3.2 : දත්ත ආචයනය සහ තොරතුරු වල ඒකක

තොරතුරු වල ඒකක (Units of Information)

තොරතුරු වල ඒකක (Units of information) යනු පරිගණකයේ දත්ත නිරූපණය (Data representation) කිරීම සඳහා සකසාගත් දෙයකි. දත්ත ආකෘති සෑදී ඇත්තේ බිටුව (Bit), නිබලය (Nibble), බයිටය (Byte) සහ පදය (Word ) ඇසුරිනි.

1. බිටුව (bit) : පරිගණකයේ දත්ත තැන්පත් කිරීමට භාවිතා කෙරෙන කුඩාම ඒකකය බිටුවයි. මෙය නිර්මාණය වී ඇත්තේ  Binary Digit (Bit)යන වචනයෙනි. 0 සහ 1 යන සංඛ්‍යාංක බිටුවක් සඳහා භාවිතා වේ.

2. බයිටය (byte) : බිටු 8 ක් බයිටයක් ලෙස නිරූපනය කරයි.    (1 byte = 8 bits)

3. නිබලය (nibble) : මෙය එතරම් භාවිතා නොවෙයි. බයිටයකින් හරි අඩක් නිබලයකි. එනම් බිටු 4 ක් නිබලයක් ලෙස සලකයි. (1 nibble = 4 bits or byte/2)

4. කිලෝ බයිටය (Kilo byte) : බයිට 1024 ක ප්‍රමාණයක් කිලෝ බයිටයක් ලෙස සැලකේ. ඒකක KB ලෙස භාවිතා කරයි. (1 KB = 1024 bytes)

5. මෙගා බයිටය (Mega byte) : කිලෝ බයිට 1024 ක ප්‍රමාණයක් මෙගා බයිටයක් ලෙස සැලකේ. ඒකක MB ලෙස භාවිතා කරයි. (1 MB = 1024 Kilo bytes)

6. ගිගා බයිටය (Giga byte) : මෙගා බයිට 1024 ක ප්‍රමාණයක් ගිගා බයිටයක් ලෙස සැලකේ. ඒකක ලෙස GB භාවිතා කරයි. (1 GB = 1024 Mega bytes )

7. ටෙරා බයිටය (Tera byte) : ගිගා බයිට 1024 ක ප්‍රමාණයක් ටෙරා බයිටයක් ලෙස සැලකේ. ඒකක ලෙස TB භාවිතා කරයි.

8. පෙටා බයිටය (Peta byte) : ටෙරා බයිට 1024 ක ප්‍රමාණයක් පෙටා බයිටයක් ලෙස සැලකේ. ඒකක ලෙස PB භාවිතා කරයි.

ඒකක පරිවර්ථනය - සාරාංශය

1 Byte = 8 bits
1 Kilo bytes (KB) = 1024 bytes
1 Mega bytes (MB) = 1024 Kilo bytes
1 Giga bytes (GB) = 1024 Mega bytes
1 Tera bytes (TB) = 1024 Giga bytes
1 Peta bytes (PB) = 1024 Tera bytes

දත්ත ආචයනය (Data storage)

දත්ත ආචයනය යනු පරිගණකයේ දත්ත හෝ තොරතුරු කෙටි කාලීන ව හෝ දීර්ග කාලීනව තැන්පත් කිරීම හෙවත් ගබඩා කිරීමයි. මෙසේ සිදුකරන උපාංග ආචයන උපාංග ලෙස හැඳින්වේ. ආචයන උපාංග වල දත්ත තැන්පත් කරනු ලබන්නේ විවිධ මාධ්‍ය වලයි. චුම්භකිත (Magnetic), ප්‍රකාෂ හෙවත් ලෙසර් මාධ්‍ය (Optical / Laser) සහ ඝන අවස්ථාව (Solid state) මෙම මාධ්‍ය සඳහා උදාහරණ වේ.

චුම්භකිත (Magnetic) :                    දෘඩ තැටි (Hard Disk), නම්‍ය තැටි (Floppy Disk), චුම්භකිත පටි ධාවක (Magnetic Tape Drives)
ප්‍රකාෂ / ලේසර (Optical / Laser) :    සංගත තැටි (CD - Compact Disk) / සංඛ්‍යාංක බහුවිධ තැටි (DVD - Digital Versatile Disk), බ්ලුරේ තැටි (Blue Ray Disk)
ඝන අවස්ථාව (Solid state devices) : සැනෙලි ධාවක (USB Pen Drives / USB Flash Drives) , මතක කාඩ් පත් (Memory Cards)

උදා:

නම්‍ය තැටිය (Floppy Disk) : චුම්භක තාක්ෂණයෙන් (Magnetic technology) දත්ත ගබඩා වේ. භාවිතයේ නැත. ධාරිතාවය 1.44MB.

සංගත තැටි (CD – Compact Disk) : ප්‍රකාශ තාක්ෂණය (Laser / Optical technology) භාවිතයෙන් දත්ත කියවීම / ලිවීම සිදුවේ. ආකාර දෙකකි. CD-R සහ CD – RW. ධාරිතාවය 700 MB.

සංඛ්‍යාංක බහුවිධ තැටි (DVD – Digital Versatile Disk) : ප්‍රකාශ තාක්ෂණය භාවිතයෙන් දත්ත කියවීම / ලිවීම සිදුවේ. ආකාර දෙකකි. DVD-R සහ DVD – RW. ධාරිතාවය 4.7 GB.

දෘඩ තැටි (Hard Disk) : චුම්භක තාක්ෂණයෙන් (Magnetic technology) දත්ත ගබඩා වේ. පරිගණකයේ අභ්‍යන්තරයේ දත්ත ස්ථීරව තැන්පත් කිරීම සඳහා භාවිතා කරයි. ධාරිතාවය 80GB, 500GB,1TB,2TB

සැනෙලි මතක ධාවක (Pen Drive / USB Drive) : මේවායේ පහසුවෙන් දත්ත ලිවීම / කියවීම, රැගෙනයාම සහ ගබඩා කිරීම පහසුය. විද්‍යුත් තාක්ෂණයෙන් (Flash / Electronic) දත්ත ලිවීම සහ කියවීම සිදු කරයි. ධාරිතාවය 2GB, 32GB, 64GB, 128GB

චුම්භකිත පටි (Magnetic Tapes) : ආයතනවල , බැංකුවල, ජනසන්නිවේදන ආයතනවල විශේෂයෙන් උපස්ථ ආචයන උපාංගයක් (Backup Storage Device ) ලෙස භාවිතා කරයි. චුම්භක තාක්ෂණයෙන් (Magnetic technology) දත්ත ගබඩා වේ. ධාරිතාවය ඉතාම ඉහළයි (1TB, 2TB).