පරිගණකයේ ඉතිහාසය (The History of the Computer)
පරිගණකය යනු මිනිසාගේ ගණිතමය මෙන්ම එදිනෙදා අවශ්යතාවයන් සඳහා සැකසූ විද්යුත් යාන්ත්රික උපකරණයකි. ශිලා යුගයේ විසූ මිනිසුන් ගණිත කටයුතු සඳහා තම දෑතේ ඇඟිලි යොදා ගන්නා ලදී. එපමණක් නොව කෝටු කැබලි, ඇට කැබලි වැනි ස්වාභාවික ද්රව්ය ද යොදා ගත්හ. කැලයේ තම ජීවිතය ගත කළ මිනිසා ක්රමක්රමයෙන් සමාජශීලී වීමත් සමගම තම වැඩ කටයුතු පහසුවෙන් සහ ක්රමානුකූලව ඉටු කර ගැනීම සඳහා නොයෙක් ආකාරයේ උපකරණ නිර්මාණය කළ බව ඔබ අසා ඇත.
තොරතුරු හා සන්නිවේදන තාක්ෂණ ඉතිහාසය බෙදනු ලබන කාල වකවානු (Timelines)
1. පූර්ව යාන්ත්රික යුගය (1450 ට පෙර )
2. යාන්ත්රික යුගය (1450 - 1840)
3. විද්යුත් යාන්ත්රික යුගය (1840 1940)
4. විද්යුත් යුගය (1940 සිට අද දක්වා)
ඇබකසය (Abacus)
ඇබකසය යනු මිනිසා තම ගණිත කටයුතු පහසු කර ගැනීම පිණිස ක්රි.පූ. 3000 දී පමණ චීන ජාතිකයින් භාවිතා කළ උපකරණයකි. ඇබකසය අද භාවිතා කරනු ලබන පරිගණකය සඳහා මූලික අඩිතාලමයි. මෑත කලීනවද ඇතැම් පාසල්වල ප්රාථමික අධ්යාපන කටයුතු සිදු කිරීම සඳහා ඇබකසය වැනි ගණිත මූලධර්ම ඇති උපකරණයක් භාවිතා කරයි.
ආකලන යන්ත්රය (Adding Machine / Pascaline)
1642 දී බ්ලේස් පැස්කල් විසින් ගණිත කර්ම පහසුවෙන් සිදුකළ හැකි යන්ත්රයක් නිපදවීය. මෙය ආකලන යන්ත්රය (Adding Machine / Pascaline) ලෙස හැඳින්වේ. මෙමගින් එකතු කිරීම සහ අඩු කිරීම පමණක් සිදුකළ හැකි විය.
Step Reckoner යන්ත්රය
1674 දී ජර්මන් ජාතික ගණිතඥයෙකු වූ ගොඩ්ෆ්රිඩ් විල්හෙල්ම් විසින් Pascaline යන්ත්රය වැඩි දියුණු කර එකතු කිරීම, අඩුකිරීම පමණක් නොව ගුණ කිරීම සහ බෙදීම වැනි ගණිත කර්ම සිදු කළ හැකි Step Reckoner යන්ත්රය නිපදවීය. මේ සඳහා සිදුරුපත් (Punch Cards) සංකල්පය යොදාගත්හ.
සිදුරු කාඩ්පත් සංකල්පය (Punch Cards Concept)
ප්රංශ ජාතික ජෝෂප් ජැකුවාඩ් විසින් ඔහුගේ රෙදි විවීමේ කාර්යය පහසු කර ගැනීම සඳහා 1801 දී පමණ යාන්ත්රික රෙදි වියන යන්ත්රය නිර්මාණය කළහ. මෙහි සිදුරු කරන ලද කාඩ්පත් භාවිතා කරන ලදී.
Difference Engine
1822 දී චාල්ස් බැබේජ් විසින් "ලොව ප්රථම යාන්ත්රික පරිගණකය" සඳහා අවශ්ය කරන ආකෘතියක් ඉදිරිපත් කළහ. එය Difference Engine නම් වේ.
ඇනලිටිකල් යන්ත්රය (Analytical Engine)
චාල්ස් බැබේජ් විසින් 1833 දී නිර්මාණය කළ ඇනලිටිකල් යන්ත්රය සඳහා මූලික අඩිතාලම වැටුනේ සිදුරුපත් සංකල්පයයි. නමුත් ඔහු සිතූ ආකාරයටම යන්ත්රය නිර්මාණය කිරීමට එකළ තාක්ෂණික දැනුම ප්රමාණවත් නොවීය. ඇනලිටිකල් යන්ත්රයෙහි විශේෂත්වය වනුයේ එහි දත්ත ආදානය (Input), සකස් කිරීම (Process), තැන්පත් කිරීම (Storage) සහ ප්රතිදානය (Output) යන කාර්යයන් සිදු කිරීම සඳහා අවශ්ය උපාංග එහි තිබීමයි. පසු කාලීනව නිර්මාණය කළ පරිගණක සඳහා මොහුගේ මෙම සංකල්පය භාවිතාවිය. පරිගණකයේ පියා (The father of computer) නමින් කිරුළු පැළඳීය.
ලොව ප්රථම පරිගණක වැඩසටහන් ශිල්පිණිය (1st Computer Programmer)
චාල්ස් බැබේජ්ගේ මෙම ඇනලිටිකල් යන්ත්රය (Analytical machine) සඳහා ඇඩා ඔගස්ටා (Ada Augusta) මැතිණිය විසින් වැඩසටහන් (Programs) සකස් කරන ලදී. ඇඩා ඔගස්ටා මැතිණිය ලොව ප්රථම පරිගණක වැඩසටහන සකස්කළ තැනැත්තිය ලෙස විරුදාවලි ලැබූහ. පසු කාලීනව නිර්මාණය වූ Ada පරිගණක භාෂාව ඇයට ගෞරවයක් ලෙස නිර්මාණය විය.
ඉලෙක්ට්රොනික වෑල්වය / රික්තක නලය (Vacuum Tube)
1906 දී ෆොරස්ට් විසින් ඉලෙක්ට්රොනික වෑල්වය (රික්තක නලය ) සොයාගැනීම නූතන පරිගණක තාක්ෂණය සඳහා මුල්ගල තැබීමක් විය.
Mark 1 යන්ත්රය
1937 දී හාර්වර්ඩ් විශ්ව විද්යාලයේ හෝවර්ඩ් එයිකන් චාල්ස් බැබේජ්ගේ සංකල්පය වැඩි දියුණු කිරීමට දැඩි ලෙස උත්සහා ගන්නා ලදී. 1939 දී "ස්වයංක්රීය අනුක්රම පාලක ගණක යන්ත්රය" (Automatic Sequence Controlled Calculator) යන්ත්රය නිපදවීමට හැකි විය. මෙය පසුකාලීනව Mark 1 යන්ත්රය ලෙස නම් කරන ලදී. මෙහි ඇති විශේෂත්වය වනුයේ දත්ත ඇතුළත් කිරීම සඳහා යතුරු ලියනයක් (Type writer) සම්බන්ධ කර තිබුනි. දත්ත ආදානය කිරීම සඳහා සිදුරුපත් (Punch cards) භාවිතා කළහ. මෙම යන්ත්රය වසර 15 කට වැඩි කාලයක් පරිගණක ලොව තුළ භාවිතා විය.
පළමු පොදු කාර්යය ඉලෙක්ට්රොනික අංකිත පරිගණකය (The 1st General purpose digital computer) - ENIAC
1946 දී නිපදවූ එනියැක් (ENIAC – Electronic Numerical Integrator and Calculator) යන්ත්රය පළමු පොදු කාර්යය ඉලෙක්ට්රොනික අංකිත පරිගණකය නම් වේ.
ගබඩා කළ ක්රමලේඛන යොදාගත් මුල්ම අංකිත පරිගණකය (The 1st digital computer which used stored programs) – EDVAC
1949 දී නිපදවන ලද එඩ්වැක් (EDVAC – Electronic Discrete Variable Automatic Computer) යන්ත්රය, ගබඩා කළ ක්රමලේඛන යොදාගත් මුල්ම අංකිත පරිගණකයයි.