ශ්‍රී ලංකාවෙන් අපනයනය කරන රෝපණ ද්‍රව්‍ය වර්ග (Exporting plant materials from Sri Lanka)

ශ්‍රී ලංකාවෙන් අපනයනය කරන රෝපණ ද්‍රව්‍ය වර්ග (Exporting plant materials from Sri Lanka)

හැදින්වීම

• වෙළදපොළ ස්වභාවය (රෝපණ ද්‍රව්‍ය සදහා අපනයන වෙළදපොළ තත්තවය )
• වැඩිපුර යවන රෝපණ ද්‍රව්‍ය වර්ග
• රෝපණ ද්‍රව්‍ය වර්ග වැඩිපුර යවන ලද වර්ෂ
• ශ්‍රී ලංකාවේ පවතින ආයතන වර්ග (රෝපණ ද්‍රව්‍ය අපනයනය සදහා)
• නීති අනපනත් (ශාක නිරෝධායන පනත)

 

ආයතනික විස්තර

• රෝපණ ද්‍රව්‍ය වර්ග
• අපනයනය කිරීමට රෝපණ ද්‍රව්‍ය සකස් කරන ආකාරය (රෝග පළිබෝධ හානි වලින් ආරක්ෂා කරන ආකාරය, අපනයනය කිරීමේ දී කල් තබා ගන්නා ආකාරය)
• අපනයනික රටවල් වලින් බලාපොරොත්තු වන ප්‍රමිතීන්
• ප්‍රවාහනය සිදු කරන ආකාරය හා ප්‍රවාහනයේ දී සැලකිලිමත් වන කරුණු

 

අමතර තොරතුරු

• රෝපණ ද්‍රව්‍ය සදහා ලංකාවේ පවතින වෙළදපොළ තත්ත්වය
• අප රටින් තවමත් අපනයනය සිදු නොකරන අපනයනය සදහා හදුන්වාදිය හැකි ප්‍රභේද

හැදින්වීම

රෝපණ ද්‍රව්‍ය යනු, රෝපණය කිරීම සදහා යොදා ගන්නා ශාක හා ශාක කොටසක් රෝපණ ද්‍රව්‍ය ලෙස හැදින්වේ.

උදා :-

1. අතු
2. පැළ
3. ඉති
4. බීජ
5. පත්‍ර
6. අල
7. ධාවක
8. මොරෙයියන්

ශ්‍රී ලංකාවෙන් අපනයනය කරන රෝපණ ද්‍රව්‍ය වර්ග

මේවා විදේශීය රටවල පවතින ඉල්ලුම සහ අවශ්‍යතාවය අනුව අපනයනය කරයි. එය පහත පරිදි වර්ගීකරණය කල හැක.

• ඖෂධීය පැළෑටි (Medical Plants)
• භූමි අලංකරණ පැළෑටි (Landscaping Plants)
• කුළුබඩු සදහා භාවිතා කරන ශාක
• විසිතුරු පත්‍රී ශාක (Ornamental Foliage Plants)
• ආහාරමය ශාක
• මල් පැළ
• පටක රෝපණ පැළ

 

• ඖෂධීය පැළෑටි (Medical Plants)

                        උදා :-  ඉගුරු - බල්බ

• භූමි අලංකරණ පැළෑටි (Landscaping Plants)

            උදා :-

a.Livistonarotundifolia           -           පැළෑටි ආකාරයෙන් අපනයනය කරයි.

Livistonia rotundifolia

 

b.polyscias guilfoylei -           අතු කැබලි මුල් අද්දවා අපනයනය කරයි.

Polycias Gulifolia

c.Miscanthus - China Grass  - පැළෑටි ආකාරයෙන් අපනයනය කරයි.

Miscanthus - China Grass 

 d.බොන්සායි ශාක වර්ග

e.ජලාශ්‍රිත පැළෑටි

Cryptocoryne

Echinodorous       

              Anubias

• කුළුබඩු සදහා භාවිතා කරන ශාක

            උදා :-  කරද මුංගු, ගම්මිරිස්, කරපිංචා, සාදික්කා

 

• විසිතුරු පත්‍රී ශාක (Ornamental Foliage Plants)

උදා :- 

1. Dracaena වර්ග

Dracaena Sanderiana

 

Dracaena Purple Compacta

b. aglaonema plant

c. Scindapsus aureus

d. Pleomele song of india

5) ආහාරමය ශාක

උදා :-  එළවළු පැළ වර්ග, සලාද වර්ග

 

• මල් පැළ

            උදා :-  රෝස, කානේෂන්, ඕකිඩ්, ඇන්තූරියම්, ලිලී, ගාඩිනියා

 

• පටක රෝපණ පැළ

උදා :-  කෙසෙල්, ඇන්තූරියම්

 

ශ්‍රී ලංකාවෙන් මීට අමතරව රෝපණ ද්‍රව්‍ය ලෙස බීජ මගින් ද අපනයනය කරයි.

1. වී
2. කොමඩු බීජ
3. එනසාල් බීජ
4. කොත්තමල්ලි බීජ
5. Seaweeds (මුහුදු පැළෑටි)
6. ඉරිගු බීජ
7. පුවක් බීජ

 පුවක් බීජ

මීට අමතරව යම් යම් අනුමත එළවළු පැල වර්ග ද රෝපණ ද්‍රව්‍ය ලෙස අපනයනය කරයි.

 

ශ්‍රී ලංකාවේ පවතින ආයතන වර්ග (රෝපණ ද්‍රව්‍ය අපනයනය සදහා)

      ශ්‍රී ලංකාවෙන් ඕනෑම ද්‍රව්‍යයක් අපනයනය කිරීම සදහාද ආනයනය කිරීම සම්බන්ධවද ප්‍රධාන වශයෙන් සෘජුවම සම්බන්ධ වී පවතින ආයතන පවතී.

1. රාජ්‍ය ආයතන
2. පෞද්ගලික ආයතන

මේවා අතුරින් ද පැළෑටි වර්ග අපනයනය සහ ආනයනය සම්බන්ධව කටයුතු කරන ආයතන වෙනමම පවතී.

රාජ්‍ය ආයතන  :-        

1. අපනයන කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව
2. අපනයන සංවර්ධන මණ්ඩලය (EDB)
3. වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව
4. ශ්‍රී ලංකා රේගුව

කිසියම් පුද්ගලයෙකුට ඕනෑම රෝපණ ද්‍රව්‍යයක් ආනයනය කිරීමට අවශ්‍ය වන්නේ නම් ඉහත සදහන් ආයතන වලින් අනුමැතිය ලබා ගත යුතුය.

මෙම අපනයන කෘෂිකර්ම දෙපාර්තමේන්තුව යටතේ රෝපණ ද්‍රව්‍ය බිහි කිරීම සදහා පැළ තවාන් කිහිපයක්ම ඊට තුල ස්ථාපිත රට තුළ ස්ථාපිත කර ඇත.

උදා      :-

1. සෙරපීස් පැළ තවාන-          පොල්ගහවෙල
2. මධ්‍යම පැළ තවාන -           දොඩන්ගස්ලන්ද
3. මධ්‍යම පැළ තවාන -           නාරම්මල
4. මධ්‍යම පැළ තවාන -           වලපනේ
5. මධ්‍යම පැළ තවාන -           ගිණිගත්හේන
6. මධ්‍යම පැළ තවාන -           උකුවෙල
7. මධ්‍යම පැළ තවාන -           කඹුරුපිටිය
8. මධ්‍යම පැළ තවාන -           කෑගල්ල

අපනයන සංවර්ධන මණ්ඩලය මගින් ලංකාව තුළ සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ කර්මාන්තකරුවන් එකතු කර ගනිමින් රෝපණ ද්‍රව්‍ය අපනයනය කිරීමටත් ආනයනය කරවා ගැනීමටත් කටයුතු සම්පාදනය කරයි.

 

රාජ්‍ය ආයතන :-

1. MIKE FLORA INT PVT LTD
2. ASIAN CUTTINGS LANKA PVT LTD
3. RATHNASIRI FERNANDO AND COMPANY PVT LTD
4. OMEGA GREEN PVT LTD
5. GREEN FARMS LTD
6. HAYLEYS AGRO BIOTECH PVT LTD
7. LANKA FLORA PVT LTD
8. GREENET PLANTS AND FLOWERS PVT LTD
9. MASCONS AGRO TECH LTD
10. RAMYA NATURAL EXPORT

 

නීති අනපනත් (ශාක නිරෝධායන පනත)

            එක් රටකින් තවත් රටකට ශාකයක් හෝ ශාකමය කොටසක්  ආනයනය කිරීම හෝ අපනයන කිරීම සඳහා පනවා ඇති නීති රීති මාලාව ශාක නිරෝධයය නම් වේ. මෙහිදී එක් ආක්‍රමණශීලි හෝ රෝග සහිත හෝ ශාක වර්ග එක් රටකින් තවත් රටකට ඇතුළුවීම වැලැක්වීම සිදු කරයි.

මේ අනුව ශ්‍රී ලංකාව තුල ශාකයක් හි ශාකමය කොටසක් අනයයන සහ අපනය කරන්නෙක් 1999 අංක 35 දරන ශාක ආරක්ෂණ  පනතේ විධි විධානයන්ට අනුව ක්‍රියා කල යුතුය. මේ පිළිබඳව සිදු කෙරෙන ක්‍රියාවලිය ශාක නිරෝධායනය නම් වේ.

ශ්‍රී ලංකාව තුල මෙම නිරෝධායන ඒකක කිහිපයක් විවිධ ස්ථාන වල ස්ථාපිත කර ඇත.

1. කටුනායක ගුවන්තොටුපලේ නිරෝධායන ඒකකකය
2. කොළඹ වාරයේ ගුවන්තොටුපලේ නිරෝධායන ඒකකකය
3. මත්තල ගුවන්තොටුපලේ නිරෝධායන ඒකකය

 

කිසියම් පුද්ගලයෙකුට ශාකයක් හෝ ශාකමය ද්‍රව්‍යක් ආනයනය හෝ අපනයනය කිරීමට අවශ්‍ය නම් පහත පරිදි කටයුතු කල යුතුය.

• ඉහත සඳහන් කර ඇති නිරෝධායන ආයතන වලින් අයදුම් පත්‍රයක් ලබා ගත යුතුය.
• එම අයදුම් පත්‍රයද සමග තමන් ආනයනය හෝ අපනයන කිරීමට අවශ්‍ය ශාකය අයත් වන රාජ්‍ය ආයතනය මගින් ලබා ගත් ලිපියක්ද සමග එම අයදුම් පත්‍රය ඉදිරිපත් කල යුතුය.

කෙසේ වුවද මේවා සම්පුර්ණ කිරීමත් සමගම එම ආයතන මගින් එම ශාක සඳහා රෝග පවතීද නැද්ද හෝ ඒවා ආක්‍රමණශීලි හෝ වෙනත් අන්තරායකර  ශාකද ආදී වශයෙන් පරික්ෂා කිරීමෙන් අනතුරුව එම පරීක්ෂාවන් සමත්වන්නේ නම් අපනයයට ඉඩ දෙනු ලැබේ. (මල් සහ පත්‍රීය ශාක අපනයන කර්මාන්තයේදී නම් සමහර අවස්තාවලදී ඒ ඒ රටවල පවතින නීති රෙගුලාසි සහ ඉල්ලීම මත මෙම ශාක වර්ග ධුමකරණයට ලක් කෙරේ.)

ශාක නිරෝධායන සේවාව නිසා සැලසෙන වාසි:-

• පළිබෝධ හා රෝග වලින් තොර ශාක හෝ ශාක ද්‍රව්‍ය අපනයන කිරීමට හැකි වීම තුලින් වැඩි විදේශීය ඉල්ලුමක් ලබා ගත හැකි වීම.
• පළිබෝධ වලින් තොර අත්‍යවශ්‍ය ශාක ද්‍රව්‍ය පමණක් ආනයනය කරව ගැනීමට හැකි වීම නිසා දේශීය කෘෂිකර්මාන්තය ආරක්ෂා වීම.
• අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය පමණක් ආනයනය කිරීම නිසා දේශීය ගොවියා ආරක්ෂා වීම.
• තෝරා ගත් ශාක හා ශාක ද්‍රව්‍ය පමණක් අපනයක කිරීමට ඉඩ දෙන නිසා අප රදේ ආවේනික ශාක ආරක්ෂා වීම.

                                    උදා: වල්ලපට්ටා , සුදු හඳුන්, කොතල හිඹටු

ශාකයක් හෝ ශාකමය ද්‍රවයක් අපනයනය කිරීමේදී අනුගමනය කල යුතු නීති රීතිද මෙම පනතට අදාළ වන නිසා ඒවා මොනවාදැයි සලකා බලමු.

• 1999 1999 අංක 35 දරන ශාක ආරක්ෂණ පනතේ බලපත්‍රයක් නොමැතිව ආනයනය කිරීම් සිදු කල නොහැක.
• ආනයනය කිරීමට යෝජිත ශාක ද්‍රවයේ පස් අඩංගු නොවිය යුතුය.
• දකුණු ඇමෙරිකානු නිවර්තන රටවලින් ආනයනය අත් හිටුවා ඇත.
• නිරෝධායන ප්‍රමිතීන්ට අනුකුල නොවන ශාක ආනයනය කිරිමට ඉඩ දෙනු නොලැබේ.

                                                                                                          යනාදී කාරණා වේ.

බීජ පනත

      මෙම ශාක නිරෝධායනයට අමතරව බිජ සහ ශාක රෝපණ ද්‍රව්‍ය ආනයනය, අපනයන සහ බෙදා හැරීම සම්බන්ධව පවතින පනත බිජ පනත නම් වේ. මෙය දැනට ක්‍රියාත්මකය. මෙම පනත : 2003 අංක 22 නම් වේ.

 

වෙළදපොළ ස්වභාවය (රෝපණ ද්‍රව්‍ය සදහා අපනයන වෙළදපොළ තත්තවය )

     ශ්‍රී ලංකාවේ පවතින යහපත් දේශගුණික තත්ත්වය, සාරවත් පොළවත් පැවතීම, එකිනෙකට වෙනස් ලක්ෂණ වලින් යුතු දේශගුණික කලාප පැවතීමත් හා ඉහළ ජෛව විවිධත්වයන් නිසා ශ්‍රී ලංකාවෙන් උසස් ගුණාත්මයෙන් යුත් ශාක සහ රෝපණ ද්‍රව්‍ය බිහි වීමට හේතු වේ.

 

එසේම දූපතක් වශයෙන් පැවතීම නිසා බොහෝ විට ශාක ප්‍රභේද සමග සම්මිශ්‍රණය නොවුනු අපේම ප්‍රභේද පැවතීම පැවතීම අවට විදේශිය වෙළදපොළ තුළ ව්‍යාප්ත වීමට ඇති ශක්තියයි. 

එලෙසම දේශීය වෙළදපොළ තුළත් ඉතා හොද ඉල්ලුමක් දිනෙන් දින වැඩි වීමට හේතු වේ. 

වර්තමානයේ අපගේ වෙළදපොළ තුළ වැඩිම ඉල්ලුමක් පවතින රට වනුයේ නෙදර්ලන්තය යි. ඉන්පසු ඇති රට ජපානය යි. පහත දැක්වෙන ප්‍රස්ථාරයෙන් දැක්වෙන්නේ වර්ෂ 2006 සිට 2016 ඔක්තෝබර් මාසය දක්වා ශ්‍රී ලංකාවේ රෝපණ ද්‍රව්‍ය, කැපුම් මල් හා පත්‍ර අපනයනය කිරීමේ හා විදේශ රට වලින් මිලදී ගෙන ඇති ප්‍රවණතාවය ශ්‍රී ලංකා අපනයන සංවර්ධන මණ්ඩලයේ දත්ත වලට අනුව පහත දැක්වේ.

 

 ශ්‍රී ලංකා අපනයන සංවර්ධන මණ්ඩලයේ දත්ත වලට අනුව විදේශ රටවලින් මිලදී ගත් ප්‍රවණතා

වැඩිපුර යවන රෝපණ ද්‍රව්‍ය වර්ග

එසේම ශ්‍රී ලංකාවේ රෝපණ ද්‍රව්‍ය කැපුම් මල් හා පත්‍ර කර්මාන්තයේ අපනයන ක්ෂේත්‍රයේ අපනයනය සදහා වැඩිපුරම ඉල්ලුමක් පවතිනුයේ,

• කැපුම් පත්‍ර වලට වන අතර එය ප්‍රතිශතයක් වශයෙන් ගත් විට 48.6% ක් වේ.
• දෙවනුවට වැඩිම ප්‍රවණතාවය පවතිනුයේ සජීවී ශාක (රෝපණය කල හැකි) සදහා වන අතර එය ප්‍රතිශතයක් වශයෙන් 48.5% ක් වේ.

ශාක රෝපණ ද්‍රව්‍යයන් වන සජීවී ශාක (Live Plants) වලට ඉහළ ස්ථානයක් හිමි වී ඇති බව මෙයින් පැහැදිලි වේ.

 

රෝපණ ද්‍රව්‍ය වර්ග වැඩිපුර යවන ලද වර්ෂ

        වර්ෂ 2006 සිට 2016 දක්වා කාපය තුළ ලබා ගත් දත්ත වලට අනුව ශ්‍රී ලංකාවෙන් රෝපණ ද්‍රව්‍ය ඇතුළු අනෙකුත් Floriculture අංග අපනයනය තුළ ඉහළ අගයක් ගෙන ඇත්තේ 2014 දීය. ඒ පිළිබදව එක්රැස් කරගත් දත්ත ඇතුළත් ප්‍රස්ථාරය පහතින් දක්වා ඇත.

කෙසේ වුවද ශ්‍රී ලංකාවේ සමස්ථ අපනයන අංගයන් එකට එක්ව ගත් කල කෘෂිකාර්මික රටක් වන අපේ රටින් වුවත් Floriculture අංශයේ දායකත්වය වන්නේ 0.16% ක් වන බව EDB වාර්ථා සනාථ කරයි.

 

අපනයනික රටවල් වලින් බලාපොරොත්තු වන ප්‍රමිතීන්

අනුමත ප්‍රමිතියක් නොමැති අතර අපනයනික රටින් පවසන ආකාරයට රෝපණ ද්‍රව්‍ය වල ප්‍රමිතිය සකස් කළ යුතුය.

Transport කරන ආයතන

 

මේ සදහා ආයතන විශාල ප්‍රමාණයක් ඇති අතර උදාහරණ කීපයක් පහත දැක්වේ.

1. Airport Travels (Pvt) Ltd.
2. Expo Lanka Freigh (Pvt) Ltd.
3. JMS Transport Service
4. Global Group of Companies
5. SG Logistics (Pvt) Ltd.

 

 

ප්‍රවාහනය සිදු කරන ආකාරය හා ප්‍රවාහනයේ දී සැලකිලිමත් වන කරුණු

 

• Box වල දිග පළල             - අවශ්‍ය පරිදි (පැළය අනුව)
• පොතිතීන් වල Gauge එක   - සෙලෝපේන් (ඉතාම තුනී)
• ඇසුරුම් කරන නීති -           අපනයනය කිරීමේ දී රෝපණ ද්‍රව්‍ය වලට හානි නොවන පරිදි
• පෙට්ටි තුළට ඇසුරුම් කරන ආකාරය - පෙට්ටිය සිදුරු කිරීම අත්‍යාවශ්‍ය නොවන අතර ජපානය වැනි ශීත රට වලට යැවීමේ දී පෙට්ටිට සිදුරු කිරීම සිදු කරයි.

 ප්‍රවාහන මාධ්‍ය ආකාර ක්‍රම 02ක් ඇත.එනම්,

1. ගුවන් මගින්
2. මුහුදු මාර්ගයෙන්

-   ගුවන් මගින් ප්‍රවාහනය කිරීමේ දී සිරස් අතට රෝපණ ද්‍රව්‍ය ඇසිරීම සිදු කර ප්‍රවාහනට සිදු  කරයි.

-    ගුවන් මගින් ප්‍රවාහනය සිදු කරන්නේ නම් ගුවන් තොටුපල වෙත ශාක රෝපණ ද්‍රව්‍ය අපනයනය සදහා යොමු කිරීම සිදු කරයි.

-    මුහුදු මාර්ගයෙන් ප්‍රවාහනය සිදු කිරීමේ දී තිරස් අතර ඇසිරීම සිදු කර ප්‍රවාහනය සිදු කරයි.

-    මුහුදු මාර්ගයෙන් ප්‍රවාහනයේ දී අදාල රෝපණ ද්‍රව්‍ය වලට ආකෘතියක් සාදා නෙට් එකක් මගින් ආවරණය සිදු කර නැව් ගත කිරීම සිදු කරයි.

-    නැව් මගින් ප්‍රවාහනය සිදු කරන්නේ නම්, ශාක නිරෝධායනය ඒකකය වෙත ශාක රෝපණ ද්‍රව්‍ය  අපනයනය සදහා යොමු කිරීම සිදු කරයි.

අප රටින් තවමත් අපනයනය සිදු නොකරන අපනයනය සදහා හදුන්වාදිය හැකි ප්‍රභේද

හදුන්වා දිය හැකි ප්‍රභේද කිහිපයක් ඇති අතර ඒ සදහා උදාහරණ කීපයක් පහතින් දක්වා ඇත. එනම්,           

1. පුවක්
2. පතොක්
3. කිතුල්
4. අරලිය