හොවැංහෝ නිම්න ශිෂ්ටාචාරය. (ෂෑං රාජවංශය) 01 කොටස
හොවැංහෝ නිම්න සභ්‍යත්වය සමකාලීන ශිෂ්ටාචාර අතර වැදගත් තැනක් හිමි කරගනී. දේශපාලනික, සමාජයීය, සංස්කෘතික හා ආගමික යන සෑම අංශයකින්ම දියුණු ත්තවයක පැවති එය නූතන චීනයේ පදනම විය. මෙම ශිෂ්ටාචාරයේ නිජබිම වන්නේ හොවැංහෝ ගංඟා නිම්නයයි. ටිබෙට් සානුවේ නැගෙනහිර කොටස්වලින් පටන් ගන්නා හොවැංහෝ නදිය කිලෝමීටර 5400 ක් පමණ නැගෙනහිර දිශාගතව ගලා ගොස් මුහුදට වැටේ. කහ ගඟ යනුවෙන් ද හැඳින්වෙන හොවැංහෝ ගඟ පිටාර ගැලීමෙන් සිදුවන විනාශය නිසා එය ‘චීනයේ ශෝකය’ යන අරුත් ඇති ‘හොවැංහෝ’ යන නමින් හඳුන්වනු ලැබේ. ගඟ නිතර පිටාර ගැලීම නිසා සරු පස ගඟ දෙපස තැන්පත් වීමෙන් මේ ගංගා නිම්නය ස්ථිර වාසස්ථනවලට සුදුසු ප‍්‍රදේශයක් විය. එම නිසා ජනතාව එහි පදංචිව තම වාසස්ථාන ඉදි කරගත්හ. ආරම්භයේ දී පිහිටුවාගත් එම වාසස්ථාන කෙන්ද්‍ර කරගනිමින් පසුව එහි රාජ්‍යයක් බිහි විය.
චීනය ඉතා විශාල රටකි. එම නිසා එහි විවිධ දේශගුණික තත්වයන් පවතී. භූගෝලීය විශාලත්වය හා දේශගුණික විවිධත්වය නිසා චීනයේ පැවති ශිෂ්ටාචාරයන් පිළිබද නිශ්චිත නිගමනයකට එළඹිමට නොහැකිය. බීජිං නගරයට ආසන්න ප්‍රදේශයකින් සොයාගත් හිස් කබලක කාල නිර්ණය ක්‍රි.පූ 4,00,000 දක්වා දිව යයි. එම කාලයේ පටන්ම මිනිසුන් චීනයේ ජීවත් වී ඇත. ඔවුන් ක්‍රමයෙන් දඩයම් යුගය, එඩේර යුගය පසු කරමින් ගොවි යුගයට එළඹෙන්නට ඇත. ගොවි යුගයේ අවශ්‍යතා මත ගංගාධාරවල මොවුන් පදිංචි වී තිබේ. එසේ ඔවුන්ගේ පදිංචිය සදහා යොදාගත් ගංගාධාරයකි හොවැංහෝ නදී නිම්නය.
හොවැංහෝ නදිය මුල් කරගනිමින් ඇරඹි ජනාවාසය ශිෂ්ටාචාරයක් ලෙස වර්ධනය විය. ප්‍රාග් ඓතිහාසික යුගයෙන් පසුව පුරාතන යුගයට පැමිණි හොවැංහෝ ශිෂ්ටාචාරයේ මුල්ම රාජවංශය වූයේ ෂියා රාජවංශයයි. ඊට පෙර රජවරුන් සිටියද ඔවුන් පිළිබද තොරතුරු අල්පය. ඉතිහාසඥයන්ගේ මතයට අනූව මෙම රාජවංශය ක්‍රි.පූ 2200 දී පමණ ආරම්භ වී ඇත. මොවුන් ශත වර්ෂ 5 ක පමණ කාලයක් පාලනය ගෙන ගොස් තිබේ. හෝනාන් ප්‍රදේශයේ සිට අවට ප්‍රදේශ කරා බලය ව්‍යාප්ත කිරීමට සමත් වූ මෙම රාජවංශිකයින් එකල සිටි බලවත්ම රාජවංශයද විය. පසුකාලීන පාලකයන්ගේ දුර්වලතා නිසා ෂැං ගෝත්‍රිකයන්ගේ විරුද්ධතා මත මෙම රාජවංශය අවසන් වී ඇත.
ෂියා රාජවංශයෙන් පසුව බලයට පත් වන්නේ ෂෑං රාජවංශයයි. ෂෑං රාජවංශයේ ඉතිහාසය පිලිබදව විමසා බැලීමේදි ෂෑං රාජවංශය පිළිබද තොරතුරු කොටස් දෙකක් යටතේ අනාවරණය කරගත හැකිය. මුල් කොටසට අයත් වන්නේ ආදි ෂෑං යුගයයි. (ක්‍රි.පු 1700 – 1300 ශ. ව) මෙම යුගයට අදාළ මූලාශ්‍ර අර්ලිගෑං, ෂෙංෂොවු සහ ෂැංචෙං යන ප්‍රෙද්ශවලින් ලැබේ. දෙවන කොටස වන්නේ පශ්චාත් ෂෑං හෙවත් යින් යුගයයි. එම කාලයේ නිමිති කියන ඇටකටු වල කළ ලේඛන විශාල ප්‍රමාණයක් ඇත. ෂෑං පාලන කාලයට අයත් අග නගර නවය අතුරින් අන්තිම අගනගරය වුයේ අන්යං (වර්තමානයේ හෙනාන්) ය. ඒ ක්‍රි.පු. 1300 – 1046 අතර කාලවකවානුවෙයි. අන්යංවලින් හමු වූ සොයාගැනීම් අතර චීන ඉතිහාසය පිළිබඳ ලියැවුණු පැරණිම වාර්තා ද වෙයි. එනම් සත්ත්ව අස්ථි හෝ කවච මත අනාවැකි සටහන් කර ඇති පැරණි චීන සටහන් ය. ක්‍රි.පූ. 1500අවට යුගයට කාලනිර්ණය කොට ඇති මේවා "දිවැස් අස්ථි" ලෙස ප්‍රසිද්ධ ය.
කහ ගංගා නිම්නයෙන් සොයා ගන්නා ලද ෂෑං යුගයට අයත් නටබුන් ෂෑං රාජවංශයේ රජවරු 31 දෙනෙක් රජකම් කළ බවට සාක්ෂි සපයයි. මෙම කාලයේදීම මෙහි අගනුවර සය වරක් මාරු කර ඇත. ක්‍රි.පූ. 1350දී අවසන් අගනුවර (සහ වැදගත්ම) ලෙස යින් තෝරා ගැනුණු අතර එය රාජවංශයේ ස්වර්ණමය යුගය විය. ඉතිහාසය අනුව යින් රාජවංශය යන පදය ෂෑං රාජවංශයේ පර්යාය නාමයක් ලෙස සැලකෙන අතර එය විශේෂයෙන් ෂෑං රාජවංශයේ පසු භාගය සඳහන් කිරීමට යොදනු ලබයි.
