චෝළ අධිරාජ්‍යය
දකුණු ඉන්දියාවේ පල්ලව බලය බිඳවැටීමත් සමඟ චෝළයෝ දේශපාලන බලයෙන් වැඩි දියුණු වූහ. ඔවුන්ගේ මූලාරම්භය පිලිබඳ පැහැදිලි තොරතුරු නොමැති වුවද මෙම දෙමළ රාජවංශය හා සම්බන්ධ ආදිතම වාර්තා ක්රි.පූ. 3 වන සියවසට අයත් මෞර්ය අධිරාජ්‍යයේ අශෝක අධිරාජයාගේ ශිලා ලේඛනවලින් හමුවේ. තමිලාකම්හි කිරුළු පළන් රජුන් තිදෙනාගෙන් අයකු චෝළ රාජවංශයට අයත් බව එහි දැක්වේ. ඉන්දියාව මුල්කරගනිමින් සමුද්‍රාන්තර අධිරාජ්‍යයක් ගොඩනැංවූ රාජවංශයක් ලෙස ඉතිහාසගත වී ඇති මෙම රාජවංශය ක්රි.ව. 13 වන සියවස තෙක් රාජ්‍ය පාලනය ගෙනගියේ ය . ක්රි.ව. 9 වන ශතවර්ෂයේ දී ආරම්භ වන චෝළ රාජධානිය සියවස් 4 ක් පමණ පැවතුණු අතර ඒ කාලයේ පෙන්කාර් සහ වෙල්ලාර් ගංගා අතර පිහිටි චෝළ මණ්ඩලම් නමැති සුවිශාල ප්‍රදේශය ඔවුන් විසින් පාලනය කරනු ලැබිණි. ඒ අනූව වර්තමාන තමිල් නාඩුවේ තිරුචිරපල්ලි දිස්ත්‍රික්කය, තිරුවරූර් දිස්ත්‍රික්කය, නාගපට්ටිනම් දිස්ත්‍රික්කය, අරියලූර් දිස්ත්‍රික්කය, පේරම්බලූර් දිස්ත්‍රික්කය, පුදුකෝට්ටෛ දිස්ත්‍රික්කය, තන්ජවූර් දිස්ත්‍රික්කය සහ කරෛකාල් දිස්ත්‍රික්කය ඔවුන්ගේ චෝළ මණ්ඩලයට අයත් වී ඇත. මෙම දේශය පුරා කාවේරි ගඟ සහ එහි අතු ගංගා ව්‍යාප්තව පැවතිණි. සාමාන්‍යයෙන් පැතලි භූමියක් වූ මෙම ප්‍රදේශය සාගරය දෙසට ක්‍රමික බෑවුමක් සහිත වූවකි. මෙහි ප්‍රධාන කඳු හෝ නිම්න දක්නට නොලැබිණි. මේ නිසා අධිරාජ්‍යය ආරක්ෂිතව ව්‍යාප්ත කිරීමට භූගෝලීය වශයෙන් මෙම ප්‍රදේශය චෝළයන්ට ඉතා වැදගත් විය.
චෝළ අධිරාජ්‍යයේ ආර්ම්භය සිදු වන්නේ ක්රි.ව 850 දී පමණය. විජයාලය චෝළ විසින් තංජෝරය අල්ලාගනිමින් එහි පාලන බලය තහවුරු කරගැනීමට මුලින්ම උත්සාහ දරන ලදි. එහි දේවතාවියක් උදෙසා දේවාලයක් ගොඩ නංවමින් ඔහු බලය ස්ථාපිත කිරීමට කටයුතු කළේය. ඔහුගෙන් පසුව රජ පැමිණි පළමු ආදිත්‍යය චෝළ විසින් අපරාජිත වර්මන් නම් අවසන් පල්ලව රජු පුරම්බියම් සටනින් පරාජය කළේය. එයින් චෝළ බලයට එරෙහි වූ බාධක අවසන් වූ අතර ආදිත්‍යය චෝළ අධිරාජ්‍යයේ පදනම සනිටුහන් කළේය. ඔහුගේ පසුගාමියා වූ පළමුවන පරන්තක වීරනාරායන රජු චෝළ බලය තව දුරටත් ව්‍යාප්ත කරලීමට දායකත්වය සැපයුවේය. ඔහු මදුරෙයියුම් ඊලමුම්කොණ්ඩ යන විරුදාවලියෙන්ද හදුන්වනු ලබයි. ඒ අනූව ඔහු පාණ්ඩ්‍ය රාජ්‍යයද ලංකාවද ජයගත් බව පෙනේ. නමුත් චෝළ අධිරාජ්‍යයේ උච්චතම කාල පරාසය ලෙස දැක්විය හැක්කේ පළමුවන රාජ රාජ හා රාජේන්ද්‍ර චෝළ රජ දවස ය. මොවුන් දෙදෙනා චෝළ අධිරාජ්‍යය සැබෑ අධිරාජ්‍යයක් බවට පත් කළහ. ඔවුන්ගේ කාලයේදි චෝළ අදිරාජ්‍යයට අන්දමන් දූපත් නිකොබා දූපත් හා ශ්‍රී ලංකාවේ උතුරු කොටස ද ඇතුළත්ව විශාල ප්‍රදේශයක් අයත් විය.
මෙම කාලයේදි බෙංගාල බොක්ක ආශ්‍රිත බොහොමයක් රාජධානි චෝළ අධිරාජ්‍යයට අයත් විය. ඉන්දියාවේ ගංගා නිම්නය තෙක් ඔවුන්ගේ බලය ව්‍යාප්තව පැවතුණි. නමුත් ඒ පිළිබදව පැහැදිලි සාක්ෂි නොමැත. චෝළ අභිලේඛනවල සඳහන් වන්නේ ද පළමු වන රාජේන්ද්‍ර චෝළ රජ ගංගා නදී ප්‍රදේශයට ගොස් එහි ශුද්ධ ජලය තංජෝරයට රැගෙන ආ බව පමණි. මෙය හුදෙක් වන්දනා ගමනක් වීමටද ඉඩ ඇත. ඒ නිසා ගංගා නිම්නයේ පාලනය පිළිබදව නිශ්චිතව කිව නොහැකිය. නමුත් ලෙයිඩන් සන්නසට අනූව ඔවුන් මලයාව තෙක් පාලන කටයුතු මෙහෙයවා ඇති බව පෙනේ. එහි දැක්වෙන පරිදි චෝළයන් බෙංගාලය කාවීරපට්ටනම් ආදි වරායන් ද තමන් සතු කරගෙන සිටි බව පැහැදිලි වේ.
පළමු වන රාජරාජ චෝළ සහ පළමු වන රාජෙන්ද්‍ර චෝළගේ අනුප්‍රාප්තිකයින් වූ රාජාධිරාජ චෝළ, වීරරාජේන්ද්‍ර චෝළ සහ පළමු වන කුලෝතුංග චෝළ යටතේ චෝළ අධිරාජ්‍යය දකුණු ආසියාවේ සහ අග්නිදිග ආසියාවේ යුධ, ආර්ථික සහ සංස්කෘතික ක්ෂේත්‍රයේ බලවතා බවට පත් විය. ඒ අනූව ක්රි.ව 1010–1200 දක්වා කාලයේ, චෝළ දේශයේ සීමා දකුණින් මාලදිවයින් දූපත් තෙක් ද, උතුරින් ආන්ධ්‍රා ප්‍රදේශයෙහි ගෝදාවරී ගංගා ඉවුර තෙක් ද විහිදිණි. රාජරාජ චෝළ විසින් දකුණු ඉන්දියානු අර්ධද්වීපය යටත් කරගත් අතර, වර්තමානයේ ශ්‍රී ලංකාවට අයත් ප්‍රදේශ ඈඳාගන්නා ලදී. එසේම මාලදිවයින් දූපත් ද ග්‍රහණයට නතු කර ගත්තේය. අධිරාජ්‍යයේ බලය තව තවත් ව්‍යාප්ත කරමින් පළමු වන රාජේන්ද්‍ර චෝළ ගංගා ආක්‍රමණ සිදු කළේය. නාවික ආකුමණ මෙන්ම තානාපති මෙහෙවරවල් මගින් ඉන්දියානු සාගරයේ බලය ස්ථාපිත කරගත්තේය. ඔහු විසින් උතුරු ඉන්දියාව වෙත ද සාර්ථක ආක්‍රමණයක් දියත් කර ඇත. නමුත් ඔහුට ගංගා නදියෙන් එපිටට යෑමට නොහැකි වී ඇත. ඔහුගේ බලය කෙතරම්ද යත් පාටලිපුත්‍රයේ මහීපාල පරාජය කිරීමටත්, මැලේසියාවේ සහ ඉන්දුනීසියාවේ ශ්‍රීවිජය නගර සාර්ථකව ආක්‍රමණය කිරීමටත් තරම් එය ප්‍රබල විය.
විශාල අධිරාජ්‍යයක්ව පැවති චෝළ අධිරාජ්‍යය 13 වන සියවස ආසන්න වන විට, ක්රි.ව 1170 පමණ වන විට පරිහානියට පත් වීම ආරම්භ විය. එයට හේතු වූයේ ඔවුන්ට තම දැවැන්ත අධිරාජ්‍යය පාලනය කිරීමට තරම් දක්ෂ නරපතියකු පත්කර ගැනිමට නොහැකි වීමයි. පළමුවන කුලෝත්තුංග රජු යටතේ විශාල වශයෙන් අධිරාජ්‍යයේ ප්‍රදේශ බිඳවැටීම්වලට ලක් වුණු අතර ලංකාවේ හා බුරුමයේ සොලී විරෝධී සටන් ඉතා තියුණු මුහුණුවරක් ගනිමින් ආරම්භ වූයේද මෙම කාලයේය. ඒත් සමගම බුරුමය ඇතුළු ඊසානදිග නැගෙනහිර හා ගිණිකොනදිග රාජ්‍යයන් ද අහිමි විය. ඉන් පසු ඔවුන්ට අයිති වූයේ දකුණු ඉන්දියාවේ තම මුල් රාජ්‍යයට සීමා වූ කොටස් පමණි. 13වන සියවසේ ආරම්භයත් සමග පාණ්ඩ්‍ය රාජවංශයේ පිබිදීම සිදු විය. පාණ්ඩයන්ගේ නැගී ඒමත් සමග ඔවුන්ට අයත්ව පැවති දකුණු ඉන්දියාවේ කොටස්ද අහිමි වූ අතර ඉන් චෝළ අධිරාජ්‍යයේ සම්පූර්ණ බිඳවැටීමට සිදු වුණි.
