ශිලා ලේඛණ 2 කොටස
ශිලා ලේඛණ 2 කොටස
මහවංශය අනුව ලම්බකර්ණ රජ පෙලපත අඛන්ඩව නොපැවති බව පෙනෙතත් සෙල්ලපි අනුව අඛණ්ඩව පැවති බව පෙනේ. පළමු වන සිරිනාඝ රජුගේ කාලයේ රාජවංශයේ වෙනසක් ඇතිවු බව පෙනේ. එහෙත් වෙස්සගිරිය ලිපිය අනුව බලන කල පළවන සිරිනාඝ භාතිකතිස්ස රජුගේ පුතෙකු බව පැහැදිළි වේ. එසේම තිඹිරිවල ලිපිය අනුව ගෝඨාභය රජු අනුරාධපුර රාජ්‍යයේ රජකම් කල දෙවනි සිරිනාස රජුගේ පුතනු බව පැහැදිළි වේ. මහවංශයේ සදහන් පරිධි ගෝඨාභය රජු සිහසුන පැහැර ගත් අයෙකි. වංශ කථා අනුව වසභ රජුගෙන් පසු රජ වුයේ ඔහුගේ පුත් වංකනාසික තිස්ස. වංශ කථා අනුව වසභ රජුට සිටියේ මේ පුත්‍රයා පමණි. එහෙත් කුරුණෑගල දිස්ත්‍රිකයේ තම්මැන්නා ප්‍රදේශයෙන් ලද ලිපියක දුටග මහරජ නමින් වසභ රජුගේ තවත් පුත්‍රයකු ගැන සදහන් වේ. ඌව ප්‍රදේශයේ හැබැස්ස ලිපියේ උතර මහ රජගේ තවත් පුත්‍රයෙක් නාඝ නමින් සිටි බව සදහන් වේ. එසේම නාඝ වසභගේ මුණුබුරෙක් බව පෙනේ මේ අනුව උතර වසභගේ පුතෙක් බව පෙනේ. මේ කරුණු අනුව බලන විට ශිලා ලේඛණ නිවැරදි ඉතිහාසයක් ඉගෙන ගැනිමටත් මහවංශයේ යම් යම් අඩුපාඩු සම්පුර්ණ කරගැනිමටත් ප්‍රයෝජනය වන බව කිව හැක. මහවංශයට අනුව කිත්සිරි මෙවන් නැතහොත් කීර්ති ශ්‍රි මේඝවර්ණ රජුගේ පාලන කාලය දින 19 කට පමණක් සිමා වී ඇත. එහෙත් ඔහු අවුරුදු 19 ක් පාලනය කල බව පුජාවලියේ සදහන් වේ. පුජාවලියේ සදහන් තොරතුරු සත්‍ය බව මහාචාර්ය සෙනරත් පරණවිතාරන මහතා ටැම්ගොඩ විහාර ලිපිය ආශ්‍ර‍යෙන් පෙන්වා දී ඇත. ලංකාවේ දේශපාලන ඉතිහාසය දැන ගැනිමටද සෙල්ලිපි ඉවහල් වේ. ලංකාවේ නොයෙක් ප්‍රදේශ වල යම් යම් රජවරු කල සෙල්ලිපි හමුවීමෙන් පැහැදිලි වන්නේ එම ප්‍රදේශ ඒ ඒ රජවරු යටතේ පාලනය වු බවයි.
උදා-: උතුරේ තිබී ලැබුනු වල්ලිපුරම් රන් සන්නස දැක්විය හැකිය. “ සිධ, මහරජ වහයහ අමතෙ ඉසිගිරිය. නක දිව ගුජමෙනි බඩතර අතනෙහි. පිය බුක තිස වෙහෙර කරිතෙ“ මෙයින් පැහැදිලි වන්නේ වසභ රජුගේ බලය උතුරේ නාගදිපය වැනි ප්‍රදේශවල පවා ව්‍යාප්තව තිබුන බවයි.දුටුගැමුණු, වලගම්බා, කුඨකර්ණ තිස්ස, සිරි මේඝවර්න වැනි රජවරුන්ගෙ රාජධානි කොතෙක් දුරට විහිදී පැවතියේ දැයි දැනගැනිමට ඔවුන්ගේ සෙල්ලිපි උපකාරී වේ. ඉතා ඈත උතුරු ප්‍රදේශයෙත් නැගෙනහිර ප්‍රදේශ වලත් තිබී ඔවුන්ගේ ලිපි හමුවී ඇත. අනුරාධපුරයේ රජවරුන් රුහුණ සමග ගෙන ගිය සබදතා පිළිබද තොරතැරු සෙල්ලිපි වලින් පැහැදිලි වේ. සාහිත්‍ය මුලාශ්‍රයන් හී රුහුණ දැක්වී ඇත්තේ රජරට බලගතු පාලකයන්ගේ යටත් විජිතයක් බවට පත්ව තිබු ප්‍රදේශයක් ලෙසත් අනුරාධපුර රජවරුන්ගේ ඥාතින් යටතේ පාලනය වු ප්‍රදේශයක් පමණක් බවත්ය.
සෙල්ලිපි අනාවරනය කරන තවත් අංශයක් නම්. පාලන තන්ත්‍රය හා රාජ්‍ය බලය විකාශනය වු ආකාරයයි. මුල්ම යුගයේ ලිපි වල ගාමිණි යන නාමය සදහන් වේ. ක්‍රි: පු පළවන යුගයේ පමණ සිට රජ යන නාමය භාවිතා වු අතර ක්‍රි: ව පළවන සියවසෙන් පසු මහරජ යන නාමය භාවිතා වු බව පෙනේ.
මහායානයේ වර්ධනයන් සමග මහායානික අදහස් ගැන කියවෙන ලිපි කිහිපයක් අපට දක්නට ලැබේ. හිරිහඩු සෑය. තබපත් මිට නිදසුනක් ලෙස හැදින්විය හැක. ක්‍රි:ව 8,9,10 සියවස් වල සෙල්ලිලි බහුලව දක්නට ලැබේ. මේවායින් බොහෝමයක් යම් යම් විහාර ආදියට දුන් වරප්‍රසාද ගැන සදහන් වේ. විහාර ආරාම වල වාසය කරන භික්ෂුණ් වහන්සේලා විසින් පිළිපැදිය යුතු නීති රීති ආදිය සමහර ලිපි වල සදහන් වේ. ඉඩම් පාලනය වන ආකාරය සහ භික්ෂුණ් වහන්සෙලාගේ නීති රීති පිළිබද මිහින්තලා ලිපි වැදගත් වේ. කළු දිය පොකුණ ලිපිය, අනුරාධපුර පුවරු ලිපිය වැනි ලිපි ද ආගමික අංශයෙන් වැදගත් වේ.
