ඉන්දියානු ඉතිහාසය හැදෑරීමේදි පාහියන් හා හියුංසියෑංගේ මූලාශ්‍රවල වැදගත්කම. (04 කොටස)
හියුංසියෑංගේ වාර්තාවේ ඇති වැදගත්කම.
හියුංසියෑං ඉන්දියාවේ සංචාරය කළේ හර්ෂවර්ධනගේ කාලයේය. එම කාලයේ දේශපාලනික, ආගමික, ආර්ථික, සමාජීය තත්වයන් පිළිබඳ බොහෝ විස්තර සහිතව ඔහු තම වාර්තාවේ සටහන් කර ඇත. ඉන්දියාවේ රැඳී සිටියදී ඔහු උතුරු හා දකුණු ඉන්දියාවේ විවිධ ස්ථානවල සංචාරය කළේය. විශේෂයෙන්ම බුදුන් වහන්සේගේ ජීවිතය හා සම්බන්ධ සියලු පූජනීය ස්ථානයන් බැලීමටද ඔහු ගියේය. එම සංචාරය අතරතුරදී ඔහු තවත් බොහෝ ස්ථාන නරඹමින් රටේ සමාජීය, ආගමික, දේශපාලනික, සංස්කෘතික හා ආර්ථීක තත්ත්වයන් දැඩිව නිරීක්ෂණය කර ඇත.
හියුංසියෑං කාෂ්මීරය, පන්ජාබ්, කපිලවස්තු, බුද්ධගයා, සාරානාත්, කුසිනගර්, ඩෙකෑන්, ඔරිස්සා සහ බෙංගාලය හරහා ඉන්දියාවේ සෑම ප්‍රදේශයකම සංචාරය කර ඇත. ඔහු නාලන්දා විශ්වවිද්‍යාලයේ පමණක් වසර 5 ක් පමණ අධ්‍යාපනය ලබා ඇත. මේ අයුරින් ඉන්දියාවේ අවුරුදු 14 ක් පමණ ගත කර ඇත. මේ නිසා ඔහුට ඉන්දියාවේ විවිධ ක්ෂෙත්‍රයන් පිළිබද පුළුල් දැනුමක් තිබූ බව පැහැදිලි වේ. ඉන්දියානු ජනතාව අතරද ජනප්‍රියත්වයට පත්ව වී රජුගේ ගෞරවාදරයට පත්වීමටද ඔහුට හැකි වූයේ ඒ නිසා වන්නට ඇත.
හියුංසියෑංගේ ලේඛන පරික්ෂා කිරීමේදි තමන්ට දැනුනු දේ මෙන්ම ඇසූ දේ පිළිබඳවද සඳහන් තිබේ. බෞද්ධයෙකු හා ශුද්ධ දේශයක වන්දනා කරන භික්ෂුවක් ලෙස අතිශයෝක්තියෙන් තොරතුරු සදහන් කිරීමට අවශ්‍යය නොවන්නට ඇත. අවංකව හා සැලකිලිමත් භාවයෙන් ඔහු කරුනු සටහන් කර ඇති බව පෙනේ. ඉන්දියාවේ බුද්ධාගමේ තත්වය විස්තර කිරීම ප්‍රධාන අරමුණ වූ නිසා අනිත් අංශයන් පිළිබදව එතරම් සැළකිල්ලක් දක්වා නොමැත. නමුත් හර්ෂ හා බුදු දහම පිළිබදව වැඩි සැළකිල්ලක් දක්වා ඇත.එම නිසා අනිකුත් අංශයන් ගැන ලියා ඇති තොරතුරු පක්ෂග්‍රාහි නොවූ ඒවාය. ඒ නිසා ඒවායේ විශ්වසනීයත්වයද වැඩිය. එබැවින් සමස්තයක් වශයෙන් ඔහුගේ වාර්තාව විශ්වාසදායක එකක් ලෙස පිළිගැනීමට සිදු වේ. එයින් පැරණි ඉන්දියානු ඉතිහාසයේ වැදගත් යුගයක් ආලෝකමත් කර තිබේ.
හියුංසියෑං විශේෂයේන්ම ඉන්දියාවේ නගර ජීවිතය විස්තර කර ඇත. එම තොරතුරුවලට අනූව නගරයේ වීදි මදක් අපිරිසිදු විය. පැරණි නගර බොහෝ නටබුන්ව ගොස් ඇත. නව නගර වර්ධනය වෙමින් පැවතී ඇත. නගරවල නිවාස විවිධ වර්ග වලින් සමන්විත වන අතර ලී, ගඩොල් හා ගොම ගා ඉදිකර ඇත. ප්‍රයාග් නගරය වැදගත් නගරයක් වන අතර පාටලිපුත්‍රයද එසේය. ස්‍රාවස්ති සහ කපිල්වුස්තු මේ වන විට ආගමික වැදගත්කම අහිමි කර ගෙන තිබේ. ඒ වෙනුවට නාලන්ද හා වාලච්චි බෞද්ධ අධ්‍යයන මධ්‍යස්ථාන බවට පත්ව ඇත. මෙවැනි නාගරීක ස්වභාවය සහිත නිවැරදි ලේඛනයක් මූලාශ්‍ර අතර දුලභය.
ඉන්දියාවේ සමාජ තත්ත්වයද ඔහු විසින් විස්තර කරන ලදී. ඒ අනූව ඉන්දියානු සමාජයේ කුල ක්‍රමය දැඩිව පැවතුණි. නමුත් ජනයා සරල බවින් අවංකව ජීවිත ගත කර ඇත. ඔවුන් තමන්ගේ වස්ත්‍ර සඳහා කපු, සිල්ක් සහ ලොම් යොදා ගත් අතර විවිධ වර්ගවල ඇදුම් ආයිත්තම් විය. නමුත් ඒවා සරල ඇදුම් විය. ඔවුන්ගේ ආහාර පාන අතර මස් ලූණු හා මත් පැන් කැපී පෙනිණි. ධනපතියන් සුඛෝපභෝගි ජීවිත ගත කර ඇත. ඔවුන්ගේ නිවෙස්ද ඉතා අලංකාර ලෙස ඉදිකර තිබුණි. සමාජයේ කෙතරම් බෙදීම් තිබුණද සදාචාරවත් ලෙස ජීවත් වීමට ඉන්දියානු ජනතාව කටයුතු කර තිබේ.
හියුංසයෑංගේ අවධානය යොමු වූ තවත් වැදගත් අංශයක් වන්නේ අධ්‍යාපන ක්ෂෙත්‍රයයි. එකල පැවති ප්‍රධාන අධ්‍යාපන මධ්‍යස්ථාන පිළිබදව ඔහුගේ වාර්තාවේ සටහන් වේ. විශේෂයෙන්ම ඔහු නාලන්දා විශ්වවිද්‍යාලයේ වසර 5ක් අධ්‍යයන කටයුතුවල නියැලි ඇත. එම නිසා එම විශ්වවිද්‍යාලය ගැන ඔහුගේ වාර්තාවේ වැඩි යමක් සදහන් කර තිබේ. එමෙන්ම ඉන්දියානුවන් වයස අවුරුදු 9-30 අතර කාලයේ අධ්‍යපනයේ නියැළි ඇත. ඉගෙනුම බොහෝ විට ආගමික අංශයට නැඹුරුතාවයක් දක්වා ඇත. වාචික හා ලිඛිත යන අංශ දෙකින්ම එය සිදු කර තිබේ.
මූලික භාෂාව සංස්කෘත වූ අතර වාද විවාද හා සාකච්ඡා මගින් දැනුම වර්ධනය කරගෙන තිබේ. තත් යුගයේ පැවති දේශපාලන හා පරිපාලන තත්වයද හියුංසයෑං විස්තර කරයි. විශේෂයෙන්ම එම කාලයේ පාලකයා වූ හර්ෂගේ ක්‍රියාපටිපාටිය ඔහුගේ ප්‍රශංසාවට ලක්ව තිබේ. ඒ අනූව හර්ෂ තම රාජධානිය හොඳින් පාලනය කළේය. බදු පැනවීම ජනතාවට එතරම් පීඩාවක් නොවීය. රජයේ සේවකයන් හිංසනයෙන් නිදහස් වූ අතර එම නිසා, ඔවුන් සතුටින් තම කාර්යන් සිදු කළහ. එමගින් රජයේ කාර්යක්ෂමතාවය වඩාත් දියුණු විය. රජය මගින් සිදු කරන සෑම කර්තව්‍යක්ම රජුට වාර්තා කළ යුතු විය. එයින් පරිපාලනය රජුගේ සෘජු අධීක්ෂණයට ලක් විය.
රට පුරා එකසේ නීතිය ක්‍රියාත්මක විණි. සාමකාමි පරිසරයක ජනතාව ජීවත් වී ඇත. නීති කඩන්නවුන් සදහා ශාරීරික දඩුවම් ලබා දුන්නේය. ද්‍රෝහින්ට මරණ දඩුවමද, පිටුවහල් කිරීමද විය. සත්‍ය දැනගැනීමට චූදිතයන්ට වධහිංසා පැමිණ වීමද ක්‍රියාත්මක වුණි. මේ ආකාරයට රාජ්‍යයේ නීති අංශයේදි ක්‍රමවත් භාවයක් ද පැවති ඇත. හර්ෂගේ හමුදාව යුධ අලි ඇතුන් 60,000 ක්, ශක්තිමත් අශ්ව රථ 50,000 ක් සහ 1,00,000 ක පාබල බලඇණියකින් සමන්විත වූ බවද එයින් ඔහු ශක්තිමත් පාලකයකු ලෙසද හදුන්වා දී තිබේ.
බ්‍රාහ්මණ. බෞද්ධ හා ජෛන යන ආගම් තුන ඉන්දියාවේ ජනප්‍රිය ආගම් විය. නමුත් බුද්ධාගමට සාපේක්ෂව එවකට ඉන්දියාවේ හින්දු ආගම වැඩි වශයෙන් ජනප්‍රිය වූ බව හියුංසියෑං ද පිළිගෙන තිබේ. මෙම ආගම් තුනේම ජනයා අන්‍යොන්‍ය සුහදත්වයෙන් කටයුතු කර තිබේ. රජුද මෙම ආගම්වලට එකසේ අනුග්‍රහ දක්වා ඇත. හර්ෂ රජු ආගමික සිද්ධස්ථාන සඳහා රජයේ ආදායමෙන් 4/1 ක් වැය කළ බව හියුංසියෑං වාර්තා කරයි. නමුත් පෙර පැවති සිද්ධස්ථාන සීඝ්‍රයෙන් විනාශ වී ඇති බව ඔහු පෙන්වා දෙයි. * මෙරටෙහි නටබුන් වූ සංඝාරාම දහසකට වැඩි ගණනක් ඇත්තේය.රාජ මන්දිරය අසල එක් ආරාමයක සම්මිතීය නකායික තිස්නමක් පමණ භික්ෂූහු මේතාක් වාසය කරත්. නානා දේව භක්තිකයන්ගේ දේවස්තාන දෙකක්ද ඇත්තේය.
මෙලෙස ආගමික අංශයේ තොරතුරු වාර්තා කරන හියුංසියෑං අලාහබාද් සහ කන්නායිජ්වල අදිරාජයා විසින් සංවිධානය කරන ලද ආගමික රැස්වීමක් පිළිබඳ විස්තරයක් විස්තර කළේය. ඒ සදහා ඔහුද සම්බන්ධ වී ඇති අතර මූලාසනය දැරීමටද සිදු වී ඇත. මෙයින් තත් යුගයේ පැවති ආගමික තත්වය පිලිබදව පුළුල් අවබෝධයත් ලබා ගත හැකිය.
හියුංසියෑං ගමන් කළ කාලයේ ඉන්දියාවේ ප්‍රධාන ආදායම් මාර්ගය වූයේ නිෂ්පාදිතයෙන් 6/1 ක් වූ ඉඩම් ආදායමයි. ඊට අමතරව කපු, සිල්ක් සහ ලොම් රෙදි නිපදවා විවිධ වර්ගයේ ඇඟලුම් සාදන ලදී. සියළුම වර්ගයේ ස්වර්ණාභරණ සහ විසිතුරු ආභරණ සකස් කරන ලදී. මුතු ඇට සහ ඇත් දළ වෙළදාමද පැවතියේය. පළතුරු සහ කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදනවල දිගු ලැයිස්තුවක් ද ඔහු ලබා දුන්නේය.
විදේශීය රටවල් සමඟ ඉන්දියාව වෙළඳාම් කළ බවත්, නැඟෙනහිර සහ බටහිර වෙරළ තීරයේ වෙරළබඩ නගරවල සුඛෝපභෝගී නගර තිබූ බවත් ඔහුගේ වාර්තාවේ දැක්වේ. ඉන්දියාව, රෙදි, ඖෂධ පැළෑටි, ඇත් දත්, මුතු, කුළුබඩු ආදිය විදේශ රටවලට අපනයනය කර ඇති අතර රන්, රිදී සහ අශ්වයන් ආනයනය කර ඇත.
හියුංසියෑං විස්තර කළේ හර්ෂ ඔහුගේ ආදායම කොටස් හතරකට බෙදු බවයි. රජයේ පරිපාලන කටයුතු සඳහා වැය කෙරුණේ ඉන් එක් කොටසකි. දෙවන කොටස රජයේ සේවකයින් අතර බෙදා දෙන ලදී. අනිත් කොටසක් විද්වතුන් වෙත ලබා දෙන ලදී. හතරවන කොටස එය බ්‍රාහ්මණ සහ බෞද්ධ භික්ෂූන් වෙත පුණ්‍ය කටයුත්තක දී ලබා දෙන ලදී. මේ ආකාරයට එම කාලයේ රට සමෘද්ධිමත් මෙන්ම ස්වයංපෝෂිතව පැවති බව පෙනේ.
මෙම තත් යුගයේ තොරතුරුවලට අමතරව ඔහු විසින් පෙර පැවති අසන ලද බෝහෝ දේවල් තම වාර්තාවේ සටහන් කර ඇත. විශේෂයෙන්ම බුදු දහමට අනුග්‍රහ දැක්වූ රජවරුන් පිළිබද ඔහු විශේෂ අවධානයක් යොමු කළේය. උදාහරණයක් ලෙස කණිෂ්ක රජතුමා ගැන ඔහු අදහස් දක්වන්නේ මෙසේය. කුශාන වංශික පෙර රජවරු හින්දු භක්තිකයෝ ය. කණිශ්ක රජ රාජ්‍ය පද ප්‍රාප්තියත් සමග බෞද්ධයෙක් වූයේ ය. කණිශ්ක රජු බුදුසමය වැළදගත් පුවත ප්‍රවාදයක් සේ එකල පැතිර පවතින්නට ඇත. එම ප්‍රවාදය ඔහු වාර්තාවේ දක්වන්නේ මේ අයුරිනි.“ධර්මාධර්ම විවේචනයක් නොකල මෙ රජ පළමුවෙන් බුදු දහම පහත් කොට සැලකී ය. එක් දිනක් පදුරු සහිත වගුරු බිමක ඇවිදින රජ, සුදු හාවකු දැක ඌ අනුව යන්නේ අඩි තුනක් පමණ උසැති කුඩා සෑයක් ගොඩනගන ගොපලු දරුවකු දුටුවේ ය. තෝ කුමක් කෙරෙහි දැයි ඇසූ විට, “මෙරට රාජ්‍යයට පත් වන රජෙක් මගේ ශරීර ධාතුවලින් විශාළ කොටසක් පිහිටුවා මෙතැන ස්තූපයක් ගොඩනංවන්නේ යැයි ශාක්‍ය මුනීන්ද්‍රයන් විසින් ප්‍රකාශ කරන ලදි. කණිශ්කාධිරාජයෝ පුරාකෘත පුණ්‍ය ඇත්තෝ ය. ඒ උත්තම ශාස්තෘවරයාගේ අනාවැකිය සිද්ධ කිරීමට මෙය යෝග්‍ය කාලය බව සිහිපත් කරවමි.” යි උත්තර දී ගොපලු දරුවා නොපෙනී ගියේ ය. මේ කීම ඇසූ රජ මහත් ප්‍රීතියට පත් ව බෞද්ධාගමට ගෞරව කරමින් බුද්ධාගම වැළද ගත්තේ ය.”
මේ අනුව, වෙනත් චීන සංචාරකයෙකු විසින් ලබා නොදුන් ඉන්දියාවේ දේශපාලන, සමාජීය, ආගමික සහ ආර්ථික ජීවිතය පිළිබඳව ඉතා වටිනා විස්තරයක් හියුංසියෑං ලබා දේ. එය හර්ෂ අධිරාජයාගේ පාලන සමයේදී ඉන්දියාවේ පැවති තත්ත්වය හා ඊට පෙර තත්වයන් පිළිබදවද තක්සේරු කිරීම සඳහා ද ප්‍රශංසනීය මග පෙන්වීමක් සිදු කරයි. වර්ණනාවන් තිබුණද අනිකුත් මූලාශ්‍රයන්ගේ නැති තොරතුරු දැන ගැනීමට හා ඇති තොරතුරු තහවුරු කරගැනීමටත් සමකාලීන මූලාශ්‍රයන්ට වඩා වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරනු ලබයි.
ඉහත සාකච්ඡා කර ඇති පරිදි ඉන්දියානු ඉතිහාසය හැදෑරිමේදි පාහියන්ගේ හා හියුංසියෑංගේ වාර්තාවන් දෙක එකසේ වැදගත් වේ. අනිකුත් මූලාශ්‍රයන් හා සමානවත් සමහර අවස්ථාවන්හිදි ඒවාටත් වඩා උපයෝගිතාවයක් මෙම වාර්තා දෙකේ ඇත. පාහියන්ගේ වාර්තාවේ බෞද්ධ රාජදානි පිළිබද අගනා විස්තරයක් තිබේ. වර්තමානයේ ඉන්දියාවේ බෞද්ධ සංස්කෘතියක් හෝ බුදු දහමේ ව්‍යාප්තියක් දක්නට නොමැත. නමුත් අතීතයේ ඉන්දියාව පුරා පැතිර තිබුනේ බුදු දහමයි. රජවරු පවා බුදු දහම වැළදගෙන ඊට අනූව රට පාලනය කර ඇත. එම අතීත බෞද්ධ උරුමය පාහියන්ගේ ලේඛනය තුළින් ගම්‍ය කර තිබේ. එකල ඉන්දියාවේ පැවති නගර හා ඒවා අතර පැවති දුර ප්‍රමාණයන් නිවැරදිව දක්වා ඇත්තේ මෙම වාර්තාවේය. රජවරුන් හා ඔවුන්ගේ පාලන වර්ෂයන් ගැන නිවැරදි තක්සේරුවක් ද මෙහි ඇතුළත් වේ. එමෙන්ම යම් යම් දේශපාලනකි, සමාජීය හා ආගමික සංස්කෘතික යන අංශයන්ගේ තොරතුරුද ඇතුලත් වේ. වර්ණනා හෝ අතිශයෝක්ති අන්තර්ගත නොවන නිසා මෙම විස්තර සත්‍යය ඒවා ලෙස පිළිගැනීමට සිදු වේ. ජනප්‍රවාද තිබුණද ඒවා අසත්‍යය ඒවා ලෙස බැහැර කළ නොහැකිය. ඒ එම ප්‍රවාදද පුරාවිද්‍යා සාධක මගින් හදුනාගෙන ඇති නිසාය. පුරාවිද්‍යාඥයින් දැනට තහවුරු කරගෙන ඇති කරුණු සනාථ කරගැනීමට පාහියන්ගේ වාර්තාව මහගු පිටුවහලක් ලබා දෙයි.
හියුංසියෑං ද බුදු දහමට අදාළ දෑ පිළිබදව කරුණු ගොනු කළද අනිකුත් අංශයන් පිළිබදවද අවධානය යොමු කර ඇත. ඔහු තමා පැමිණි කාලයේ ඉන්දියාවේ පැවති තත්වය සම්පූර්ණයෙන් විග්‍රහ කර තිබේ. සමාජීය, ආර්ථික, පරිපාලනමය ආදි සෑම දෙයක්ම ඔහුට විෂය විය. එම කාලයේ හර්ෂවර්ධන රජුගේ ක්‍රියාපටිපාටිය ඔහුගේ ප්‍රශංසාවට ලක් විය. ඒ හා සමග තමා සංචාරය කළ ඉන්දියාවේ ප්‍රදේශ හා ඒ හා බැදුනු සංස්කෘතික ලක්ෂණ ඔහු වාර්තා කළේය. එම තොරතුරු සමකාලීන මූලාශ්‍රයකින් හමු නොවීම හියුංසියෑංගේ වාර්තාවේ අගය තවත් ත්‍රිවුර කරයි.
මේ අයුරින් ඔවුන් දෙදෙනාගේ වාර්තා දෙක ඉතිහාසඥයින්ට ආලෝකයක් සපයනු ලබයි. ඉන්දියානු ඉතිහාසයේ වැදගත් කාල පරාසයක් වූ ගුප්ත රජවරුන්ගේ පාලන සමය ඊට සමකාලීන කාලයේ ඓතිහාසික සාධක රාශියක් තහවුරු කරගැනීමට එම වාර්තා ප්‍රබල පිටුවහලක් වන බව මේ අනූව පැහැදිලි වේ.
