12 පාඩම, පාලි II - ඉතිපි සො පාඨය (ඉගැන්වීම් උපකාරක කෙටි සටහන්)

ඉතිපි සො පාඨය පහත දැක්වේ,

"ඉති‘පි සෝ භගවා අරහං සම්මා සම්බුද්ධෝ
විජ්ජාචරණ සම්පන්නෝ සුගතෝ ලෝකවිදූ අනුත්තරෝ
පුරිසදම්මසාරථී සත්ථා දේවමනුස්සානං බුද්ධෝ භගවා‘ති"

ඉති‘පි සෝ පාඨයෙහි එන පාලි පද වල සවිස්තරාත්මක සිංහල තේරුම මෙසේය.

ඉති‘පි - (ඉති+අපි) මෙසේ ද

සෝ - ඒ

භගවා - භාග්‍යවතුන් වහන්සේ

අරහං - රහසින්වත් පව් නොකරන හෙයින් අරහං නම් වන සේක.

සම්මා සම්බුද්ධෝ - දතයුතු සියල්ල මනාකොට දැනගත් හෙයින් සම්මා සම්බුද්ධ නම් වන සේක.

විජ්ජාචරණ සම්පන්නෝ - විද්‍යාවෙන් හා චරණයෙන් යුක්ත නිසා විජ්ජාචරණ සම්පන්න නම් වන සේක.

සුගතෝ - යහපත් ගමන් විලාස හා යහපත් වචන ඇති නිසා සුගත නම් වන සේක.

ලෝකවිදූ - සියලු ලෝක පිළිබඳව දැන වදාළ නිසා ලෝකවිදූ නම් වන සේක.

අනුත්තරෝ පුරිසදම්ම සාරථී - දමනය කළයුතු පුද්ගලයන් දමනය කිරීමෙහි ශ්‍රේෂ්ඨ හෙයින් අනුත්තර පුරිසදම්මසාරථී නම් වන සේක.

සත්ථා දේවමනුස්සානං - දෙවි මිනිසුන්ට ශාස්තෘ හෙයින් සත්ථා දේවමනුස්සාසං නම් වන සේක.

බුද්ධෝ - චතුරාර්ය්‍ය සත්‍ය ධර්මය දැන අනුන්ට අවබෝධ කරවන හෙයින් බුද්ධ නම් වන සේක.

භගවා - අපමණ පුණ්‍ය බලයකින් යුක්ත නිසා භගවා නම් වන සේක.

ඉති‘පි සෝ පාඨයෙහි සිංහල තේරුම මෙසේය.

ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙසේ ද අරහං නම් වන සේක. සම්මා සම්බුද්ධ නම් වන සේක. විජ්ජාචරණ සම්පන්න නම් වන සේක. සුගත නම් වන සේක. ලෝකවිදූ නම් වන සේක. අනුත්තර පුරිසදම්මසාරථී නම් වන සේක. සත්ථා දේවමනුස්සානං නම් වන සේක. බුද්ධ නම් වන සේක.

සිංහල තේරුම මතුවන පරිදි ඉති‘පි සෝ පාඨය සැකසූ විට පද පිළිවෙල මෙසේය.

සො භගවා ඉති‘පි, අරහං, සම්මා සම්බුද්ධෝ, විජ්ජාචරණ සම්පන්නෝ, සුගතෝ, ලෝකවිදූ, අනුත්තරෝ පුරිසදම්මසාරථී, සත්ථා දේවමනුස්සානං, බුද්ධෝ භගවා‘ති.

සටහන:-
සො භගවා පදය මුලට ගෙන සුපුරුදු ඉති‘පි සෝ පාඨයම තිබෙන පරිදි සැකසීමෙන් පද පිළිවෙල ලැබේ.

ඉති‘පි සෝ පාඨය ඇසුරින් සරළ පාලි වාක්‍ය ගොඩනගමු.

වාක්‍ය රටා 1

1. ඉති‘පි සෝ භගවා අරහං.
මෙසේද ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අරහං නම් වන සේක.

2. ඉති‘පි සෝ භගවා සම්මා සම්බුද්ධෝ.
මෙසේද ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ සම්මා සම්බුද්ධ නම් වන සේක.

සටහන:-
ඉතිරි පාලි වාක්‍යයන් ද මෙපරිදිම දත යුතුය. සියලුම පාලි වාක්‍ය හා සිංහල තේරුම් සටහන් පොතට ඇතුලත් කරන්න.
 

වාක්‍ය රටා 2

1. සෝ භගවා ඉති‘පි අරහං.
ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙසේද අරහං නම් වන සේක.

2. සෝ භගවා ඉති‘පි සම්මා සම්බුද්ධෝ.
ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මෙසේද සම්මා සම්බුද්ධ නම් වන සේක.

සටහන:-
ඉතිරි පාලි වාක්‍යයන් ද මෙපරිදිම දත යුතුය. සියලුම පාලි වාක්‍ය හා සිංහල තේරුම් සටහන් පොතට ඇතුලත් කරන්න.
 

වාක්‍ය රටා 3

1. අරහං වත සෝ භගවා.
ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඒකාන්තයෙන්ම අරහං නම් වන සේක.

2. සම්මා සම්බුද්ධෝ වත සෝ භගවා.
ඒ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ ඒකාන්තයෙන්ම සම්මා සම්බුද්ධ නම් වන සේක.

සටහන:-
ඉතිරි පාලි වාක්‍යයන් ද මෙපරිදිම දත යුතුය. සියලුම පාලි වාක්‍ය හා සිංහල තේරුම් සටහන් පොතට ඇතුලත් කරන්න.
 

අභ්‍යාස:-

1. පෙළ පොතේ ක්‍රියාකාරකම් සියල්ල කරවන්න.

සටහන:-
ක්‍රියාකාරකම් අංක 4 ට පිළිතුරු සැපයීමට පහත වගුවේ දැක්වෙන විෂය දැණුම දරුවාට තිබිය යුතුය. වගුව සටහන් පොතට ඇතුලත් කරන්න.

උත්තම පුරුෂ, මධ්‍යම පුරුෂ, ප්‍රථම පුරුෂ වාක්‍ය වල උක්තය හා අඛ්‍යාතය යෙදෙන අයුරු පහත වගුවේ දැක්වේ.

ක්‍රියාකාරකම් අංක 4 ට පිළිතුරු:-

i. සො බුද්ධං සරණං ගච්ඡති.

ii. තෙ තිසරණං නමන්ති.

iii. ත්වං භගවන්තස්ස ගුණ සරසි.

iv. තුම්හෙ මහා සෘෂිනාය පුප්ඵං පූජේථ.

v. අහං තිසරණ සරණං ගච්ඡාමි.

vi. මයං බුද්ධස්ස ගුණ සරම.

vii. සෝ භගවා ඉති‘පි ලෝකවිදූ ති.

viii. ඉති‘පි සෝ බුද්ධං පුරිසදම්ම සාරථී ති.

සටහන:-

බුදුරදුන්ට - බුද්ධාය, බුද්ධස්ස

බුදුරදුන්ගේ - බුද්ධස්ස

“බුද්ධ“ නාමය සියලුම විභක්ති වල වරනැගෙන ආකාරය දැනගැනීම සඳහා 10 ශ්‍රේණිය (පැරණි නිර්දේශය) පාලි 2 පාඩම සහ ඊට අදාල ඉගැන්වීම් උපකාරක කෙටි සටහන් බලන්.