මූලික නියමාවලි - උසස්පෙළ තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්ෂණය

මූලික නියමාවලි

මූලික නියමාවලි

 

IP - internet protocol

දත්ත එක් පරිගණකයක සිට තවත් පරිගණකයකට යැවීමට අන්තර්ජාල නියමාවලිය භාවිතා කරයි. අන්තර්ජාලයේ එක් පරිගණකයකට අවම වශයෙන් එකක් IP ලිපිනයක් වත් පැවතිය යුතු අතර එමගින් එක් එක් පරිගණක අන්තර්ජාලයෙදි වෙන වෙනම හඳුනා ගනී. පරිගණකයක් භාවිතයෙන් දත්ත යැවීමේ දී හෝ ලැබීමේදී සම්පූර්ණ පණිවිඩය කුඩා කොටස්වලට වෙන් කිරීම සිදු කරන අතර ඒවා දත්ත පැකට්ටු ලෙස හඳුන්වයි. එම සෑම දත්ත පැකට්ටුවක ම යවන්නාගේ හා ලබන්නාගේ IP ලිපින අන්තර් ගත කර ඇත.

 

TCP - Transmission control protocol

අන්තර්ජාල නියමාවලිය භාවිතා වන ජාලයක TCP භාවිතයෙන් දත්ත සම්ප්‍රේෂණය කළ හැක. මෙහිදී සිදුවන්නේ සම්පූර්ණ ගත්තේ කුඩා කොටස් වලට වෙන් කිරීම යි. ඉන් පසු ඒවා සඳහා අනුපිළිවෙලට අගයන් ලබා දීම සිදු කරන අතර සම්ප්‍රේෂණය සඳහා නිවැරදි අනුපිළිවෙලට  සකස් කිරීම සිදු කරයි. TCP මගින් දත්ත කොටස් සම්පේෂණය ට ප්‍රථම එම පරිගණක දෙක අතර සන්නිවේදන සැසියක් ආරම්භ කරයි. three way handshake යන ක්‍රමය මෙහි දී යොදා ගනී. දත්ත සංනිවේදනය සැසිය ආරම්භ කළ පසු දත්ත කොටස් හැරීම සිදු කරයි. එසේ යවන ලද සෑම දත්ත පැකට්වක් සඳහාම පිළිදැන්වීමක් ලබා ගනී. සන්නිවේදන සැසිය අවසන් කිරීමට පෙර සියලු දත්ත යවා  ඇද්දැයි සහ අනිකුත් අන්තයට ලැබී ඇද්දැයි තහවුරු කර ගැනීමෙන් පසුව සැසිය වසා දමයි. TCP භාවිතයෙන් සන්නිවේදනයේ දී අමතර පණිවිඩ හුවමාරු වන බැවින් දත්ත සම්ප්‍රේෂණය තරමක් වේගයෙන් අඩු ය. මේ විශ්වාසදායි ක්‍රමයක් වේ. සන්නිවේදන සැසියක් ගොඩනඟා දත්ත සම්ප්‍රේෂණය කරන බැවින් connection oriented ලෙස හඳුන්වයි.

 

UDP - user datagram protocol

අන්තර්ජාල නියමාවලිය භාවිතා වන ජාලයක UDP භාවිතයෙන් දත්ත සන්නිවේදනය කළ හැක. මෙ මඟින් දත්ත සන්නිවේදනය කිරීමේ දී සන්නිවේදන සැසියක් ගොඩනඟා ගැනීම සිදු නොකරයි. මෙහිදී යවන සෑම දත්ත පැකට්ටුවක් සඳහාම පිළිදැන්වීමක් ලබා නොගනී. දත්ත සන්නිවේදනයේ දී අතර මග කිසියම් පැකට්ටුවක් විනාශ වුවහොත් ඒ සඳහා නැවත වැඩීමක් සිදු නොකරයි. විශ්වාසදායකව දත්ත සන්නිවේදනයක් සිදු නො වේ. මෙමගින් වේගවත්ව දත්ත සන්නිවේදනය කළ හැක. දත්ත සන්නිවේදනයේ දී සන්නිවේදන සැසියක් ගොඩනඟා නො ගන්නා නිසා මෙය connection less ලෙස හඳුන්වයි.

 

FTP - file transmission protocol

අන්තර්ජාලය හරහා ගොනු හුවමාරු කර ගැනීමට FTP නියමාවලිය භාවිතා කරයි. මෙමගින් වෙබ් සේවාදායකය ට ගොනුවක් යැවීම හෝ වෙබ් සේවා දායකයෙන් ගොනුවක් ලබාගැනීමට හැක.


ICMP - internet control messaging protocol

අන්තර්ජාලය නියමාවලිය මගින් දත්ත පැකට් ගමනාන්තයට ලැබූ බව තහවුරු කර ගැනීමට මෙම නියමාවලිය භාවිතා කරයි. මෙමගින් දත්ත යවන්නාට දෝෂ වාර්තා කිරීම සිදු කරයි.

 

PPP - point to point protocol

පරිගණක ජාලයක පරිගණක හරහා සෘජු සම්බන්ධතාවක් ගොඩනගා ගැනීමට මෙම නියමාවලිය භාවිතා කරයි. මෙහිදී කේතනය සහ අවසර ලබා දීම සිදු කරයි.

Telnet

දුරස්ථව ඇති පරිඝනකයක් තුළට ප්‍රවේශ වීමට මෙම නියමාවලිය භාවිතා කරයි. පරිගණක ජාලයක ජාල කළමනාකරු විසින් දුරස්ථව ඇති පරිගණකයක මුදෘකාංග  ස්ථාපනය වැනි කාර්යයන් සඳහා යොදා ගනී.

SSH - Secure socket shell

දුරස්ථ පරිගණක ප්‍රවේශ වීම සඳහා මෙම නියමාවලි භාවිතා කරයි. Telnet නියමාවලිය ට වඩා ආරක්ෂාවෙන්  වැඩි ය.

POP 3 - post office protocol

තැපැල් සේවාදායකය විසින් සේවා ග්‍රාහකයාට විද්‍යුත් ලිපි යැවීමට මෙම නියමාවලිය භාවිතා කරයි.


SMTP - simple mail transmission protocol

මෙම නියමාවලිය විද්‍යුත් ලිපි යැවීම සඳහා භාවිතා කරයි. සේවා ග්‍රාහක පරිගණක සිට තැපැල් සේවාදායකයන්ට විද්‍යුත් ලිපි යැවීමට මෙය භාවිතා කරයි. එමෙන්ම තැපැල් සේවා දායක දෙයක් අතර ලිපි හුවමාරු කිරීමට ද මෙම නියමාවලිය භාවිතා කරයි.

Ethernet

Ethernet යන්න නියමාවලියකි. එය ස්ථානීය ප්‍රදේශ ජාලයක් තුළ පරිගණක අතර දත්ත හුවමාරුවට යොදා ගනී. මෙහිදී බොහෝ බොහෝ විට සමාංශක කම්බි හෝ නොවැසූ ඇඹරී රැහැන් යුගල සන්නිවේදනය සඳහා භාවිතා කර