11.0: තොරතුරු පද්ධති (Information Systems) - අනුමාන ප්‍රශ්න සහ පිළිතුරු 2

11. බයිසිකලය පද්ධතියක් ලෙස සලකා කාර්යබද්ධ අවශ්‍යතා (functional requirements) 2 ක් ලියා දක්වන්න.

• පහසුවෙන් සහ ආරක්ෂාකාරීව එක් ස්ථානයක සිට තවත් ස්ථානයකට ගමන් කිරීම.
• භණ්ඩ පහසුවෙන් ප්‍රවාහණය කිරීම.

12. කාර්යබද්ධ නොවන අවශ්‍යතා (Nonfunctional requirements) යනු මොනවාද?

පද්ධතියක ඇති සීමාවන් හෙවත් බාධක කාර්ය බද්ධ නොවන අවශ්‍යතා ලෙස සැලකේ.

13. බයිසිකලය පද්ධතියක් ලෙස සලකා කාර්යබද්ධ නොවන අවශ්‍යතා (Nonfunctional requirements) 2 ක් ලියා දක්වන්න.

• බයිසිකලයට දැරිය හැකි උපරිම බර කිලෝග්‍රෑම් 50 ක් වේ.
• බයිසිකලයේ අසුන් ගත හැකි වන්නේ දෙදෙනක් හට පමණි.

14. පද්ධතියක මූලිකාංග මොනවාද?

ආදානය (Input) : පද්ධතියට ඇතුළත් කරනු ලබන දේවල්
ක්‍රියාවලිය (Process) : ආදාන උපයෝගී කරගෙන සකස් කරනු ලබන කාර්යයන්
ප්‍රතිදානය (Output) : සැකසීමෙන් පසු පිටතට ලබා දෙන දේවල්.

15. විවෘත පද්ධතියක් (Open system) යනු කුමක්ද? උදාහරණ දෙන්න.

විවෘත පද්ධතියක් යනු බාහිර පරිසරය සමග සම්බන්ධතා පැවැත්විය හැකි පද්ධති වේ.

A open system is a system that has external interactions. Such interactions can take the form of information, energy, or material transfers into or out of the system boundary, depending on the discipline which defines the concept. (Source: wikipedia)

16. සංවෘත පද්ධතියක් (Closed system) යනු කුමක්ද? උදාහරණ දෙන්න.

සංවෘත පද්ධතියක් යනු බාහිර පරිසරය සමග සම්බන්ධතා පැවැත්වීමට නොහැකි පද්ධතියක් වේ.

A closed system is a physical system which does not allow certain types of transfers (such as transfer of mass) in or out of the system. (Source: wikipedia)

17. පද්ධති වර්ගීකරණය (classification of systems) කළ හැකි ආකාර මොනවාද?

• විවෘත පද්ධති (Open systems)
• සංවෘත පද්ධති (Closed systems)
• ස්වභාවික පද්ධති (Natural systems)
• කෘතීම පද්ධති (Artificial systems)
• මිනිසා විසින් ගොඩනගන පද්ධති (Man-made systems)
• භෞතික පද්ධති (Physical systems)
• සජීවී පද්ධති (Living systems)

18. ස්වභාවික පද්ධති (Natural systems) යනු මොනවාද?

මිනිසා ගේ මැදිහත් වීමකින් තොරව නිර්මානය වු පද්ධතිවේ. උදාහරණ ලෙස පරිසර පද්ධතිය (Environmental system), සෞරග්‍රහ මණ්ඩල පද්ධතිය හැඳිවිය හැකිය.

19. කෘතීම පද්ධති (Artificial systems) හෙවත් මිනිසා විසින් නිර්මානය කරන ලද පද්ධති (Manmade systems) යනු මොනවාද?

මිනිසාගේ මැදිහත් වීමක් ඇතුව නිර්මාණය කරනු ලබන පද්ධති වේ. පරිගණක පද්ධතිය (Computer system), විදුලි සංදේශ පද්ධතිය (Telecommunication system) මේ සඳහා උදාහරණ වේ.

20. භෞතික පද්ධති (physical systems) යනු මොනවාද?

භෞතික පද්ධතියක් යනු ස්වභාවයේ පවතින පද්ධති වේ.

In physics, a physical system is a portion of the physical universe chosen for analysis. Everything outside the system is known as the environment. The environment is ignored except for its effects on itself. (Source: wikipedia)

21. සජීවී පද්ධති (living systems) යනු මොනවාද?

Living systems are open self-organizing living things that interact with their environment. These systems are maintained by flows of information, energy and matter. Some scientists have proposed in the last few decades that a general living systems theory is required to explain the nature of life.
 (Source: wikipedia)

22. තොරතුරු පද්ධතියක් (Information system) යනු කුමක්ද?

තොරතුරු පද්ධතියක් යනු මිනිසුන්, ක්‍රියාකාරකම් හා තාක්ෂණය යන සංරචක වල අනෙයෝන්‍ය බැඳීමකි.

23. තොරතුරු පද්ධතියක කාර්යභාරයන් මොනවාද?

තොරතුරු එක් රැස් කිරීම, නැවත ලබා ගැනීම, සැකසීම, ගබඩා කිරීම සහ බෙදා හැරීම හෙවත් සන්නිවේදනය කිරීම යන කාර්යයන් තොරතුරු පද්ධතියක් මගින් සිදූකරගත හැකිවේ.

24. ATM (Automatic Teller Machine) යන්ත්‍රය තොරතුරු පද්ධතියකි. මෙය පහදන්න.

ස්වයංක්‍රීය ටෙලර් යන්ත්‍රයක් මගින් මිනිසාගේ එදිනෙදා බැංකු කටයුතු වලදී සිදු කරනු ලබන මුදල් තැන්පත් කිරීම්, නැවත ලබා ගැනීම් සහ එක් ගිණුමක සිට තවත් ගිණුමකට මුදල්  හුවමාරු කිරීම් යනා දී කටයුතු සිදු කළ හැකි උපකරණයකි. මෙය ක්‍රියා කරනු ලබන්නේ විදුලි බලයෙන් වන අතර දත්ත සන්නිවේදනය සඳහා පරිගණක ජාල තාක්ෂණික උපාංග ද යොදා ගනූ ලබයි. යන්ත්‍රය ක්‍රියාකරවීම සඳහා මානව සම්පතක් අවශ්‍ය වේ. තොරතුරු දත්ත සමුදා වලින් ලබාගෙන අදාල ගණුදෙනු සිදු කරනු ලබයි.

25. හස්තීය තොරතුරු පද්ධති (Manual Information Systems) යනු මොනවාද?

හස්තීය තොරතුරු පද්ධති යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබන්නේ සියළු කටයුතු අතින් හෙවත් ස්වයංක්‍රීයව නොවන ලෙස සිදුකරනු ලබන තොරතුරු පද්ධති වේ. වර්ථමානයේ භාවිතා කරනු ලබන ස්වයංක්‍රීය පද්ධති (Automatic systems / Computerized systems) පිළිබඳව සැලකීමේ දී හස්තීය හෙවත් අත්යුරු පද්ධති (Manual systems) වල විවිධ දුෂ්කරතාවන් පවතියි.

තවත් කොටසක් බලාපොරොතු වන්න.