4.2 - බලයේ විශාලත්වය
බෝලයකට යන්තමින් තට්ටු කිරීමෙන් එය සෙමින් චලනය කළ හැකි වන අතර, එයට වේගයෙන් පහරදීමෙන් බෝලය වේගයෙන් ගමන් කිරීමට සැලැස්විය හැකි ය. යන්තමින් තට්ටු කිරීමේ දී සිදුවන්නේ කුඩා බලයක් යෙදීමකි. වේගයෙන් පහර දීමේ දී විශාල බලයක් යෙදෙයි. මෙයින් පෙනෙන්නේ බලයට විශාලත්වයක් ඇති බව ය.
බලයක විශාලත්වය මැනීම සදහා භාවිත කළ හැකි උපකරණ ගණනාවක් ඇත. දුනු තරාදිය ඒ සඳහා භාවිත කළ හැකි ඉතා සරල උපකරණයකි. දුනු තරාදියක ඇත්තේ අප යොදන බලය අනුව දිග වෙනස් වන දුන්නකි. දුන්නේ දිග අනුව යොදා ඇති බලය කියවා ගැනීම සඳහා එය ක්‍රමාංකනය කර ඇත.
බලයක විශාලත්වය මැනීම සඳහා භාවිත වන ඒකක කිහිපයක් ඇත. අන්තර්ජාතික ඒකක (SI) ක්‍රමයේ දී බලයක විශාලත්වය මනින්නේ නිව්ටන් (N) නමැති ඒකකයෙනි. පාසල් විද්‍යාගාරවල නිව්ටන්වලින් ක්‍රමාංකනය කර ඇති දුනු තරාදි තිබේ. නමුත් වෙළදාම සඳහා භාවිත වන දුනු තරාදි සාමාන්‍යයෙන් ක්‍රමාංකනය කර ඇත්තේ ග්රෑම්වලින් (g) හෝ කිලෝග්රෑම්වලින් (Kg) ය.
බලය මැනීම සඳහා දුනු තරාදියක් භාවිත කරන ආකාරය අවබෝධ කර ගැනීමට ක්‍රියාකාරකම 4.1හි නිරත වෙමු.
බලයට විශාලත්වයක් ඇති බව ඉහත ක්‍රියාකාරකම අනුව තහවුරු වේ.