උසස් පෙළ - ආර්ථික විද්‍යාව - ජාතික ගිණුම් - ආදායම් ප්‍රවේශය
උසස් පෙළ ආර්ථික විද්‍යාව - ජාතික ගිණුම් - ආදායම් ප්‍රවේශය
ඔයාලට මතක ඇති අපි කලින් ලිපියෙන් කතා කරේ, ජාතික ගිණුම්වල එන නිමැවුම් ප්‍රවේශය ගැනනේ....දැන් අපි කතාකරමු ආදායම් ප්‍රවේශය ගැන.
හරි,මොකද්ද මේ ආදායම් ප්‍රවේශය යටතේ ජාතික ගිණුම් සකස් කරනවා කියන්නේ..?
- ඒ කියන්නේ, නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලියට සම්බන්ධ වන සියලුම නිෂ්පාදන සාධක සඳහා කරන ගෙවීම්(හෝ ඉපැයීම්) පදනම් කරගෙන නිෂ්පාදිතයේ වටිනාකම ගණනය කි‍රීම යි.
ඉතිං එහෙම ආදායම් ප්‍රවේශය ඔස්සේ ද.දේ.නි හොයනකොට ප්‍රධාන වශයෙන් ආදායම් වර්ග දෙකක් යොදාගන්නවා.
- සාධක ආදායම්
- සංක්‍රාම ආදායම්
දැන් ඒ දෙක පොඩ්ඩක් විස්තර කරගමු.
|
සාධක ආදායම් |
|
|
සංක්‍රාම ආදායම්
|
හරි,දැන් කතා කරමු දේශීය ආදායමයි ,ජාතික ආදායමයි ගැන..
දේශීය ආදායම :
- කිසියම් කාලපරිච්ඡේදයකදි ,
- නිශ්චිත දේශ සීමාවක් තුළ
- නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලියට සාධක සේවා සපයා උපයන ලද ආදායම යි.
|
සේවා නියුක්ත ආදායම xxx බදු කුලී ආදායම xxx ශුද්ධ පොලී xxx + ස්වයං රැකියා නියු.ආදායම xxx සමාගමික ලාභ xxx ________ දේශීය ආදායම(සාධක පිරිවැය මිලට)= xxxx
|
ජාතික ආදායම ;
- කිසියම් කාල සීමාවකදී
- රටක නේවාසිකයන්ට හිමි නිෂ්පාදන සම්පත්
- නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලීන්ට සපයා උපයන ලද සාධක ආදායම යි.
|
දේශීය ආදායම xxxx + ශුද්ධ විදේශීය සාධක ආදායම xxx _______ ජාතික ආදායම(සාධක පිරිවැය මිලට) xxxx
|
අපි ඒ විදිහට ගණනය කරා ම එන්නෙ සාධක පිරිවැයට අගයනේ,
ඒක වෙළඳපොළ මිලට හරවන්න නම්,
- ශුද්ධ වක්‍ර බදු එකතු කරන්න ඕන.
වෙළඳපොළ මිල යටතේ වන ද.ජා.නි , ශු.ජා.නි කරන්නේ කොහොමද ?
- මුලින් ක්ෂ්ය වීම් අඩුකරන්න
- ඊට පස්සේ ශුද්ධ වක්‍ර බදු අඩු කරන්න.
(සාධක මිලට ශුද්ධ ජාතික නිශ්පාදනයට ,ජාතික ආදායම කියලත් කියනවා)
දැන් එමු කුටුම්භ/පෞද්ගලික ආදායම ට,
- කුටුම්භ ආදායම කියන්නේ, ජාතික ආදායමින් කුටුම්භ අතට පත්වන පෞද්ගලික ආදායමයි.
- ජාතික ආදායමෙන් කුටුම්භ වෙත ගලා යන්නැති ආදායම් අඩුකරලා,කුටුම්භ වලට ලැබෙන ආදායම් එකතු කරන්න .එතකොට කුටුම්භ ආදායම ලැබෙයි
|
කුටුම්භ වෙත ගලා නොයන ආදායම්
|
කුටුම්භවලට ලැබෙන සංක්‍රාම ලැබීම්
|
වැය කළ හැකි පෞද්ගලික ආදායම ,
- කුටුම්භවලට ලැබෙන ආදායමෙන් ඇත්ත වශයෙන් ම භාණ්ඩ හා සේවා සඳහා වැයකරන ආදායම් ප්‍රමාණය යි.
වැය කළ හැකි පෞද්ගලික ආදායම (yd) = පෞද්ගලික ආදායම(y) - පෞද්ගලික බදු(T)
නැත්තම්,
. (yd)=පෞද්ගලික පාරිභෝජනය (c) + පෞද්ගලික ඉතුරුම් (s)
වැය කළ හැකි ජාතික ආදායම ,
- කිසියම් කාල සීමාවක් තුළ,
- ආර්ථික කා‍රකයන්ට භාණ්ඩ හා සේවා මිලදී ගැනීම සඳහා
- වැය කිරීමට හැකි මුළු ආදායමයි
ජාතික ආදායම + ශුද්ධ විදේශ වර්තන සංක්‍රාම = වැය කළ හැකි ජා.ආ
නැත්තම්,
වැය කළ හැකි ජා.ආ = ද.දේ.වි (c+I+G) + ගෙවුම් ශේෂයේ වර්තන ගිණුමේ ශේෂය
ඔන්න එහෙනම් දැන් අපි ප්‍රවේශ දෙකක් ගැන කතා කරලා ඉවරයි.මේ ලිපි දෙක හොඳට කියවලා පහුගිය විභාග ප්‍රශ්න පත්‍රවල මේ සම්බන්ධව තියෙන ප්‍රශ්නවලට උත්තර ලියන්න try එකක් දාලා බලන්න.ජාතික ගිණුම් පාඩම අමාරු නෑ එතකොට.
ඉතිං තවත් මේ වගේ ලිපියකින් හමුවෙමු....වියදම් ප්‍රවේශය ගැන කතා කරොත් හොඳයි කියලා හිතෙනවා ඊළඟට....
අදහස්/යෝජනා/ඉදිරියට ලිවිය යුතු ලිපි එහෙම තියෙනවනම් පොඩි email එකක් දාන්න : nethuhasanz9@gmail.com
සැකසුම ; නෙත්මි හසාරා
