි කියන්නෙ.
ඉතින් මේ රිදී පාටට රැව් පිලිරැව් දෙන ගංගා තරංග වලට කඳු පංති අතර (කුලෙන් කුලේ පිපුණ මලුත් එකතු වෙලා, උඩට ඉස්සෙමින් (ආකාසයේ නැගී) ඉතාම ආඩම්බරයෙන් ගායනා කරන්නෙ අර අපි කලින් කතා කරපු පැරණි වීර වරුන්ගෙ හපන් කම්, එඩිතර කම් ගැනයි කියලයි මේ කොටසින් කියන්නෙ. මේකට ‘‘ උදාන ගීතය‘‘ කියලත් කියන්න පුලුවනි.
මං දැකල තියෙනව පුතාල දූල බොහෝ වෙලාවට පාසල් විවිධ ප්රසංග වලදි හෙම මේ ගීයට ගොඩක් නර්ථන ඉදිරිපත් කරනව. ඒත් සමහර නර්ථන නම් ගීයේ තේරුමට ගැලපෙන්නෙ නෑ. දැං මගෙ පුතාලට පුලුවන්නෙ මේ තේරුම ගැන මතක් කරගෙන ඒකට ගැළපෙන ලස්සනම ලස්සන නැටුමකුත් හදා ගන්න.
ශිෂ්යත්වෙන් පස්සෙ හයේ පන්තියට ගියාම ‘‘සංගීතය‘‘ විෂයය කරන්න බලාපොරොත්තු වෙන දූල පුතාලට කවදා හරි වැදගත් වෙයි කියල හිතෙන දෙයක් තමයි ඊළඟට කියන්නෙ.
උතුරු ඉන්දියානු සංගීතයේ එන ‘‘ගෞඩ සාරංග‘‘ කියන රාගය ඇසුරු කර ගනිමින් තමා මේ ගීතයේ තනුව නිර්මාණය වෙලා තියෙන්නෙ. තාලය ‘‘ඛෙම්ටෝ‘‘ තාලය. මේ වෙද්දි නම් මේ ගියට ‘‘ඩ්රම්ස්, ඔක්ටපෑඩ්‘‘ වගේ බටහිර සංගීත භාණ්ඩ එකතු වෙලා තියෙනව. ඒත් පැරණි ගීතයේ නම් ‘‘තබ්ලාවත් සමග සීමිත භාණ්ඩ ප්රමාණයක් ‘‘ තමා යොදා ගෙන තිබුණෙ. මේ ගීතයෙන් ‘‘වීර රසය‘‘ ත් එක්ක මුසු වුන ‘‘ශාන්ත රසයක්‘‘ දැණෙනව.
.......මම ශ්රීපාලී නැන්දා..........