ආචයනික ක්රම සහ ආචයන උපාංග :
දත්ත ආචයනය හෙවත් ගබඩා කිරීම සඳහා චුම්භකිත මාධ්යයන් (Magnetic Medium) , ප්රකාෂ මාධ්යයන් (Optical Medium) සහ ඝන තත්ත්වයේ (Solid state) මාධ්යයන් භාවිතා කරයි. චුම්භකිත මාධ්ය වලදී දත්ත ලිවීම හා කියවීම සිදු කරනු ලබන්නේ චුම්භකිත හිසක් (Magnetic head) මගිනි. ප්රකාෂ මාධ්යයන්හි දත්ත ලිවීම හා කියවීම සිදුකරනු ලබන්නේ ලේසර / ප්රකාෂ තාක්ෂණය (Laser / Optical technology) භාවිතයෙනි. දත්ත ආචයනය කිරීමේ උපකරණ ආචයන උපාංග (Storage Devices) ලෙස හඳුන්වයි.
උදා: දෘඩ තැටිය (Hard Disk) - චුම්භක මාධ්ය (Magnetic medium)
සංඛ්යාංක බහුවිධ තැටිය (DVD – Digital Versatile Disk) - ප්රකාෂ මාධ්ය (Optical / Laser medium)
සුසංහිත තැටිය (CD – Compact Disk) - ප්රකාෂ මාධ්ය (Optical / Laser medium)
නම්ය තැටිය (Floppy Disk) - චුම්භක මාධ්ය (Magnetic medium)
USB පෑන් ධාවකය (USB Pen Drive) - ඝන තත්ත්වයේ (Solid state medium)
චුම්භකිත පටි ධාවක (Magnetic Tape Drives) - චුම්භක මාධ්ය (Magnetic medium)
මතක කාඩ්පත් (Memory Cards) - ඝන තත්ත්වයේ (Solid state medium)
නම්ය තැටිය (Floppy Disk)
අතීතයේ ඉතා ජනප්රිය ආචයන මාධ්යයක් වුවද නම්ය තැටි වර්ථමානය වනවිට භාවිතයෙන් ඉවතට ගොස් ඇත. වෙළඳපොලේ වුවද සොයාගත නොහැක. සාමාන්ය නම්ය තැටියක ප්රමාණය අඟල් 3.5 ක් වන අතර ධාරිතාවය ඉතාම කුඩාය (1.44 MB). චුම්භක මාධ්ය (Magnetic medium) භාවිතා කර දත්ත සහ තොරතුරු ගබඩා කිරීම සිදුවේ. කියවීමේ සහ ලිවීමේ වේගය ඉතාම අඩුයි. මන්දගාමීය.
සංගත තැටි (CD – Compact Disk)
ප්රකාශ තාක්ෂණය (Optical Technology / Laser Technology) භාවිතයෙන් දත්ත කියවීම හා ලිවීම (Read / Write) සිදු කරයි. වෙළඳපොළේ තවමත් ජනප්රිය දෙයක් වන මෙහි මිල සාපේක්ෂව අඩුය. සාමාන්ය සංයුක්ත තැටියක 700MB ක ධාරිතාවයක් ඇත. CD –R (Recordable) මෙවායේ දත්ත එක්වරක් පමණක් පිටපත් කළ හැකිය. වෙළඳ පොළේ විකිණීමට ඇති සාමාන්ය සංයුක්ත තැටි මේ ආකාරයේ වේ. CD – RW (Rewritable) මෙවායෙහි දත්ත කිහිප වතාවක්ම මක මකා ලිවීම කළ හැකිවේ. මිල අධිකයි.
මීට අමතරව බ්ලූ රේ තැටි ලෙස විශාල ප්රමාණයක් දත්ත ගබඩා කළ හැකි තැටි වර්ගයක් ද දැන් වෙළඳ පොළේ දක්නට ලැබේ. මේවායේ දත්ත ගිගා බයිට ගණන් වලින් ගබඩා කළ හැකිය. කල් පැවැත්මත් වැඩිය. මිලත් වැඩිය.
සංඛ්යාංක බහුවිධ තැටි (DVD – Digital Versatile Disk)
සංගත තැටි (CD – Compact Disk) වලට වඩා වැඩි ධාරිතාවයක් ඇති සංඛ්යාංක බහුවිධ තැටි (DVD – Digital Versatile Disk) වෙළඳපොළේ ඉතාම ජනප්රිය ආචයන උපාංගයකි. ප්රකාශ තාක්ෂණය / ලේසර් තාක්ෂණය (Optical / Laser Technology) භාවිතා කර දත්ත කියවීම / ලිවීම (Read / Write) සිදු කරයි. ධාරිතාවය 4.7GB.
දෘඩ තැටි (Hard Disk)
ආචයන උපාංග අතර විශාල ධාරිතාවයක් ඇති පරිගණකයේ අභ්යන්තරයේ දත්ත ස්ථීරව තැන්පත් කිරීම සඳහා භාවිතා කරයි. පරිශීලකයාගේ අවශ්යතාවය මත විවිධ ධාරිතාවයන්ගෙන් (80GB, 500GB, 1TB, 2TB) යුතු දෘඩතැටි වෙළඳපොළෙන් ලබා ගත හැකිය. දත්ත තැන්පත් කිරීම සඳහා චුම්භකිත මාධ්යයක් (Magnetic Medium) භාවිතා කරයි.
දෘඩ තැටියක් නිර්මානය වී ඇත්තේ අංග කිහිපයක් එකතු වීමෙනි. එනම් තැටිය(Platter), ස්පින්ඩලය (Spindle), ශීර්ෂකය (Head), ඇක්චුවේටර් බාහුව (Actuator Arm), විදුලි සම්බන්ධකය (Power connector), IDE සම්බන්ධකය, ඇක්චුවේටර් (Actuator) යන කොටස් මගිනි.
චුම්භකිත පටි (Magnetic Tapes)
ආයතනවල , බැංකුවල, ජනසන්නිවේදන ආයතනවල විශේෂයෙන් උපස්ථ ආචයන උපාංගයක් (Backup Storage Device ) ලෙස භාවිතා කරයි. එදිනෙදා සිදුවන ගනුදෙනු කටයුතු (Transactions) සටහන් කිරීම සඳහා යොදා ගනියි. චුම්භකිත මාධ්ය තාක්ෂාණයෙන් (Magnetic Medium) නිර්මාණය කර ඇත. ධාරිතාවය ඉතාම ඉහළයි (1TB, 2TB).
සැනෙලි මතක ධාවක (Pen Drive / USB Drive)
වර්තමානයේ ඉතාම ජනප්රිය උපකරණයක් වන මේවාට පහසුවෙන් දත්ත ලිවීම / කියවීම, රැගෙනයාම සහ ගබඩා කිරීම පහසුය. අවශ්යතාවය මත විවිධ ධාරිතාවන්ගෙන් (1GB, 2GB, 4GB, 8GB, 16GB, 32 GB, 64GB) යුතු සැනෙලි මතක ධාවක වෙලඳපොළෙන් මිලදී ගත හැකිය. දත්ත ආචයනය කරනු ලබන්නේ EEPROM (Electrically Erasable Programmable Read Only Memory) තාක්ෂණය භාවිතයෙනි.
එහා මෙහා ගමන් නොකරන (Solid) අංග වලින් යුක්ත වන බැවින් මෙම උපාංග ඝන තත්ත්වයේ උපාංග (Solid state devices) ලෙස සැලකේ.
මතක කාඩ්පත් (Memory cards / memory chips)
වර්ථමානයේ භාවිතා කරනු ලබන ඩිගිටල් කැමරා, ජංගම දුරකථන සහ ටැබ්ලට් පරිගණක වැනි ඉතමත්ම නවීන තාක්ෂණය අතින් දියුණු උපාංග රාශියක මතක කාඩ් පත් භාවිතා කරනු ලබයි. මෙවා ද ඝන තත්ත්වයේ උපාංග ලෙස සැලකේ. දත්ත ලිවීම සහ කියවීම සිදු කරනු ලබන්නේ විද්යුත් මාධ්යයේ ය. ඉතා පහසුවෙන් සවි කිරීම සහ ගලවා දැමීම සිදු කළ හැකි බැවින් භාවිතය ඉතාමත්ම පහසුය. ලාභ දායීය.
ආශ්රිත ග්රන්ථ : අ.පො.ස (උ.පෙළ ) ගුරු මාර්ගෝපදේශ සංග්රහය සහ අ.පො.ස (සා.පෙළ ) තොරතුරු සන්නිවේදන තාක්ෂණය 10 ශ්රේණිය පෙල පොත ඇසුරිනි.