මහවංශය 2 කොටස
මහාවංශය නොතිබුනා නම් කිසිසේත් අනාවරණ නොවන ඉතා වැදගත් වාර්ථාවලියක් අපට අහිමි වනු ඇත.මහාවංශයේ නොයෙක් අඩුපාඩු අපට ශිලා ලේඛන ආදී වෙනත් මුලාශ්‍ර යොදා පැහැදිළි කරගත හැක.
උදා-: වසභ රජු සිට මහසෙන් රජු දක්වා ලම්භ කර්ණ පෙලපත අඛණ්ඩව නොපැවතී ඇති බව මහාවංශයෙන් අනුව පෙනෙතත් එය අඛණ්ඩව පැවති බව සෙල්ලිපි වලින් පෙන්වා දෙයි.
මහාවංශයට අනුව වසභ රජුට එක් පුතෙක් සිටි බව සදහන් වෙතත් සෙල්ලිපි අනුව මහරජ යන නාමය දරමින් උතර සහ දුටග නමින් තවත් පුතුන් දෙදෙනෙකු සිටි බව පැහැදිළි වේ.
සිරිසගබෝ රජුට පසුව ගෝඨාභය රජු මහාවංශය පවසන ආකාරයට රජකම පැහැර ගත්තෙක් නොව රජකමට උරුම කම් ඇත්තෙක් බව සෙල්ලිපි වලින් පැහැදිලි වේ.
මෙවනි අතැම් තැන් හැරුන විට මහාවංශයෙන් බොහෝ කරුණු සෙල්ලිපි වලින් තහවුරු වේ. මෑතක් වන තුරු දුටුගැමුණු රජුගේ සෙනෙවියන් ඓතිහාසික පුද්ගලයන් නොවන බවත් කල්පිත පුද්ගලයන් බවත් බෙහෝ දෙනා පැවසුහ. එහෙත් දුටුගැමුණු රජුගේ ප්‍රධාන සෙනවියකු වු නන්දිමිත්‍ර ගැන කුඩුම්බිගල, එරුපොතාන, නැට්ටු කන්ද වැනි සෙල්ලිපි වල සදහන් වේ. එසේම වැල් එල්ලු ගොඩ කන්ද ලිපියේද දුටුගැමුණු රජුගේ තවත් සෙනවියකු වු පුස්සදේව ගැන සදහන් වේ. එසේම පල්ලේබැද්ද සංඛපාල නම් ස්ථානයක ලිපියක ද ඔහු ගැන සදහන් වේ. දුටුගැමුණු රජුගේ තවත් සෙනවියකු වු වේලුසුමන ගැන දෙකුම්දර වැව් ලිපියේ සදහන් වේ. මේ නිසා දුටුගැමුණු රජුගේ සෙනවියන් කල්පිත අය නොව ඓතිහාසික පුද්ගලයෙක් ලෙස හැදින්විය හැක. මහාවංශයේ සදහන් රජුවරුන් කිහිප දෙනෙකුගේ නම් සදහන් වන ලිපියක් දක්නට ඇත. එම ලිපිය ගුණවත් ලිපියක් ලෙස හැදින්වේ.
මේ නිසා රජ පරම්පරාව පිළිබද ශිලා ලේඛන වලින් ලැබෙන තොරතුරු බෙහෝ දුරට මහාවංශයන් තහවුරු කර හැකි බවපෙනේ. මහාවංශයේ සෙල්ලිපිවල දැක්වෙන කරුණු සත්‍ය අසත්‍ය බව දැන ගැනිමට ප්‍රයෝජනවත් වේ. රජවරු හදුනා ගැනිමටත් ශිලා ලේඛන වල කාලය නිශ්චය කිරීමටත් මහාවංශයේ අනු පිළිවෙලින් ලියවුනු රාජ නාමාවලිය නොතිබුනි නම් අසීරු වනු ඇත. එසේ වුවා නම් සමහර කරුණු සෙල්ලිපි වලට පමණක් සීමා වනු ඇත.
මහා වංශයේ දෙවන කොටස (චුල වංශයේ පළමු කොටස)I වන පරාක්‍රමබාහු රජු දක්වා ඉතිහාසය අඩංගු කරමින් රචනා වුවකි. මෙම කොටසේ කතෘ 13 වන සියවසේ විසු ධර්මකීර්ති නම් හිමි නමකි. සාමාන්‍යයෙන් පිළිගන්නේ උන්වහන්සේ අලුතින් ග්‍රන්ථයක් රචනා නොකර මහාවංශයම අඛණ්ඩවම රචනා කරගෙන යැමයි. ඒ වගේම පරිච්ඡේද 42කින් අවසන් කරන උන්වහන්සේ ඉන් පර්ච්ඡේද 16ක්ම කැපකලේ මහා පරාක්‍රමබාහු රජුගේ ඡිවන ප්‍රවෘතිය දැක්වීමට ය.ඉන් පසු කොටස චුල වංශය නමින් හැදින්වුයේ වංශකථාවේ මුල් කොටස පසු කාලයේ දැරූ මහත් වැදගත්කම නිසා විය හැකිය. මෙම දෙවන කොටසට කරුණු ගන්නා ලද්දේ එම කතුවරයා පරිහරණය කරණු ලැබු අද දක්නට නොලැබෙන මුලාශ්‍රයකිනි. දළදා වංශය, කේශධාතු වංශය හා රුහුණේ පැවති යම් යම් වංශකථා, රජවරුන්ගේ පිං පොත් හා I පරාක්‍රමබාහු රජු පිළිබද තමා ඇසින් දුටු විස්තර එහිදි ඇසුරු කරන්නට විය.
V වන මිහිදු රජු දක්වා ඉදිරිපත් කරන කරුනු හා එහි රචනා ශෛලිය මහාවංශයේ අවසාන පරිච්ඡේද 5 ස්වරූපය දරයි. පරාක්‍රමබාහු රජු ගැන කියද්දී මහාවංශ කතුවරයා දුටුගැමුණු රජු දැක්වුවා මෙන් ධම්මකිත්ති හිමි තම කොටසේ වීරයා ලෙස පරාක්‍රමබාහු රජු ඉදිරිපත් කිරිමට උත්සහා දරා ඇත. එබැවින් එම කොටස කවියක විලාශයෙන් නොයෙක් අලංකාර හා දෘෂ්ඨාන්ත ඇතුළත් කර රචනා කර ඇත. ඇතැම් විට එසේ ඓෂ්චර්යමත් සිද්ධි ඇතුළත් වුවද විශේෂයෙන් මුල් කොටසේදි අපක්ෂපාති කරණු ඉදිරිපත් කිරිමට වෑයම් දරා ඇත. මහාවංශය කතුවරයා තේරවාදයට පටහැනි රජවරුන්ට සැලකිල්ලක් නොදැක්වුවත් චුලවංශ කතුවරයා එතරම් පක්ෂක්ග්‍රහි වී නැත.ආගමික කරුණු වලින් බැහැර වී ඓතිහාසික කරුණු ගැන සැලකිලිමත් වී තිබීම වැදගත්ය.
