6.1 : පරිගණක ඇරඹුම් ක්‍රියාවලිය (Computer boot process)

පරිගණක ඇරඹුම් ක්‍රියාවලිය (Computer boot process)

පරිගණක යන්ත්‍රයක් බල ගැන්වූ මොහොතේ සිට එහි වැඩතල පරිසරය (Desktop environment) පැමිණීම දක්වා වූ ක්‍රියාවලිය පරිගණක ඇරඹුම් ක්‍රියාවලිය ලෙස සලකනු ලැබේ. පරිශීලකයා විසින් පරිගණකය ට විදුලි බලය සැපයීමත් සමගම මධ්‍ය සැකසුම් ඒකකය (Central processing unit) ක්‍රියාරම්භ (initialize) වේ. මෙමගින් මූලික ආදාන ප්‍රතිදාන පද්ධතියට (BIOS – Basic Input Output System) ප්‍රවේශයක් ලබා දේ.

ඉන්පසු POST (Power On Self-Test)වැඩසටහන ක්‍රියාත්මක වීම මගින් සන්නායක මතකය (CMOS – Complementary Metal Oxide Semiconductor) පරීක්ෂා කර බලා ඒ මගින් සියළු දෘඩාංග (Hardware) වල ක්‍රියාකාරිත්වය තහවුරු කර ගනියි. ඉන්පසු BIOS මගින් පරිගණකයේ පාලනය ස්වාරම්භක වැඩසටහනට (Bootstrap program) ලබා දේ. MBR එකක් සහිත පළමුවන ආචයන උපාංගය (First storage device) ඇරඹුම් ධාවකය (Boot device) ලෙස POST වැඩසටහන තීරණය කිරීම සිදු කෙරේ. මෙහිදී ඇරඹුම් පටිපාටිය පරීක්ෂා (Boot sequence) කරනු ලබයි.

ඇරඹුම් ධාවකයේ (Boot device) තැන්පත්ව ඇති මෙහෙයුම් පද්ධතියේ මදය හෙවත් කර්නලය (Kernel) සසම්භාවී පිවිසුම් මතකයට ප්‍රවේශනය (Random Access Memory) කර ගනියි. මෙම අවස්ථාවේ දී පරිගණකය ධාවනය වීම (Execute) යනුවෙන් සළකනු ලබයි. ඉන්පසු පරිගණකයේ සම්පූර්ණ පාලනය මෙහෙයුම් පද්ධතිය (Operating system) යටතට ගෙන වැඩතල පරිසරයේ (Desktop environment) අඩංගු පරිශීලක අතුරු මුහුණත් (User interfaces) පරිශීලකයාට ලබා දේ.

ඉහත ක්‍රියාවලිය ඇසුරින් පහත ප්‍රශ්න වලට පිළිතුරු සපයන්න.

01. පරිගණක ඇරඹුම් ක්‍රියාවලිය (Computer boot process) යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ කුමක්ද?
02. පහත සඳහන් ජේදය සම්පූර්ණ කිරීමට පහතින් දී ඇති වාක්‍ය ඛණ්ඩයන් භාවිතයට ගන්න.

පරිගණකයේ ඇරඹුම් ස්විචය ක්‍රියාත්මක කළ විට මව් පුවරුවේ ඇති ………………………… ක්‍රියාත්මක වී එන් නිපදවන ………………………… මගින් මධ්‍ය සැකසුම් ඒකකය …………………………… වේ. මෙහි දී සිදුවන්නේ ………………………………ඇති ඇරඹුම් ක්‍රමලේඛයේ පළමු වන උපදෙස සොයා ගැනීමයි. මෙම උපදෙස …………………….. වැඩසටහන ධාවනය කිරීම සඳහා වන උපදෙසයි. ඉන්පසු ……………………………. පරීක්ෂා කිරීම මගින් POST වැඩසටහන ආරම්භ වේ. POST මගින් පරිගණකයට සවිකර ඇති සියළුම ………………….. පිළිබඳව පරීක්ෂා කර බලා ඒවා නියමිත ආකාරයට ක්‍රියාත්මක වන බව තහවුරු කර ගනියි.

ඉන්පසු POST මගින් පරිගණකයේ පලනය …………………………………… ලබා දේ. මෙම වැඩසටහන මගින් කලින් POST හිදී හඳුනා ගත් ආචයන උපක්‍රම වල ………………………….. සොයා බලයි. මෙම පටිපාටියෙන් හමුවන …………….. රෙකෝඩය සහිත උපක්‍රමය ………………………………….. වේ. එහි ඇති MBR එක ……………………………………..ප්‍රවේශනය කර ගනියි. ඒ මෙහෙයුම් පද්ධතියේ ……………………. තැන්පත් කර ඇති ස්ථානය සොයා ගැනීම සඳහාය. එම ස්ථානයෙන් මදය (Kernel) සසම්භාවී පිවිසුම් මතකයට ප්‍රවේශ කර ධාවනය වීම සිදුවේ. මීලඟට පරිගණකයේ පාලනය සම්පූර්නයෙන්ම මෙහෙයුම් පද්ධතිය යටතට පත්වේ.

මෙහෙයුම් පද්ධතිය මගින් නැවතත් දෘඩාංග සෙවුමක් සිදු කර බලන අතර මව්පුවරුවට සම්බන්ධ සියළුම ……………………………. පාලනය සඳහා අවශ්‍ය ……………………….. පරීක්ෂා කර බලයි. අවසානයේ මෙහෙයුම් පද්ධතිය විසින් ………………………………… පරිශීලකයාට ලබා දේ.

(ඇරඹුම් ධාවකය - boot drive, POST, සන්නායක මතකය - CMOS, ඇරඹුම පටිපාටිය - Boot sequence , ස්වාරම්භක වැඩසටහනට - bootstrap program, MBR, මදය - Kernel, ක්‍රියාරම්භ - Initialize, පර්යන්ත උපාංග - Peripheral devices, හෝරා යන්ත්‍රය - System clock, ධාවක මෘදුකාංග - Driver software, මූලික ආදාන ප්‍රතිදාන පද්ධතියේ - BIOS, වැඩතල පරිසරය - Desktop environment, සසම්භාවී පිවිසුම් මතකයට - Random Access Memory, හෝරා ස්පන්ද - Clock pulses, දෘඩාංග - Hardware  )

03. මූලික ආදාන ප්‍රතිදාන පද්ධති (BIOS – Basic Input Output System) වැඩසටහන පිහිටා ඇත්තේ පරිගණකයේ පඨන මාත්‍ර මතකයේ (ROM – Read Only Memory) ය. ඒ සඳහා පඨන මාත්‍ර මතකයක් (Read Only Memory) ම යොදා ගැනීමට හේතු ලියන්න.



ආශ්‍රිත මූලාශ්‍ර  : fit2school වෙබ් අඩවිය සහ 10 ශ්‍රේණිය තොරතුරු සන්නිවේදන තාක්ෂණය ( නව නිර්දේශය )