18.5 - ගෝලීය උණුසුම වැඩි වීම හා ස්වාභාවික ආපදා අතර සම්බන්ධය

පසුගිය වසර 100 තුළ ලෝකයේ සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය වැඩි වී ඇත. මෙම තත්ත්වය, ගෝලීය උණුසුම ඉහළ යාම (Global warming) ලෙස හැඳින්වේ. 1860 සිට 2000 වර්ෂය දක්වා ලෝකයේ සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය වෙනස් වූ ආකාරය පහත ප්‍රස්තාරයේ දැක්වේ.

මෙම කාලය තුළ දී සාමාන්‍ය ගෝලීය උෂ්ණත්වය වැඩි වී ඇති බව ඉහත ප්‍රස්තාරයෙන් පැහැදිලි වේ. මෙසේ උෂ්ණත්වය වැඩිවීම සඳහා ප්‍රධාන හේතුවක් ලෙස විද්‍යාඥයන් දක්වන්නේ වායුගෝලයේ හරිතාගාර වායුවල සාන්ද්‍රණය වැඩි වීමයි.

සාමාන්‍යයෙන් සූර්ය රශ්මිය මගින් දහවල් කාලයේ දී පෘථීවිය රත්වන අතර, රාත්‍රී කාලයේ දී එම තාපය අවකාශයට පිටවී යාමෙන් පෘථීවිය සිසිල් වේ. නමුත් වායුගෝලයේ පවතින කාබන් ඩයොක්සයිඩ් වැනි වායු වර්ග සහ ජල වාෂ්ප පෘථීවියෙන් නිකුත්වන තාපයෙන් කොටසක් උරාගෙන රඳවා ගන්නා බැවින් පෘථීවිය උණුසුම්ව තබා ගැනීමට ආධාර වේ. මෙලෙස පෘථීවිය උණුසුම්ව තිබීම හරිතාගාර ආචරණයයි. මෙම ආචරණය පෘථීවියේ ජීවීන්ට හිතකර පරිසරයක් ඇති කරයි.

කෙසේ වුවත් කාබන් ඩයොක්සයිඩ්, මෙතේන්, ඩයි නයිට්රජන් ඔක්සයිඩ්, සල්ෆර් ඩයොක්සයිඩ් වැනි හරිතාගාර වායු වර්ගවල සාන්ද්‍රණය වැඩි වීම නිසා පෘථීවියේ උෂ්ණත්වය ක්‍රමයෙන් වැඩි වෙමින් පවතී. ඉහත දැක්වූ වායු වර්ගවලට අමතරව ඕසෝන් හා
ක්ලෝරෝෆ්ලෝරෝකාබන් (ක‍ත‍ක‍) යන වායු ද හරිතාගාර ආචරණයට දායක වේ.

හරිතාගාර වායු පරිසරයට එක්වන ක්‍රම

  • ගිනිකඳු පිපිරීම්, තාප බලාගාර හා වාහනවල ඉන්ධන දහනය මගින් කාබන් ඩයොක්සයිඩ් නිකුත් වීම.
  • කැළිකසළ ගොඩවල්, වගුරුබිම් ආදියෙන් මෙතේන් නිකුත් වීම
  • ශීතකරණ හා වායුසමන යන්ත්‍ර ආදියෙන් ක‍ත‍ක‍ නිකුත් වීම

ගෝලීය උණුසුම වැඩි වීම හා සුළි සුළං

1850 සිට 2015 දක්වා උතුරු අත්ලාන්තික් සාගරයේ විවිධ වර්ගයේ සුළි සුළං ඇතිවූ වාර ගණන වෙනස් වූ ආකාරය 18.28 ප්‍රස්තාරයෙන් දැක්වේ.

මෙම කාලය තුළ දී සුළි සුළං හටගත් වාර ගණන ක්‍රමයෙන් වැඩි වී ඇති බව ඉහත ප්‍රස්තාරයෙන් පැහැදිලි වේ.

1980-2010 කාලය තුළ විනාශකාරී ස්වාභාවික විපත් සංඛ්‍යාව වෙනස් වූ ආකාරය දක්වන ස්තම්භ ප්‍රස්තාරයක් පහත දැක්වේ.

මෙම කාලය තුළ ස්වාභාවික විපත් සංඛ්‍යාව ක්‍රමයෙන් වැඩිවී ඇති බව ඉහත ප්‍රස්තාරයෙන් පැහැදිලි වේ.

ගෝලීය උණුසුම වැඩි වීම හා ස්වාභාවික විපත් සංඛ්‍යාව වැඩිවීම අතර සම්බන්ධයක් පවතින බව ඉහත තොරතුරුවලින් පැහැදිලි වේ.

ගෝලීය උණුසුම වැඩි වීම වැළැක්වීමට අපට කළ හැකි දේ.

  • වන වගාව හා වන සංරක්ෂණය.
  • පුද්ගලික ප්‍රවාහන මාධ්‍ය වෙනුවට පොදු ප්‍රවාහන මාධ්‍ය භාවිත කිරීම.
  • ශාකමය ආහාර වැඩිපුර ගැනීම හා ආහාර වර්ග නිවසට ආසන්න ප්‍රදේශවලින් ලබා ගැනීම.
  • විදුලිය පිරිමැසීම - ශක්ති අරපිරිමැසුම් විදුලි උපකරණ භාවිත කිරීම.
  • එදිනෙදා භාවිත ද්‍රව්‍ය ප්‍රමාණය අඩු කිරීම.
  • බහු භාණ්ඩ පරිහරණයෙන් මිදී සරල ජීවන රටාවකට හුරු වීම.
  • ඉහත දැක්වෙන කරුණු පිළිබඳව අන් අය දැනුවත් කිරීම.