ඉන්දියන් ඉතිහාසය හැදෑරීමට ඇති මූලාශ්‍ර 2
මෙගස්තිනීස්ගේ වාර්තා
ක්‍රි.පූ. 315 දී පමණ ඇ‍ලෙක්සෙන්ඩර්ගෙන් පසුව බැබිලෝනියාවේ රජු වූ සෙලියුකස් නිකේටර් චන්ද්‍රගුප්ත මෞර්ය රජු සමග පැවැත්වූ සම්බන්ධතා හේතුවෙන් මෞර්ය රාජ සභාවට එවනු ලැබූ තානාපතිවරයා මෙගස්තිනීස්ය. මෙගස්තිනීස් ඉන්දියාවේ සිටි කාලයේ ඉන්දියාව පිළිබඳ රැස් කරනු ලැබූ තොරතුරු වලින් “ඉන්ඩිකා” නැමති ග්‍රන්ථය රචනා කර ඇත. ඉන්ඩිකාවේ මුල් කෘතිය නැති අතර සෙසු ග්‍රන්ථ වලින් උපුටා ගත් කොටස් එකතු කොට මැක්ක්‍රින්ඩල් විසින් ඉන්ඩිකා කෘතිය සකසන ලදී. මෙහි ඇති ඇතැම් කරුණු මෙගස්තිනීස් විසින් සෙසු අයගෙන් අසා දැනගත් ඒවා වෙයි.
එකල ඉන්දියානු සමාජයේ පැවති පාලන ක්‍රම, බ්‍රහ්මණයන්, ගොවියන්, එඩේරුන්, දාර්ශනිකයන්, කම්කරුවන්, සංචාරකයන් ඉන්දීය සමාජයේ ශ්‍රමිකයන් ලෙස ඉන්ඩිකාවේ දක්වා ඇත. තවද ඉන්දියානු සමාජය ගැන කියන මෙගස්තිනීස් අධ්‍යාපනය හා ආගමික කටයුතු වල යෙදීමට කාන්තාවන්ට අවසරයක් නොවූ බවද මෙගස්තිනීස් දක්වා ඇත. නගර පාලනය සදහා පස්දෙනා බැගින් වූ මණ්ඩල හයක් වු බව සඳහන් වේ.මේ තොරතුරු කෞටිල්‍යයේ හා අර්ථශාස්ත්‍රයේ ඒ හා සමානවම දක්වා තිබේ. එසේම ඉන්ඩිකාවේ මෞර්ය යුධ හමුදා ගැනද කියැවේ. ඇත්,අස්.රිය.පාබල යන හමුදා වර්ගත්, ඒවායේ සිටි සංඛ්‍යාවන්ද ඉන්ඩිකාවේ දැක්වේ. එසේම මෞර්ය පාලන ක්‍රමයේ පැවති දරුණු දඬුවම් ක්‍රම වන අවයව කැපීම, මරණය, හිස ගසා දැමීම ආදියද දක්වා තිබීම විශේෂ වේ.
නමුත් මෙගස්තිනීස්ගේ ඇතැම් තොරතුරු අසත්‍ය බව දක්වා ඇත. රත්තරන් සෙවීමට පොළව කණින කූඹි සිටින බවත්, මුඛ නැති අත්භූත මිනිසුන් සිටින බවත් ඉන්ඩිකාවේ ඇතුළත් කොට තිබේ. මේවා බොහෝ දුරට මිත්‍යාමත සේ සැළකේ. මහාචාර්ය රීස් ඩේවිඩ් වැනි පඬිවරුන් පවසන්නේ මොහුගේ වාර්තා වලින් සත්‍ය වන්නේ පාටලීපුත්‍ර නගරයේ තොරතුරු පමණක් බවයි.
ඒ කෙසේ වෙතත් ඉන්දියා ඉතිහාසය හැදෑරීමේදී මෙගස්තිනීස්ගේ ඉන්ඩිකා කෘතිය වැදගත් තැනක් උසුලයි.
හියුං සාගේ වාර්තා
භික්ෂුවක් ලෙස ඉන්දියාට පැමිණ ඉන්දීය ඉතිහාසයගැන සටහන් කර ඇති චීන ජාතික භික්ෂුවක් ලෙස හියුංසා හැදින්විය හැකිය. සුප්‍රසිද්ධ නාලන්දා විශ්වවිද්‍යාලයේ විදේශීය ශිෂ්‍යයෙකු ලෙස අධ්‍යාපනය ලැබූවෙකි. භාරත දේශයේ අදුරු කාලච්ඡේද පිළිබද තොරතුරු ලබා ගත හැක්කේ මෙම වාර්ථා වලින් පමණක් බව වින්සන්ට් ස්මිත් මහතා ප්‍රකාශ කර ඇත. ක්‍රි.ව. 603 දීනයේ හෝනං ප්‍රදේශයේ චිං ලිවු නගරයේ උපන් මොහු ලියූ කෘතිය භ්‍රමණ වෘත්තාන්තයයි. ක්‍රි.ව. 629 දී මොහු ඉන්දියාවට පැමිණි අතර අවුරැදු 16 කට පසු නැවත චීනයට ගොස් තමා ලබා ගත් අද්දැකීම් ඇතුළත් කොට භ්‍රමණ වෘත්තාන්තය ලියන ලදී.තක්ෂිලා, සිංහපුර, කාෂ්මීරය, කෞෂම්බි, ශ්‍රාවස්ති, අයෝධ්‍යා, නවදේව කුල, කන්‍යාකුබ්ජ, මථුරා, ථානේශ්වර, සාගල, ජලන්දරය වැනි නගර ගැන තොරතුරු ලියා ඇත. ක්‍රි.ව. 640 දී හර්ෂවර්ධනගේ රාජ්‍යයට පැමිණ ආගමික පෙරහැරවලට හා කනෞජ සම්මේලනවල සහභාගී වී ඇති අතර එය ඉතා සිත් ගන්නා සුළු ආකාරයෙන් විස්තර කර ඇත. ප්‍රයාග නගරයේ පැවති පංච වාර්ෂික දානය ගැන දක්වා ඇති අතර හියුංසා දුටුවේ හයවැනි ප්‍රයාග සම්මේලනය බව සදහන් කරයි.
සූර්ය වන්දනය පිළිබද තොරතුරු, මිහිර කුල නම් හූන ගෝත්‍රිකයාගේ ආක්‍රමණ ගැන තොරතුරු, ධර්මාශෝක රජුගේ ආගමික තොරතුරු හා කනිෂ්ක රජු පිළිබද විස්තර මෙම කෘතියේ ඉදිරිපත් කර ඇත. ක්‍රි.ව. 641 දී ඩෙකෑනයේ චාලුක්‍යය වංශික දෙවන පුලකේෂීන්ගේ රජ මාළිගයට ගොස් එම රජුගේ වීර ක්‍රියා හා අධිරාජ්‍යයේ සමෘද්ධිය ගැන විස්තර ලියා ඇත. පල්ලව අගනගරය වූ කංචි පුරයට පැමිණි උන් වහන්සේ එහි බෞද්ධ විහාර ආරාම සියයකට වඩා තිබූ බවත්, ඒවායේ භික්ෂූන් වහන්සේලා දසදහසකට වඩා සිටි බවත් ඒ සියල්ල සියසින්ම දුටු බවත් දක්වා ඇත.
