නර්ථන සම්ප්‍රධායන් හා සබැඳි සාරධර්ම
අතීතයේ නර්ථන අධ්‍යාපනයේ තක්සලාව ගරුගෙදර වූ අතර එහිදී ශිල්ප ශාස්ත්‍ර හදාරණ ශිෂ්‍යයා ගුරුවරයාගේ අනදැනුම ඇතිව ජන්ම පත්‍රය බලා සුදුසු හෝරාවකට අනව දෙමාපිය අවසරයක් කල් එලිබැසීමට සුදස කම්කලබයි. උඩරට , පහතරට , සබරගම හා සම්ප්‍රදායන් තුන තළ එන චාරිත්‍ර සුළු වශයෙන් වෙනස්කම් පවතින අතර කළ එළි අවස්ථා හදුන්වා දෙනු ලැබීය.
උඩරට සම්ප්‍රධාය - හිස්වෙස් තැබීමේ මංගල්‍ය ශීර්ෂාටභරණ පැළදීමේ මංගල්‍ය
පහතරට සම්ප්‍රධාය - මඩ බැසීමේ මංගල්‍ය
සබරගමු සම්ප්‍රධාය - ගුරු වරම් දිමේ මංගල්‍ය
උඩරට නර්තන සම්ප්‍රදායේ හිස්වෙස් පැළදීමේ මංගල්‍යය
.jpg)
ගුරු ගෙදර අධ්‍යාපනය නිමකරන ආදුනිකයා තම ජන්ම පත්‍රයට අනුව නියම කරගත් දිනට තෙමසක් කලින් කිලි ආරක්ෂාවී උදය සවස ස්නානය කරමින් පිරිසද වී ආගමික වතාවත් කිරීම සිරිතකි එම වකවානුවේදී ගුරවරයා ආදුනිකයාවේ ශිල්ප ඉගැන්වීම සිදුවේ. නැකත් දිනට ආසන්න දින හතක් ආධුන්කයා විහාරස්ථානයේ ආගමික වතාවත්වලයෙදී සවස අදාළ දේවිතාවන්ට පන් පැලක් සකසා පහන් දල්වා ආශිර්වාද ලබා ගනියි. නැකති දිනට ප්‍රතම දින රාත්‍රිෙය් පාගල ඇතුළු රාගවස්ත්‍රාභරණ පේකර බෝධිපූජාවට සහභාගී වේ. නැකත් දින ගුරවරයා අතින් පැන් දෝවනයත්, ආධුනිකා, නැකත් විහාරයට ගොස්හිස වෙස් පැළදීමේ ගායකයා මැද සිදුවේ. ඉන්පසු සදු රෙදි කඩෙන් ආවරණය කර විහාරගෙයින් පිටකට පැමිණි අදාළ චාරිත්‍ර සිදකර බෝරැක තේ, මල්, බුලත් තට්ටුව හෝ දෙස බලා වහන්තරාව විවෘත කර පලතුරු පූජාවක් පිළිගන්නවා ගුර පා නැමද මංගලම් නර්ථනයෙන් රංගනය ආරම්බ කර ශිල්පීය කුසලතා ප්‍රදර්ශනය කරයි.එහිදී ශිෂ්‍යාට තෑගි බෝග පිරිනැමීම චාරිත්‍රයකි.
පහතරට සම්ප්‍රධායේ මඩු බැසීමේ මංගල්‍යය හෙවත් කල එලි බැසීමේ මංගල්‍යය
.jpg)
පහතරට නර්තන ශිල්පීය ප්‍රගුණ කල ආදුනිකයකු සිය හැකියාවන් අන් අය ඉදිරියේ ප්‍රදර්ශනය කරන සුවිශේෂී අවස්ථාව මඩු බැසිමේ චාරිතුය සඳහා මඩු යාගයක් යාදාගන්නා අතර කල එලි බැසීම සඳහා යක් තොවිලයක් යොදා ගැනීම පවත්නා සිරිතකි.
මඩු බැසීමේ දී දෙයාකාරයක චාරිත්‍ර විධි දක්නට ලැබේ. ආදනිකයා කපු පත්තිනි කෙනෙක් නම් මඩු බැසීමේදී හලං වඩමවා පත්තිනි නැටීම කළයුතු අතර සුවිශේෂී ආදුනික ශිල්පියෙක් නම් වාහල නැටීම කළයුතුය. මෙම මූල්ක චාරිතු විධි නිමකිරීමෙන් පසු මඩු යාගයේ අනෙකත් නර්තන අවස්ථා සඳහා ආදුනිකයන්ට සහභාගී විය හැකිය. එමෙන්ම මාලක්කම්, බඹර වළල්ල වැනි සුවිශේෂ දක්ෂතා දැක්වීමද මෙහිදී සිදුකෙරෙයි.
කල එළි බැසීමේදී බොහෝවිට යක් තොවිලයක් යොදාගන්නා බැවින් සන්නි යකුම ඇතුළු අනෙකුත් යක් තොවිල්වලට අයත් නර්ථන අවස්ථාවේදී ආදුනිකයා විසින් ශිල්පීන් සහභාගී වන හැන්දෑ සමයම නැමැති නර්තන අවස්ථාවේදී ආදනිකයාට සය දක්ෂතා දැක්වීමට අවස්තාව ලැබිණි. ඒ අනුව හැන්දෑ සමයමට අයත් නර්තන වලට අමතරව මාලක්ක්ම්, බඹර වළල්ල, වැනි සුවිශේෂ දක්ෂතාද මෙහිදී ඉදිරිපත් කිරීමයි. උඩරට හා සබරගමු නර්ථන සම්ප්‍රධායන්හි මෙන් සුවිශේෂ චාරිත්‍ර විධි පහතරට සම්ප්‍රධායේ දී දක්නට නැත. එහෙත් ආදුනිකය නර්ථනයට පිවිසෙන අවස්තාවේදී පමණක් තම ගුරුවරයාට ගුර පඩුරු හා තෑගි බෝග ප්‍රධානයකිරීම සිරිතක්ව පවතින බව කිව යුතුය.
සබරගමු ගුරුවරම් දීමේ මංගල්‍යය
ගුරුගෙදර අධ්‍යාපනය නිමකළ ආදුනිකයා ශිල්පීය ප්‍රවීනතාවයට පත් වූ විට ඔහු ගරුවරම් දිම සුදුසු යැයි ගුරවරයා තීරණය කරයි. ශිල්ප ඥානය ැබූ පරම් පරාවට ආවේණික පවත්වන ශාන්ති කර්මයකදී ගුරවරම් ලබා දීම සූදානම් කිරිම සිරිතකි. එනම් මඩු ශාන්ති කර්ම ගුරු පරම්පරාවට අයත් නම් පහක් මඩවේ ද යක් තොවිල් සිදකරන පරම්පරාවක් නම් යක් තොවිලයක දීද බල ශාන්ති කර්ම සිදුකරන පරම්පරවක් නම් බල ශාන්ති කර්මයකදීද ආදි වශයෙන් මෙහිදී ගුරවරයා අදුනික ශිල්පියාගේ දෙමාපියන් දැනුවත් කරයි. අනතුරුව ශාන්ති කර්මය පවත්වන බවත් ඒ සදහා සූදානම් මග පෙන්වීමට මෙහදී මඩුව පවත්වනු ලබන්නේ ආදුනිකයාගේ ශිල්පීය ප්‍රාගුණය ප්‍රදර්ශන්ය කළ හැකි අයුරිනි.
මඩුව පවත්වන දින සවස සුබ නැකතකට අනුව හගල හා නෙත්ති මාලය පළඳවනු ලැබේ. අනතුරුව පුවක් මල් කිනිත්තක් අතට දී ගුරුවරයා ආදනිකයාගේ හිස මත අත තබා ගරවරම් දි ආශිර්වාද කිරීම සාම්ප්‍රෂායික සිරිතයි. ආදුනිකයා වරම් ලබන ශාන්ති කර්මයේ මූලික චාරිත්‍ර සිදු කෙරෙනු ලබන්නේ ආදුනිකයාගේ මූලිකත්වයෙනි. මෙහිදී කවිගායනය, නර්ථනය, සංවාද මෙහිලා අන්තර්ගතය වේ. ශාන්ති කර්මය අවසානයේදී ගරවරයා විසින් ආදුනිකයාට සෙත් පතයි. ආදුනිකයාගේ දෙමවිපියන්, නෑ හිත වතුන් ඔහුට ආශිර්වාද කරමින් සතුට ප්‍රකාශ කිරීමට තෑගි බෝගද පිරිනැමීම සිදුකරයි.
