ජාල ස්ථලක network topologies

පරිගණක ජාලයක් නිර්මාණය කර ඇති භෞතික සැලැස්ම ජාල ස්ථානයක් ලෙස හඳුන්වයි. ජාල ස්ථලක ප්‍රධාන ආකාර කිහිපයක් ඇත.

                   1. බස් ස්ථලකය bus topology
                   2.මුදු ස්ථලකය Ring topology
                   3. තරු ස්ථලකය Star topology
                   4. රුක් ස්ථලකය Tree topology
                   5. දැල් ස්ථලකය Mesh topology
                   6. දෙමුහුන් ස්ථලකය Hybrid topology

බස් ස්ථලකය - Bus Topology

මෙහිදී ප්‍රධාන කේබලයක් භාවිතා කර උපාංග සම්බන්ධ කර ඇත. ප්‍රධාන කේබලයේ backbone ලෙස හදුන්වයි. මුළු ජාලයම කේබලය මත රඳා පවතී. සෑම උපාංගයක්ම සන්නිවේදනය කරනු ලබන්නේ මෙම කේබලය හරහා ය. මෙහි දී එකවර සන්නිවේදනය කළ හැක්කේ එක් උපාංගයකට පමණි. මෙය ඉතා සරල ජාලයකි.

වාසි
* ජාලයට උපාංග සම්බන්ධ කිරීම පහසුයි
* ජාලය ගොඩ නැගීම පහසු ය
* අවම කේබල් ප්‍රමාණයක් අවශ්‍ය වේ

අවාසි
* ප්‍රධාන වාරයේ දෝෂයක් ඇති වුවහොත් මුළු ජාලයම ක්‍රියාවිරහිත වේ.
* සම්බන්ධ කළ හැකි උපාංග ප්ංග ප්‍රමාණය අඩුවී.
*උපාංග ප්‍රමාණය අඩු වීමේ දී ජාලයේ කාර්යක්ෂමතාව අඩු වීම

මුදු ස්ථලකය Ring Topology

මුදු ස්ථලකයේ දී සියලු උපාංග එකිනෙක වැසුණු මුදුවක් ආකාරයට සම්බන්ධ කර ඇත. එක් උපාංගයක් තවත් උපාංග දෙකකට දෙපසින් සම්බන්ධ කර ඇත. මෙහි දී දත්ත ගමන් කරන්නේ එකම දිශාවකට ය. දත්ත යැවීම හා ලැබීම වඩාත් සංවිධානාත්මක ව හිස් ටෝකනයක් භාවිතයෙන් සිදු කරයි.

වාසි
* සෑම උපාංගයකට ම එක සමාන වරප්‍රසාද පැවතී.
* ජාලයේ එක් දිශාවකට පමණක් දත්ත සන්නිවේදනය කරයි

අවාසි
* ප්‍රධාන කේබලයේ දෝෂයක් ඇති වුවහොත් මුළු ජාලයම ක්‍රියා විරහිත වීම  ක්‍රියාවිරහිත වීම
* එක් පරිගණකය ක්‍රියා විරහිත වීමෙන් මුළු ජාලයම ක්‍රියාවිරහිත වීම

තරු ස්ථලකය Star Topology
තරු ස්ථලකය සම්බන්ධ ඇති සියලූ උපාංග මධ්‍යගත සන්නිවේදන උපාංගයකට සම්බන්ධ කර ඇත. මධ්‍යගත උපාංගය ලෙස නාභියක් හෝ හෝ සුවිචයක් භාවිතා කළ හැක. මෙම ජාලයේ සෑම උපාංගයක්ම එකිනෙකට වක්‍රාකාරයෙන් බැඳී පවතී. එක් එක් උපාංගය සන්නිවේදන සිදු කරනු ලබන්නේ මධ්‍යගත උපාංගය හරහා ය. මධ්‍යගත උපාංගයට අනිකුත් උපාංග සම්බන්ධ කිරීමට නො වැසුනු ඇඹරී රැහැන් යුගල යොදා ගැනීම සිදු කරයි.

වාසි
* මෙය නිර්මාණය ඉතා පහසුය.
* අඩු වයර ප්‍රමාණයක් අවශ්‍ය වේ
* උපාංග සම්බන්ධ කිරීම හා ඉවත් කිරීම පහසු ය.

අවාසි
* මධ්‍යගත උපාංග ය  ක්‍රියාවිරහිත වීමෙන් සම්පූර්ණ ජාලයම බිඳ වැටිම.
* ස්විචයක් හෝ නාභියක් යෙදීමට සිදු වීමෙන් අමතර වියදමක් ඇති වීම.

රුක් ස්ථලකය Tree topology

එම ස්ථානයේ නිර්මාණය වී ඇත්තේ බස් ස්ථලකය සහ තරු ස්ථලකය සංයෝජනය වීමෙනි. මෙම ප්‍රධාන වයරයක්  භාවිතයෙන් ජාලය ගොඩනඟා ඇත. එම කේබලයට උපාංග සම්බන්ධ කිරීමට ස්විචයක් හෝ නාභියක් භාවිතා කරයි. රුක් ස්ථලකයේදී තරු ස්ථලක කිහිපයක් බස් ස්ථලකයකට සම්බන්ධ කර ඇත.

වාසි
* දෝෂ සෙවීම සහ නිරාකරණය පහසු ය.
* එක් කොටසක ක්‍රියාකාරීත්වය බිඳ වැටීම අනෙක් කොටසට බල නොපායි.

අවාසි
*ප්‍රධාන වයරයේ දෝෂයක් ඇති වුවහොත් මුළු ජාලයේම ක්‍රියා විරහිත වීම.
* නිර්මාණය කිරීම සංකීරණය.

දැල් ස්ථලකය Mesh Topology

දැල් ස්ථලකයේ දී එක් එක් උපාංග අනිත් සියළුම උපාංග සමඟ සම්බන්ධව ඇත. එක් උපාංගයක් තම සංඥා සම්ප්‍රේෂණය කිරීමට අමතරව අනෙක් උපාංග වල සංඥා ද සම්ප්‍රේෂණය කරයි. මෙය ඉතා වියදම් අධික ක්‍රමයකි. බොහෝ විට රැහැන් රහිත ජාල වල දී මෙම ක්‍රමය යොදා ගනී.

වාසි
* දත්ත විශාල ප්‍රමාණයක් හැසිරවීමේ හැකියාව පවතී.
* නව උපාංග සම්බන්ධ කිරීම පහසු ය.

අවාසි
* නිර්මාණය කිරීම සංකීර්ණය.
* වියදම අධික ය
* නඩත්තුව සංකීරණය
                                                                              

දෙමුහුන් ස්ථලකය Hybrid topology

දෙමුහුන් ස්ථලකය නිර්මාණය කර ඇත්තේ එකිනෙකට වෙනස් ස්ථලක දෙකක් එකිනෙක සම්බන්ධකරය. ආයතනයක අවශ්‍යතාවය මත මෙම ස්තලක නිර්මාණය කරයි. එකම වර්ගයේ ස්ථලක දෙකක් එකිනෙකට සම්බන්ධ කිරීම දෙමුහුන් ස්ථලක නොවේ. බහුලව භාවිතා වන දෙමුහුම් ස්තලක වන්නේ තරු බස් සහ තරු මුදු යන ස්ථලක සංයෝජනයන් ය.

වාසි
* ව්‍යාප්ත කිරීම පහසුයි.
* ආයතනයකට ගැලපෙන පරිදි නිර්මාණය කළ හැකි බැවිනි නම්‍යශීලිත්වයෙන් වැඩිය.
* අවශ්‍යතාව මත භාවිතා කළ හැකි බැවින් ඵලදායිතාව වැඩිය.

අවාසි
* නිර්මාණය කිරීම සංකීරණය.
* ස්ථලක 2 ක් එකිනෙක සම්බන්ධ කිරීමට අවශ්‍ය වන උපාංග මිල අධික උපාංග වේ.