ලංකාවේ භූගෝලිය පිහිටිම ඉතිහාසයට බලපෑ ආකාරය 3 කොටස.
ලංකාවේ භූගෝලිය පිහිටිම ඉතිහාසයට බලපෑ ආකාරය 2 කොටස.
ප්‍රධාන ජීවන මාර්ගය ගොවිතැන කරගත් ආර්ය්‍යන් ඒ අනුව තම වාස භූම් ලෙස වියලි කලාපය තෝරා ගැනිම නිසා ලංකාවේ ප්‍රථම ශිෂ්ඨාචාරය වියලි කලාපයෙන් බිහිවී ඇති බව දක්නට ලැබේ. ඒ අනුව ලංකාවේ මුල් යුගයන් වල එනම් අනුරාධපුර, පොළොන්නරු ඉතිහාසය එසේ සකස්වීමට භූමියේ පිහිටිම බලපා ඇතිබව පෙනේ. තවද තෙත් කලාපය වී ගොවිතැනට අවශ්‍ය යෝග්‍ය තාවයෙන් යුතු නොවීමද ආර්ය්‍යන් පළමුවෙන්ම වියළි කලාපය තෝරා ගැනිමට බලපා ඇත. තවද උතුරේ ජනාවාස වලට පසුව ආර්ය්‍යන් ක‍්‍රමයෙන් ගිනිකොන දිග වියළි කලාපයට ඇදි යාමට හේතුවුයේද මෙම භූගෝලිය පිහිටිමයි. තවද ඉන්දියාවට ආසන්නව උතුරු තැනිතලා පිහිටිම නිසා දකුණු ඉන්දිය රාජ්‍ය වල යුධ සේනා බෙහෝ අවස්ථා වල එම රාජ්‍ය අල්ලා ගැනිමට උත්සහ දැරිය. එලෙස ලංකා ඉතිහාසයට සෑම අවස්ථාවකම දකුණු ඉන්දිය බලපෑම් ඇතිවිමට මෙම භූගෝලිය පිහිටිම බලපා ඇති බව දක්නට ලැබේ.
උදා-: සේන ගුත්තික ආක්‍රමණ, එලාර, පුල්ල හත්ත ආක්‍රමණ
ප්‍රධාන ජිවන උපාය ගොවිතැන කරගත් ආර්ය්‍යන්ට උතුරේ පහත් බිම් වල ශිෂ්ඨාචාර ගොඩ නැගීමට උපකාරි වු තවත් කරුනක් නම් ජලය ලබාගැනිමට ප්‍රමාණවත් ගංගා පිහිටිමයි එය කෘෂිකර්මාන්තයට මෙන් අනුරාධපුර නගරයේ ඇතිවු දියුණුවටද එය මහත් පිටිවහලක් විය.
දකුණු පහත්බිම් වලින් බටහිර කොටස තෙත් කලාපයට අයත් වු අතර නැගෙනහිර කොටස වියලි කලාපයට අයත් විය. මේ ප්‍රදේශ අනුරාධපුරයෙන් ඈත් වු නිසා බොහෝ විට එහි නිදහස් පාලනයක් ඇති වීමට මග පෑදුනි. රජරට දුර්වල පාලකයන් සිටි සෑම අවස්ථාවකම පාහේ රුහුණේ නිදහස් පාලනයක් දක්නට ලැබුනි.
මධ්‍යම කදුකර ප්‍රදේශය මලය රට නමින් හැදින්විය. මේ ප්‍රදේශ කදු සහිත වු හෙයින් සහ වනාන්තර බහුලව වු හෙයින් නුතන කාලය දක්වා ජනාවාස වලින් තොර ප්‍රදේශයක් වශයෙන් පැවතුනත් විදේශ ආක්‍රමණ ආදින්ගෙන් ආරක්ෂා වි පැවතුනේය. අතීතයේ සිටිම බොහෝ සෙයින් වැරදි කල පුද්ගලයින් ආරක්ෂාව සදහා පලාගියේ මේ ප්‍රදේශයටය.
උදා-: (දුටුගැමුණු රජු තම පියාට විරුද්ධව කටයුතු කිරිමට ගොස් බේරිම සදහා පලා ගියේ මලය රටටය,
වලගම්බා රජු ද්‍රවිඩයන්ට බියව සැගවි සිටියේ මලය රටේය.
පළවන විජයබාහු රජ සොලින්ගෙන් පරදින විට ආරක්ෂාව සදහා මලය රටට පසුබැස්සේය. (සොලින් ශ්‍රි ලංකාව අවිරුදු 70 පාලනය කලේය.) පළවන පරාක්‍රම බාහු රජ මලය කදුකරයට පැරදුන අය ආරක්ෂාව තකා පලායන නිසා ඔහු ප්‍රථමයෙන්ම මලය රට අල්ලා ගත්තේ එය වලක්වා ලිමටය.
1796 දි ඉංශ්‍රිසින්ගේ පැමිණිමෙන් පසුව. 1803 දී උඩරට අල්ලා ගැනිමට උත්සහ කලත් එය අසාර්ථක වු නමුත් 1815 දි උඩරට ආක්‍රමණය කලේ සිංහලයින්ගේ වැරදි නිසාය.
ඝන කැලෑ සහ කදු සහිත නිසාත් අනෙකුත් ප්‍රදේශ වලින් වෙන්වී පිහිටිම නිසාත් මේ ප්‍රදේශ බෙහෝ කලක් නිදහස්ව පැවතුන බව දක්නට ලැබේ. 16 වන සියවස අවසානස වෙද්දි ලංකාවේ මුහුදු බඩ ප්‍රදේශ විදේශිකයින් සතු වුවද මුළු මනින්ම එය අල්ලා ගත නොහැකි වුයේ රට මැද කදු වලල්ලකින් ආරක්ෂා වී තිබීම නිසාය. 1815 වන විටත් මුළු ලංකාවම විදේශිකයන්ට යටත් කරගැනිම අපහසු වී ඇති බව දක්නට ලැබේ. මේ කරුණු අනුව බලන විට ලංකා ඉතිහාසයේ මුල් යුගයේ සිට නුතන යුගය දක්වාම. ලංකාවේ පිහිටිම හා එහි භූ විෂමතා ලක්ෂන (අභ්‍යන්නර පිහිටිම) ලංකා ඉතිහාසය කෙරෙහි බලපා ඇත. ලංකාවේ ගංගා වල පිහිටිමද මෙය සදහා බලපා ඇත.
මධ්‍යම කදුකරයෙන් ආරම්භ වී ලංකාවේ විවිධ ප්‍රදේශ වලට ගලා යන ගංගා නිසා මධ්‍යම කදුකර ප්‍රදේශ වලට ලගාවීමට මෙයද එනම් ගිරි දුර්ග මෙන්ම ජල දුර්ග ද විශාල භාදාවක් වී ඇත.
