තොරතුරු පද්ධතියක් සංවර්ධනය කිරීමෙහි ලා පද්ධති සංකල්පය ගවේෂණය කර ආකෘති පද්ධති විශ්ලේෂණ සහ නිර්මාණ ක්‍රම වේදය භාවිත කිරීම.(සාරාංශ කර ඇත)
පද්ධති
කිසියම් අරමුණක් වෙනුවෙන් පෙළ ගැසී ඇති එකිනෙකට සම්බන්ද සංඝටක සමුහයක් පද්ධතියක් ලෙස සැලකේ .
EX - : ආහාර ජීර්ණ පද්ධතිය
ශ්වසන පද්ධතිය
පරිගණක පද්ධතිය
පාසල් පද්ධතිය
ඉහත නිදර්ශන සලක බැලීමේදී පද්ධතීන් මුලික ඛණ්ඩ 2ට වෙන් කරගත හැක .එනම්
- ස්වභාවික පද්ධති / මිනිසා විසින් නිර්මාණය කරන පද්ධති .
- පරිගණක පාදක පද්ධති
පද්ධතියක ලක්ෂණ .
පද්ධතියක ක්‍රියාකාරිත්වය
ආදාන -->සැකසීම --> ප්‍රතිදාන
පද්ධතියක සියලු ක්‍රියාකාරිත්වයන් , ආදනයන් සැකසීම සහ ප්‍රතිදාන මත පදනම් වේ .
EX –
පද්ධතිය -: පාසල
අරමුණ -: යහපත් පුරවැසියන් බිහි කිරීම
ආදාන -: ලමයි , ගුරුවරු , පෙළපොත් ,විෂය මාලාව
සැකසීම - : විෂය මාල්වට අනුව පෙළ පොත් භාවිත කරමින් ගුරුවරුන් විසින් සිසුන්ට අධ්‍යාපනය ලබා දීම .
ප්‍රතිදානය - : යහපත් පුරවැසියන් සමාජයට බිහි කිරීම
කාර්ය බද්ධ අවශ්‍යතා -: ගුරුවරු ,ශිෂ්‍යන් , විෂයමාලාව ,
කාර්ය බද්ධ නොවන අවශ්‍යතා - ඩෙස්ක් , පෙළපොත් , ගොඩනැගිලි
EX 2
පද්ධතිය -: බයිසිකලය
අරමුණ -: වෙලදාම් කිරීම
ආදාන -: මිනිසා විසින් යොදන බලය
සැකසීම - :. මිනිසා විසින් යොදන බලය අනුව පා පැදිය ඉදිරියට යාම
ප්‍රතිදානය - : වෙළදාම සාර්ථකව කිරීම
කාර්ය බද්ධ අවශ්‍යතා -: රෝද , බ්රේක් , හැන්ඩ්ල්
කාර්ය බද්ධ නොවන අවශ්‍යතා - මද්ගාඩ්
EX 3
පද්ධතිය -: ජංගම දුරකථනය
අරමුණ -: ඇමතුම් ලබා ගැනීම
ආදාන -: බැටරි ආරෝපණය , අංක ඇතුලත් කිරීම
සැකසීම - : අංක යොදා ඇමතුම් ලබා ගැනීම
ප්‍රතිදානය - : දුරකථන ඇමතුම , සන්නිවේදනය
කාර්ය බද්ධ අවශ්‍යතා -: බැටරිය , සිම් කාඩ් පත
කාර්ය බද්ධ නොවන අවශ්‍යතා - මතක ධාරිතාව , මෙහෙයුම් පද්ධතිය ,අන්තර්ජාලය
තොරතුරු පද්ධති
දත්ත තොරතුරු බවට පරිවර්තනය කිරීම සදහා භාවිතා කරනු ලබන පද්ධති තොරතුරු පද්ධති නම් වේ.
Ex - ගනු දෙනු සැකසුම් පද්ධති
ස්ව්‍යන්ක්රිය පද්ධති
කළමනාකරණ තීරණ පද්ධති
භූගෝලීය සැකසුම් බද්ධති
තොරතුරු පද්ධති ඛණ්ඩ 2ක් යටතට බෙදා දැක්විය හැක . එනම්
- අත්යුරු පද්ධති / හස්තිය (සැකසීමේ ක්රියවලිය සිදු කරනු ලබන්නේ මිනිසුන් මගින් නම් එය අත්යුරු පද්ධතියක් ලෙස සැලකේ .)
- පරිගණක පාධක පද්ධති. (සැකසීමේ ක්‍රියාවලිය සිදු කරනු ලබන්නේ පරිගණකයක් ඔස්සේ නම් එය පරිගණක පද්ධතියක් ලෙස හදුන්වයි.)
පද්ධති සංවර්ධනය
හස්තියව ඇති පද්ධතිපයක් පරිගණක පාදක පත්ධතියක් ලෙස සංවර්ධනය කිරීම සදහා භාවිතා කල යුතු විදිමත් ක්‍රම වේදයන් මොනවාදැයි අද්‍යනය කිරීම මෙහිදී සිදුවේ .
මේ සදහා අනුගමනය කල යුතු ක්‍රම වේද ගණනාවක් ඇති අතර ඒ අතරින් පද්ධති සංවර්ධන ජිවන චක්‍රය පිලිබදව අවදානය යොමු කරයි.
පද්ධති සංවර්ධ ජිවන චක්‍ර (system develop life circle )
මෙමගින් පද්ධතියක් සංවර්ධනය කිරීමේදී අනුගමනය කල යුතු පියවර පැහැදිලි කිරීමක් සිදු කෙරේ . එය අදියර 7න් සමන්විත වේ.එනම්
- පද්ධති හදුනා ගැනීම හෙවත් විමර්ශයන
- පද්ධති විශ්ලේෂණය
- පද්ධති සැලසුම් කිරීම
- පද්ධති සංවර්ධනය
- පද්ධති පරික්ෂාව
- පද්ධති ක්‍රියාත්මක කිරීම
- පද්ධති නඩත්තුව
පද්ධති හදුනා ගැනීම හෙවත් විමර්ශයන
සකස් කිරීමට හෝ සංවර්ධනය කිරීමට බලාපොරොත්තු වන්නාවූ පද්ධතිය පිලිබදව මුලික විමර්ශන වාර්තාවක් සකස් කිරීම මෙම අදිරයේදී සිදු කෙරේ .පද්ධතිය සම්බන්ධ සියලු තොරතුරු ඒකරාශී කිරීම මෙහෙදී සිදුවේ.ඒ සදහා
- නිරීක්ෂණය
- සම්මුඛ සාකච්චා
- ලේකන පරික්ෂාව
- ප්‍රශ්නාවලි
වැනි මෙවලම් භාවිතා කර දත්ත රැස් කිරීම සිදු කරනු ලබයි
පද්ධති විශ්ලේෂණය
පවතින පද්ධතිය නවීකරණය කිරීම තුලින් අත්පත් කරගත හැකි ප්‍රතිලාභ අධ්‍යනය කරමින් පද්ධතිය භාවිතා කරන්න සහ නිර්මාණ කරුවන් එකට එක් වී නිර්මාණය කරනු ලබන විශ්ලේෂණ වාර්තා සැකසීම මෙම අදිරයේදී සිදුවේ . ඒ අනුව
- අවශ්‍යතා පිළිබද අධ්‍යනයන්
- ශක්‍යතා අධ්‍යනයන් සිදු කරනු ලබයි
ඒ අනුව පද්ධතිය තුල ඇති කාර්ය බද්ධ අවශ්‍යතා හා කාර්ය බද්ධ නොවන අවශ්‍යතා පිලිබදව පුළුල්ව සොයා බැලේ
දෙවනුව ශක්‍යතා අධ්‍යනය සිදු කරනු ලැබේ .ඒ අනුව
- මෙහෙයුම් ශක්‍යතාව
- තාක්ෂණ ශක්‍යතාව
- ආර්ථික ශක්‍යතාව පිළිබධව වෙන් වෙන්ව අද්‍යනය කෙරේ .
ඉදි කිරිමට සැලසුම් කරන නව පද්ධතිය මෙහෙය වීම සදහා හැකියාව ඇති පුද්ගලයන් සිටියි අධ්‍යනය මෙහිදී සිදු කෙරේ .
ඉදි කිරීමට යෝජිත නව පද්ධතිය සදහා තාක්ෂණික අවශ්‍යතාවයන් පවතියි දැයි සොයා බැලීම තාක්ෂණ ශක්‍යතාවයේදී සිදුවේ .
ආර්ථික ශක්‍යතාව යටතේ නව පද්ධතියක් සැකසීම සදහා අවශ්‍ය කෙරෙන මුලික ධනය පවතීද එම ආයෝජනය තුලින් ප්‍රතිලාභ ලබාගත හැකිදැයි අද්‍යනය කිරීම සිදු කෙරේ .
ඉදිරියට බලාපොරොත්තු වන්න.............
