1.4 : පරිගණක මෘදුකාංග වර්ගීකරණය

පරිගණක මෘදුකාංග වර්ගීකරණය (Classification of Computer Software)

පරිගණක පද්ධතියක් (Computer System) යම් අරමුණක් කරා මෙහෙයවීම සඳහා පිළිවෙලකට ලබා දී ඇති උපදෙස් මාලා සමූහයක් පරිගණක මෘදුකාංගයක් (Computer Software) ලෙස සැලකේ. පරිගණක මෘදුකාංග වර්ගීකරණය කළ හැකි ආකාර දෙකකි. එනම් අරමුණු අනුව සහ මෘදුකාංග වලට ඇති අයිතිය සම්බන්ධයෙන් සිදු කරනු ලබන වර්ගීකරණයයි.

01. අරමුණු අනුව පරිගණක මෘදුකාංග වර්ගීකරණය (Purpose)
02. අයිතිය සම්බන්ධයෙන් මෘදුකාංග වර්ගීකරණය (Licensee)

අරමුණු අනුව පරිගණක මෘදුකාංග වර්ගීකරණය (Purpose)

1. පද්ධති මෘදුකාංග (System Software)
2. යෙදුම් මෘදුකාංග (Application Software)

පද්ධති මෘදුකාංග (System Software) යනු

පරිගණක පද්ධතියක් (Computer System) යම් අරමුණක් කරා මෙහෙයවීම සඳහා පිළිවෙලකට ලබා දී ඇති උපදෙස් මාලා සමූහයක්. මෙහිදී පද්ධති මෘදුකාංග ක්‍රියාකාරීත්වය අනුව ආකාර තුනකි.

1. මෙහෙයුම් පද්ධති (Operating Systems)
2. භාෂා පරිවර්තක (Language Translators)
3. උපයෝගීතා මෘදුකාංග (Utility Software)

මෙහෙයුම් පද්ධතියක් (Operating System) යනු

පරිගණකයේ, පරිගණක දෘඩාංග (Computer Hardware) හා පරිශීලකයා (User) අතර සම්බන්ධතාවය ගොඩනගා ගනු ලබන්නේ මෙහෙයුම් පද්ධතිය (Operating System) මගිනි. මෙය පරිගණකය ධාවනය කිරීමට අත්‍යවශ්‍යම මෘදුකාංගයයි. මෙය මත යෙදුම් මෘදුකාංග (Application Software) ධාවනය වේ.

උදා: DOS, Windows XP, Windows 7 / 8 , Linux, Unix

භාෂා පරිවර්තකයක් (Language Translator) යනු

පරිගණකයට දත්ත, උපදෙස් ආදානය කරනු ලබන්නේ මිනිස් භාෂාවෙනි (Human Language). පරිගණක සකසනය මගින් සැකසූ තොරතුරු ප්‍රතිදානය කරනු ලබන්නේද මිනිසාට වැටහෙන භාෂාවකිනි. නමුත් පරිගණකය භාවිතා කරනුයේ සංඛ්‍යාංක සංඥා (Digital Signals) වේ. එනම් ද්වීමය 1 සහ 0 අගයයන් වේ. මිනිස් භාෂාවකින් ඇති දෙයක් පරිගණකයට වැටහෙන භාෂාවක් බවට පරිවර්ථනය කිරීම මෙහිදී සිදු කළ යුතු වේ. මෙම කාර්යය සඳහා භාෂා පරිවර්ථක (Language Translators) අත්‍යවශ්‍ය වේ.

උපයෝගීතා මෘදුකාංග (Utility Software) යනු

පරිගණකයේ කිසියම් විශේෂිත කාර්යයක් කිරීම සඳහා විශේෂයෙන් සැකසූ ක්‍රමලේඛ හෝ වැඩසටහන් උපයෝගීතා මෘදුකාංග වේ. බොහෝ අවස්ථාවලදී මෙම මෘදුකාංග මෙහෙයුම් පද්ධතියත් සමගම පරිගණකයට ස්ථාපිත (Install) වේ.

උදා: Disk Defragmentation මගින් දෘඩ තැටියේ ඇති ගොනු විධිමත්ව තැපත් කිරීම සිදු කරයි.

යෙදුම් මෘදුකාංග (Application Software)

පරිගණකය ක්‍රියාකරවන්නෙකුට තම අවශ්‍යතාව ඉටු කරලීම සඳහා පරිගණකය තුළ ක්‍රියාත්මක කළ යුතු මෘදුකාංග යෙදුම් මෘදුකාංග (Application Software) නම් වේ. උදාහරණ ලෙස වදන් සැකසුම් මෘදුකාංග (Word Processing Software), පැතුරුම්පත් මෘදුකාංග (Spreadsheet Software), දත්ත සමුදාය කළමනාකරණ පද්ධති (DBMS – Database Management Systems) වේ. පද්ධති මෘදුකාංග මෙන් නොව දිනෙන් දින නවතම යෙදුම් මෘදුකාංග වෙළඳ පොළට එකතු වෙමින් පවතියි. ඇතැම් ඒවා අන්තර්ජාලය මගින් නොමිලයේ භාගත කිරීම (Download) කල හැකි අතර මිලදී ගැනීමේ පහසුකම් ද ඇත.

උදා: : Microsoft Word, Microsoft Excel, Paint, Adobe Photoshop, MySQL

අයිතිය සම්බන්ධයෙන් මෘදුකාංග වර්ගීකරණය (Licensee)

අද ලෝකයේ අයිතිය / හිමිකම සම්බන්ධයෙන් මෘදුකාංග අවස්ථා දෙකක් දක්නට ලැබේ. එනම්,

1. හිමිකම් ආශ්‍රිත මෘදුකාංග (Proprietary Software)
2. විවෘත මූලාශ්‍ර මෘදුකාංග (Open Source Software)

හිමිකම් ආශ්‍රිත මෘදුකාංග (Proprietary Software)

යම් පාර්ශ්වයකට නීත්‍යානුකූලව අයිතියක් ඇති මෘදුකංගයි. වෙනත් පුද්ගලයෙකුට මෙම මෘදුකාංග භාවිත කිරීමට (Use), වෙනස් කිරීමට (Change / Edit) හා බෙදා හැරීමට(Share) අවසරය ඇත්තේ අයිතිකරු හා එළඹි එකඟතාවය මත පමණි. මෙම මෘදුකාංග හා නීතිමය පදනමක් ඇත. මේවා හඳුන්වා දුන් ආයතන ලෙස Microsoft, Adobe, Macromedia නම් කළ හැකිය.

විවෘත මූලාශ්‍ර මෘදුකාංග (Open Source Software)

නීත්‍යානුකූල අයිතියකට හිමිකම් නොකියන මෘදුකාංග මේ ගණයට වැටේ. මෙම මෘදුකාංග භාවිත කිරීමට, වෙනස් කිරීමට, සංස්කරණය කිරීමට හෝ බෙදා හැරීමට මුළුමනින්ම හෝ යම් ප්‍රමාණයකට නීතිමය වශයෙන් අවසර ඇත. මේවා නිදහස් මෘදුකාංග ලෙස සැලකේ.
උදා: Linux  / Unix මෙහෙයුම් පද්ධතිය, Joomla