මහා වංශය 3 කොටස
මහා වංශය 3 කොටස
මහා වංශයේ දෙවන කොටස (චුල වංශයේ පළමු කොටස)I වන පරාක්‍රමබාහු රජු දක්වා ඉතිහාසය අඩංගු කරමින් රචනා වුවකි. මෙම කොටසේ කතෘ 13 වන සියවසේ විසු ධර්මකීර්ති නම් හිමි නමකි. සාමාන්‍යයෙන් පිළිගන්නේ උන්වහන්සේ අලුතින් ග්‍රන්ථයක් රචනා නොකර මහාවංශයම අඛණ්ඩවම රචනා කරගෙන යැමයි. ඒ වගේම පරිච්ඡේද 42කින් අවසන් කරන උන්වහන්සේ ඉන් පර්ච්ඡේද 16ක්ම කැපකලේ මහා පරාක්‍රමබාහු රජුගේ ඡිවන ප්‍රවෘතිය දැක්වීමට ය.
ඉන් පසු කොටස චුල වංශය නමින් හැදින්වුයේ වංශකථාවේ මුල් කොටස පසු කාලයේ දැරූ මහත් වැදගත්කම නිසා විය හැකිය. මෙම දෙවන කොටසට කරුණු ගන්නා ලද්දේ එම කතුවරයා පරිහරණය කරණු ලැබු අද දක්නට නොලැබෙන මුලාශ්‍රයකිනි. දළදා වංශය, කේශධාතු වංශය හා රුහුණේ පැවති යම් යම් වංශකථා, රජවරුන්ගේ පිං පොත් හා Iපරාක්‍රමබාහු රජු පිළිබද තමා ඇසින් දුටු විස්තර එහිදි ඇසුරු කරන්නට විය. V වන මිහිදු රජු දක්වා ඉදිරිපත් කරන කරුනු හා එහි රචනා ශෛලිය මහාවංශයේ අවසාන පරිච්ඡේද 5 ස්වරූපය දරයි. පරාක්‍රමබාහු රජු ගැන කියද්දී මහාවංශ කතුවරයා දුටුගැමුණු රජු දැක්වුවා මෙන් ධම්මකිත්ති හිමි තම කොටසේ වීරයා ලෙස පරාක්‍රමබාහු රජු ඉදිරිපත් කිරිමට උත්සහා දරා ඇත. එබැවින් එම කොටස කවියක විලාශයෙන් නොයෙක් අලංකාර හා දෘෂ්ඨාන්ත ඇතුළත් කර රචනා කර ඇත. ඇතැම් විට එසේ ඓෂ්චර්යමත් සිද්ධි ඇතුළත් වුවද විශේෂයෙන් මුල් කොටසේදි අපක්ෂපාති කරණු ඉදිරිපත් කිරිමට වෑයම් දරා ඇත. මහාවංශය කතුවරයා තේරවාදයට පටහැනි රජවරුන්ට සැලකිල්ලක් නොදැක්වුවත් චුලවංශ කතුවරයා එතරම් පක්ෂක්ග්‍රහි වී නැත.ආගමික කරුණු වලින් බැහැර වී ඓතිහාසික කරුණු ගැන සැලකිලිමත් වී තිබීම වැදගත්ය.
මහාවංශයේ තුන්වන කොටස (චුල වංශය II කොටස) II විජයබාහු රජුගේ සිට කුරුණෑගල IV වන පරාක්‍රමබාහු රජු දක්වා සදහන් කර ඇත. මෙම කොටසේ වීරයා ලෙස දැක්විමට උත්සහා දරා ඇත්තේ II විජයබාහු රජු වන අතර මේ කොටසේ සිට මහාවංශයේ ඓතිහාසික අගය ක්‍රමයෙක් හීන වී යයි. මහාවංශයේ IV වන කොටස (චුල වංශයේ IIIකොටස) තිබිබටුවාවේ සිද්ධාර්ථ බුද්ධ රක්කිත හිමියන් විසින් ලියන ලද්දකි. මෙහි ඓතිහාසික කරුණු බොහෝමයක් මගහැරී ඇති අතර කීර්ති ශ්‍රි රාජසිංහ රජු එම කොටසේ වීරයා ලෙස දැක්විමට උත්සහා දරා ඇත. අනෙකුත් වඩා වැදගත් මුලාශ්‍ර නිසා මෙම කොටස පසු පස්සට තල්ලු වී ඇත.
යට කී ප්‍රධාන වංශකථා හැරුන විට ථුපවංශය, මහාබෝධි වංශය, ද්‍රඨා වංශය, කේශ ඨාතු වංශය වැනි වංශ කථා රාජාවලිය, ජුජාවලිය, නිකාය සංග්‍රහය, රාජ රත්නා කාරය වැනි වෙනත් සාහිත්‍ය පොත් රාශියක් සාහිත්‍ය මුලාශ්‍ර කොටසේ ලා සැලකිය හැක. මෙයින් බොහෝමයක් රචනා කලේ දිපවංශය, මහාවංශය වැනි කෘති පදනම් කරනගෙන ය. එහෙත් මෙයින් ඇතැම් කෘති වලින් යම් යම් විශේෂ මාතෘකා ගැන මුල් වංශ වල නැති කරුණු ද දැන ගැනිමට පුළුවන. ධාතු වංශය තුලින් රුහුනේ ඉතිහාසය ගැන අප්‍රකට කරුණු රාශියක් ඉගනීමට පුළුවන. නිකාය සංග්‍රහයේ මුල සිට ශාසනික ඉතිහාසය ඉගෙනීම පිළිබද විශේෂ වැදගත් කමක් දරයි. රාජාවලිය, පුජාවලිය වැනි ග්‍රන්ථ වැදගත් වන්නේ පැරණි යුගයේ අවසාන භාගය ගැන කරුණු දැන ගැනීමටය. මේ හැර අමාවතුර, බුත්සරණ, සද්ධර්මරතනාවලිය වැනි පද්‍ය ග්‍රන්ථත් ඇතැම් විට පැරණි කාලයේ අවසාන භාගය ගැන වැදගත් තොරතුරු පවසති. ඇතැම් විට යාල්පාන වෛපව මාලෙයි, සරඡෝතිමාලෛයි වැනි ද්‍රවිඩ සාහිත්‍ය කෘතිද පැරණි යුගයේ අවසාන කාලය ගැන තොරතුරු පවසයි. මෙසේ සලකා බැලීමේදී ලංකාව පිලිබදව ඉතිහාසය ගැන දැන ගැනීමට සාහිත්‍ය මුලාශ්‍ර විශාල වශයෙන් උපකාරී වන බව ප්‍රකාශ කල හැක
