1.1 - දත්ත සහ තොරතුරු - 2 කොටස

දත්ත සංචාලනය / හැසිරවීම (Data Manipulation)

දත්ත වල ස්වරූපය වෙනස් කිරීම හෝ පැරණි දත්ත භාවිතයෙන් නව දත්ත නිර්මාණය කිරීම දත්ත සංචාලනයයි.මෙහිදී එකතු කිරීම්, අඩු කිරීම්, ගුණ කිරීම් සහ බෙදීම් වැනි ගණිතමය ක්‍රියාකාරකම් (Arithmetic Operations) සිදු කරනු ලැබේ. තවද දත්ත අනුපෙළිවෙලට සැක්සීම (Sort) එනම් ආරෝහණ (Ascending Order) ආකාරයට හෝ අවරෝහණ (Descending Order) ආකාරයට සැකසීමද සිදු කළ හැකිවේ. වර්තමානයේ මෙම කාර්යය සඳහා විද්‍යුත් පැතුරුම්පත් (Electronic Spreadsheets) භාවිතා කරයි. මේවා මගින් ඉතාම පහසුවෙන් දත්ත සැකසීම, අනුපිළිවෙලට සකස් කිරීම සහ නිවැරදිව ගණනය කිරීම් කටයුතු සිදු කල හැකිය.


(Image Source : https://www.google.lk/search?biw=1366&bih=623&tbm=isch&q=quantitative+data+and+qualitative+data)

තොරතුරු (Information)

දත්ත අවශ්‍ය ලෙස එනම් ලබන්නාට කිසියම් අර්ථයක් දෙන ආකාරයට සකස් කරගත් විට ඒවා තොරතුරු වේ.

උදා:    රත්නපුර නගරයේ සාමාන්‍ය මාසික උෂ්ණත්වය
         කාලගුණ වාර්ථාව (Weather Report)
         ගණිතය විෂය සඳහා ලබාගත් ලකුණු වල සාමාන්‍ය අගය

තොරතුරු (Information) භාවිතයෙන් තීරණ ගැනීම හෝ එසේත් නොමැති නම් නිගමන වලට එලඹීමට හැකි වන අතර එසේ නිගමන වලට එලඹීමේදී දත්ත (Data) කිසියම් සකස් කිරීමකට භාජනය කළ යුතු වේ. සකස් නොකරන දත්ත මගින් නිවැරදි නිගමන වලට එලඹීම ඉතාම අසීරු කාරයයකි.


(Image Source : http://www.google.lk/imgres?imgurl=http://utrconf.com/assets/Information-mag-glass-1024x1024.jpg)

තොරතුරු වල ගති ලක්ෂණ

01. අර්ථවත් වේ.
02. විශ්මය දනවන සුළුය.
03. පෙර දැනුම නවීකරණය කරයි.
04. අන්තර් සන්නිවේදන මාධ්‍යයකි.
05. කාලීනයි.
06. තීරණ ගැනීමට උපකාරී වේ.
07. අදාල කාර්යය සඳහා උචිත/ අදාල විය යුතුයි.
08. අදාල කාර්යය සඳහා ප්‍රමාණවත් විය යුතුයි.
09. නිවැරදි විය යුතුයි.
10. තොරතුරු සැකසීම සඳහා දත්ත ලබා ගන්නා ප්‍රභවය (Source) විශ්වාසවන්ත විය යුතුයි.
11. අවශ්‍ය කාර්යය සඳහා නිවැරදි වේලාවට සැකසිය යුතුයි.
12. නිශ්චිත වටිනාකමකින් යුක්ත විය යුතුයි.

තොරතුරු වල ගුණාත්මක බව (Quality of Information)

තොරතුරු වල ගුණාත්මක භාවය ඒවායෙහි,

1.  ප්‍රමාණවත් බව (Sufficiency)
2. විශ්වාසනීයත්වය (Reliability)
3. කාලීන බව (Timeliness)
4. සම්පූර්ණ බව (Completeness)
5. නිවැරදි බව (Accuracy)
යන සාධක මත රඳා පවතියි. එනම් යම් කාර්යයක් සඳහා සැකසූ තොරතුරු එම කාර්යය සඳහා ප්‍රමාණවත් විය යුතුවේ.

එම තොරතුරු ලබා ගෙන ඇති මූලාශ්‍රය (Source) විශ්වාසවන්ත වීමෙන් තොරතුරු සැකසූ පසුව ඒවා භාවිතා කරන්නාටද ඒ පිළිබඳව විශ්වාසනීයත්වයක් ඇතිවේ. ගුණාත්මක තොරතුරු භාවිතා කරන්නාට පහසුවෙන් අවබෝධ විය යුතු මෙන්ම පහසුවෙන් තේරුම්ගත හැකිවිය යුතුවේ. තොරතුරු අදාල පුද්ගලයාට පහසුවෙන් ලඟාවිය යුතුවේ. ගුණාත්මක තොරතුරක තවත් අංගයක් වන්නේ කාලීන බවයි. එනම් අතීතයේදී වැදගත් වූ තොරතුරක් වර්තමානය වනවිට එහි වටිනාකමක් නොවීමට පුළුවන. එහෙත් යම් දවසක එහි වටිනාකම නැවත දැනෙනු ඇත. ගුණාත්මක හොරතුරු සම්පූර්ණ (Completeness) විය යුතුවේ.

තොරතුරු වල වටිනාකම / අගය (Value of Information)

තොරතුරු වල වටිනාකම එහි අදාළත්වය මත රඳා පවතියි. කාලය ශුන්‍යයට ආසන්න වන අවස්ථාවේදී තොරතුරු වල වටිනාකම උපරිම වේ. තොරතුරු නිර්මාණය කරන මොහොතේම හෝ ඒවා ලැබෙන මොහොතේම ඒවාට වැඩි වටිනාකමක් ඇත. කාලය ගතවීමත් සමගම තොරතුරු වල වටිනාකම ක්‍රමයෙන් අඩු වී අවසානයේ දී ඒවා දත්ත බවට නැවත පත්වේ.

තොරතුරු වල අදාළත්වය (Relevance of Information)

යම් කාර්යයක් සාර්ථකව ඉටුකිරීම සඳහා එම කාර්යයට ගැලපෙන අදාළ තොරතුරු තිබිය යුතුවේ. උදාහරණයක් ලෙස සංඛ්‍යාවක වර්ග මූලය දශම ස්ථාන හතරකට සෙවීම සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙකුට අවශ්‍ය නොවුනද එය විද්‍යාඥයෙකුට වැදගත්වේ. එනම් තොරතුරු වල අදාළත්වය පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට වෙනස් වේ.


(Image Source : https://www.google.lk/search?biw=1366&bih=623&tbm=isch&q=quantitative+data+and+qualitative+data)



සාරාංශය (Summary)

1. තොරතුරු සන්නිවේදන තාක්ෂණය (Information & Communication Technology) සෑදී ඇත්තේ තොරතුරු, සන්නිවේදනය සහ තාක්ෂණය යන ක්ෂේත්‍රයන්ගේ එකතුවෙනි.

2. තොරතුරු සන්නිවේදන තාක්ෂණය තුළදී ඉතාම වැදගත් වන එකිනෙක වෙනස් වූ එමෙන්ම එකිනෙක සම්බන්ධ වූ සංකල්ප දෙකක් වශයෙන් දත්ත (Data) සහ තොරතුරු (Information) හැඳින්විය හැකිය.

3. දත්ත (Data) යනු අපට එදිනෙදා ජීවිතයේදී මූලික අර්ථයක් ලබා දෙන, කිසිදු ආකාරයක සකස් කිරීමකට භාජනය නොකළ කරුණු වේ.

4. දත්ත ලිඛිත සටහන් (Text), අනුරූපන (Images), ශ්‍රව්‍ය (Audio) සහ ද්‍රශ්‍ය (Video) ලෙස පවතියි.

5. දත්ත,
            සැකසීමකට භාජනය කර නොමැත.
            අර්ථවත් නොවේ.
            එකිනෙකට සම්බන්ධ නොවූ කොටස් ආකාරයෙන් පවතී.
            තීරණ ගැනීම සඳහා ප්‍රමාණවත් නොවේ.
            සංවිධානාත්මක ආකාරයට නොමැත.

6. ප්‍රමාණාත්මක (Quantitative) හා ගුණාත්මක (Qualitative) ලෙස දත්ත ආකාර දෙකකට බෙදා දැක්විය හැකිය.

7. දත්ත අවශ්‍ය ලෙස එනම් ලබන්නාට කිසියම් අර්ථයක් දෙන ආකාරයට සකස් කරගත් විට ඒවා තොරතුරු (Information) වේ.

8. තොරතුරු,
            අර්ථවත් වේ.
            විශ්මය දනවන සුළුය.
            පෙර දැනුම නවීකරණය කරයි.
            අන්තර් සන්නිවේදන මාධ්‍යයකි.
            කාලීනයි.
            තීරණ ගැනීමට උපකාරී වේ.
            අදාල කාර්යය සඳහා උචිත/ අදාල විය යුතුයි.
            අදාල කාර්යය සඳහා ප්‍රමාණවත් විය යුතුයි.
            නිවැරදි විය යුතුයි.
            තොරතුරු සැකසීම සඳහා දත්ත ලබා ගන්නා ප්‍රභවය (Source) විශ්වාසවන්ත විය යුතුයි.
            අවශ්‍ය කාර්යය සඳහා නිවැරදි වේලාවට සැකසිය යුතුයි.
            නිශ්චිත වටිනාකමකින් යුක්ත විය යුතුයි.

9. ප්‍රමාණවත් බව (Sufficiency), විශ්වාසනීයත්වය (Reliability), කාලීන බව (Timeliness), සම්පූර්ණ බව (Completeness), නිවැරදි බව (Accuracy) යන සාධක මත තොරතුරු වල ගුණාත්මකභාවය රඳා පවතියි.

10. දත්ත වල ස්වරූපය වෙනස් කිරීම හෝ පැරණි දත්ත භාවිතයෙන් නව දත්ත නිර්මාණය කිරීම දත්ත සංචාලනයයි.

11. තොරතුරු වල අදාලත්වය පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට වෙනස් වේ.




Rasika Attanayake | 0714486249