1.7 - සමාජය කෙරෙහි තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්ෂණයේ බලපෑම
01. තොරතුරු තාක්ෂණයේ සමාජයීය හා ආර්ථික ප්‍රතිලාභ (Benefits created by ICT - Social, Economical):
ලෝකයේ බොහෝ රටවල් වල සිය නිෂ්පාදන කාර්යය ශක්තිමත් කිරීමට තොරතුරු සන්නිවේදන තාක්ෂණය යොදා ගැනීම.
පෞද්ගලික සහ රාජ්‍ය අංශ වල ආර්ථික සබඳතා වැඩි දියුණු කිරීම.
විශ්ව ගම්මාන (The global village) සංකල්පය
සමාජ ජාලා වෙබ් අඩවි (Social networks) මගින් සමාජයේ විවිධ තරාතිරම් වල පුද්ගල සනිවේදනය.
දවසේ පැය 24 පුරා දින 7 ම අන්තර්ජාලයෙන් භාණ්ඩ හෝ සේවාවන් මිලදී ගත හැකි වීම.
රටක තොරතුරු කළමනාකරනයේ දී තොරතුරු තාක්ෂණ භාවිතය.
අධ්‍යාපන, සෞඛ්‍ය, ප්‍රවාහන, කෘෂිකාර්මික, මූල්‍ය, සන්නිවේදන, කර්මාන්ත හා ඉදිකිරීම් වැනි ක්ෂේත්‍රයන් හි තොරතුරු තාක්ෂණය භාවිතය.
E - වාණිජ්‍ය (E - Commerce), E - අධ්‍යාපනය (E - Education), E - ආණ්ඩු (E - Government) වැනි ක්ෂේත්‍රයන්හි දියුණුව.
02. E - වාණිජ්‍ය (E - Commerce): ආදායම් වැඩි කිරීම, මිල අඩු කිරීම් සහ මුදල් ඉපයීම සිදු කරයි.
03. E - අධ්‍යාපනය (E – Education): රැකියා අවස්ථා වැඩි කරයි. දුරස්ථ ආකාරයට කැමති වේලාවක ඉගෙනීක් කටයුතු සිදු කළ හැකිවේ. මාර්ගගත පරීක්ෂණ (Online Test) සඳහා අවස්ථාව ලබාදේ.
04. E - ආණ්ඩු (E - Government): මුදල් ඉතිරි කිරීම, කාර්‍යක්ෂමතාව වැඩි කිරීම හා රාජ්‍ය අංශ වල විනිවිද භාවය වැඩි කරයි.
05. තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්ෂණයේ මතවාද / බලපෑම් (Issues / ideologies created by ICT) :
සමාජීය මත වාද (Social)
ආර්ථික මත වාද (Economical)
පාරිසරික මත වාද (Environmental)
සදාචාරාත්මක මත වාද (Ethical)
නෛතික මත වාද (Legal)
පෞද්ගලිකත්වය සහ මෘදුකාංග කොල්ල කෑම (Privacy & Piracy)
ප්‍රකාශන හිමිකම (Copyright)
වෙන අයෙකුගේ නිර්මාණයක් තමාගේ සේ කියා පෑම (Plagiarism)
බලපත්‍ර සහිත මෘදුකාංග (Licensed Software)
06. සමාජීය මත වාද (Social):
සමාජය සංවිධානය වී ඇති ආකාරයට තොරතුරු තාක්ෂණය බලපාන ආකාරය සහ පුද්ගලයින් එකිනෙකා අතර අන්තර්ක්‍රියා සහ හැසිරවීමයි. සමාජ ජාල වෙබ් අඩවියක් වන මගින් සමාජයේ විවිධ තරාතිරමේ පුද්ගලයින් පහසුවෙන් සම්බන්ධ විය හැකි අතර විවිධ අපචාර සහ නීති විරෝධී කටයුතු අති විශාල ලෙස සිදුවෙමින් පවතී.
Facebook, YouTube, Twitter, MySpace, Linked in
07. ආර්ථික මත වාද (Economical): අන්තර්ජාලය භාවිතයෙන් වෙළදාම් කටයුතු කිරීම හේතුවෙන් ආර්ථික කටයුතු වලට පහසුවකුත් ලාභයකුත් ලැබී ඇත. වෙළඳ භාණ්ඩයන්හි මිල ගණන් සංසන්දනය කර තමන් කැමති රටකින් භාණ්ඩ ගෙන්වා ගැනීමට හැකි වීමත් ණය කාඩ්පත් මගින් ආරක්ෂාකාරීව ගෙවීම් සිදුකළ හැකිවීමත් විද්‍යුත් ආර්ථිකය තුළ දැකගත හැකිය. (www.paypal.com / www.ebay.com / www.amazon.com )
08. පාරිසරික මත වාද (Environmental) : පරිසරය කෙරෙහි තොරතුරු තාක්ෂණයේ බලපෑම් පිළිබඳ මතවාදයි. තොරතුරු තාක්ෂණික මෙවලම් භාවිතයෙන් ඉවත දැමීමට නිසි ක්‍රමවේදයක් නොමැති වීම අද සමාජයේ දැකියහැකි ඉතාමත්ම උග්‍ර ගැටළුවකි. මේවා ඉලෙක්ට්‍රොනික අපද්‍රව්‍ය ලෙස හඳුන්වයි.
09. සදාචාරාත්මක මත වාද (Ethical): නිවැරදි හා වැරදි දේ කිරීම පිළිබඳව තොරතුරු තාක්ෂණයේ බලපෑමයි. අන්තර්ජාලයේ සමාජ ජාලා වෙබ් අඩවි මගින් සහ වෙනත් ආකාරයට කෙරෙන අසත්‍ය චෝදනා සහ දුරාචාර ක්‍රියා ශ්‍රී ලංකාව වැනි සදාචාරාත්මක රටක සංස්කෘතියට පටහැනි ක්‍රියාවන් වේ.
10. පෞද්ගලිකත්වය (Privacy): පරිගණක දත්ත බැංකුවල ඇති පුද්ගලික තොරතුරු වැරදි ලෙස යොදා ගැනීමෙන් වැලකීමයි.
11. මෘදුකාංග කොල්ලකෑම (Software Piracy): පරිහරණය කරන්නාට නීතිමය අයිතිය නැති මෘදුකාංග වල නීතිමය නොවන හා හිමිකමක් (rights) නැති පිටපත් (Copies) ලබා ගැනීමයි.
12. බුද්ධිමය දේපල අයිතිවාසිකම් (Intellectual Property): නව සොයාගැනීම්, ලිඛිත හා කලාත්මක කාර්යයන් කරන්නාගේ අයිතිවාසිකම් ආරක්ෂා කරදීමට නිර්මාණය කරන ලද පනතකි.
13. පේටන්ට් යනු (Patent) : නව සොයා ගැනීමක්, ලිඛිත හෝ කලාත්මක කාර්යයක් වෙනුවෙන් එය සොයාගත් හෝ නිර්මාණය කරන ලද පුද්ගලයාට ආණ්ඩුව විසින් නියමිත කාලයක් තුළ දෙනු ලබන අයිතිවාසිකමකි. අන් අයට අදාළ පුද්ගලයාගේ අවසරයකින් තොරව කිසිදු ක්‍රියාවක් සිදු කළ නොහැකිය.
14. ප්‍රකාශන හිමිකම (Copyright) ©: කර්තෘට තම ද්‍රව්‍ය පිටපත් කිරීමට, මුද්‍රණය කිරීමට සහ විකිණීමට ඇති අයිතියකි. මින් මුල් පිටපත, නාට්‍යානුසාර, සංගීතමය, කලාත්මක කාර්යයන් , මුද්‍රිත කාරයයන්, පටිගත කරන ලද ශබ්ද, චිත්‍රපට, විකාශනයන් හා පරිගණක වැඩසටහන් ආරක්ෂා කරයි. කර්තෘගේ දැනුවත්වීමක් නොමැතිව හෝ ලිඛිත අවසරයකින් තොරව කිසිදු උපුටා ගැනීමක්, සංස්කරණය කිරීමක් සිදු කළ නොහැකිය.
15. වෙන අයෙකුගේ නිර්මාණයක් තමාගේ සේ කියා පෑම (Plagiarism):
මෘදුකාංග, දෘඩාංග, විද්‍යුත් ලේඛන අනවසරයෙන් උපුටා ගැනීම යනු වෙනත් කෙනෙකුගේ අදහස් සහ සිතුවිලි තමන්ගේ මුල් පිටපතක් ලෙස භාවිත කිරීමයි.
ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථ : 12 / 13 ශ්‍රේණි ගුරු මාර්ගෝපදේශ සංග්‍රහය - තොරතුරු අන්නිවේදන තාක්ෂණය
