දේශපාලන න්‍යාය
දේශපාලන න්‍යාය
දේශපාලන විද්‍යාව විශය ක්ෂේත්‍රය තුළ දක්නට ලැබෙන ඉතාම වැදගත් සාධකයක් ලෙස දේශපාලන න්‍යාය දැක්විය හැකිය. දේශපාලන න්‍යාය යනුවෙන් අදහස් කරන්නේ "සමාජයේ සිදුවන සංසිද්ධි සිදු වන්නේ ඇයි දැයි පැහැදිලි කිරීමට සහ විග්‍රහ කිරීමට භාවිතා කරන වික්‍රමයක මෙවලමක් ය". දේශපාලන න්‍යායක් යනු කුමක්දැයි වඩාත් සරල ලෙස දක්වන්නේ නම්" කිසියම් සමාජ දේශපාලන සිදුවීමක් අධ්‍යනය කිරීමේදී එය එසේ සිදුවන්නේ ඇයි දැයි ප්‍රකාශ කරමින් ලබා ගන්නා නිගමන්ය" .
උදාහරණ =
1.සිදුවීම් =අවකාශයට ඇතුළු වන ද්‍රව්‍ය වස්තුවක් මහ පොළව මතට පතිත වන්නේ ඇයි ? වෙනස් දිසාවකට ගමන් කරන්නේ ඇයි .?
* අධ්‍යයන ක්ෂේත්‍රය (විෂය )= භෞතික වාදය
* න්‍යාය = ගුරුත්වාකර්ෂණ න්‍යාය
2. සිදුවීම් = වෙළඳපොලේ භාණ්ඩ හිඟවන විට ඒවායේ මිළ ඉහළ යන්නේ ඇයි.?
* අධ්‍යයන ක්ෂේත්‍රය (විෂය ) =
ආර්ථික විද්‍යාව
* න්‍යාය = ඉල්ලුම සැපයුම පිළිබඳ න්‍යාය
3.සිදුවීම් = සමාජ ආර්ථීක පරිවර්තන සිදුවන විට සමහර සමාජ කොටස් අතර ක්‍රම විරෝධී කැරළි ඇතිවන්නේ ඇයි.?
* අධ්‍යයන ක්ෂේත්‍රය (විෂය) =
දේශපාලන විද්‍යාව
* න්‍යාය = සාපේක්ෂ විලීනතා න්‍යාය
දේශපාලන මේ අය ගොඩ නැඟෙන ආකාරය අනුව එහි ප්‍රධාන ප්‍රභේද දෙකකි .
1. ප්‍රතිමානීය න්‍යාය
2.විද්‍යාත්මක න්‍යාය
1. ප්‍රතිමානීය න්‍යාය
ප්‍රතිමානීය න්‍යායක් යනුවෙන් අදහස් කරන්නේ "දේශපාලන දර්ශනය සහ චින්තනය සමඟ අනන්‍ය වී ඇති නියායයි." එනම් කිසියම් සමාජ දේශපාලන සිදුවීමක් එසේ වූයේ ඇයි දැයි යන්න දේශපාලන දර්ශනයක් හෝ දේශපාලන චින්තනයක් මත පදනම්ව සිදු කරමින් ගොඩනගා ගන්නා න්‍යායක් ප්‍රතිමානීය න්‍යායක් වේ. ඒ අනුව ,
* රාජ්‍ය පිළිබඳව ඇරිස්ටෝටල්ගේ නියාය .
* සමාජ ගිවිසුම් පිළිබඳව ලොක් සහ හොබ්ස් ගේ නියාය .
* බලය පිළිබඳව ලිබරල් වාදී නියාය .
ආදීිය පෙන්වාදිය හැකිය. ඒ හා සම්බන්ධ නූතන උදාහරණ ලෙස,
* යුක්තිය පිලිබද ජෝන් රෝල්ස්ගේ නියාය .
* සමූහ සමූහාණ්ඩුව ආදී නිදහස පිළිබඳව පිලිප් පෙට්ටිගේ න්‍යාය.
* මහජන පරිමණ්ඩලය පිළිබඳව හබර්මාස්ගේ න්‍යාය.
ආදිය පෙන්ව දිය හැකිය.
විද්‍යාත්මක න්‍යාය .
දේශපාලන න්‍යාය හැදෑරීමේ දී දක්නට ලැබෙන දෙවන කොටස විද්‍යාත්මක න්‍යාය වේ. විද්‍යාත්මක න්‍යාය යනුවෙන් අදහස් කරන්නේ " ලෝකයේ සිදුවන දේ සිදුවන්නේ සිදුවන දී එසේ සිදු වන්නේ මන්දැයි එසේ සිදුවන නීතියට අනුව පැහැදිලි කිරීමය". මේ පිළිබඳව වඩාත් සරලව දක්වන්නේ නම් . " කිසියම් සමාජ දේශපාලන සිදුවීමක් වන්නේ ඇයි දැයි නීතිමය ස්වභාවයක් සහිතව අධ්‍යනය කිරීම හෙවත් විග්‍රහ කිරීමයි " ඒ අනුව 1930 න් පසුව මෙය ජනප්‍රිය ක්‍රමවේදයක් විය. එවැනි විද්‍යාත්මක න්‍යාය රැසකි.
* ලිබරල් දේශපාලන න්‍යාය
* සමූහාණ්ඩුවාදී දේශපාලන න්‍යාය
* මාක්ස්වාදී දේශපාලනය න්‍යාය
* පශ්චාත් මාක්ස්වාදී දේශපාලන න්‍යාය
* දේශපාලන නවීකරණ න්‍යාය
* ස්ත්‍රීවාදී දේශපාලන න්‍යාය
* පශ්චාත් නූතනවාදී දේශපාලන න්‍යාය
* පශ්චාත් යටත් වාදී දේශපාලන න්‍යාය
ආදී වශයෙන් පෙන්වා දිය හැකි අතර දේශපාලන ආයතනයක් පිළිබඳව දැකී මේදී දේශපාලනය විද්‍යාවේ විශේෂය ක්ෂේත්‍රය තුළ දක්නට ලැබෙන ඉතා වැදගත් ආයතනයක් ලෙස දේශපාලන ආයතන හඳුන්වා දිය හැකිය. දේශපාලන ආයතනයක් යනුවෙන් අදහස් කරන්නේ දේශපාලන ක්‍රියාවලිය හා සම්බන්ධ වන ආයතනයන්ය. දේශපාලන විද්‍යාව පමණක් නොව අනෙකුත් සමාජ විද්‍යාව සඳහා ද ආයතනයක් යන්න සඳහා වැඩි වටිනාකමක් ලබා දී ඇත. ඊට හේතුව වන්නේ සමාජ ක්‍රියාවලින් ආයතනගතව පැවතීම යන ක්‍රියාවලිය ද දේශපාලනික ආයතන පදනම් කර ගනිමින් නිර්මාණය වී ඇති බවයි. එවැනි ආයතන යම් නිශ්චිත අරමුණක් සඳහා ගොඩනඟා ඇති අතර විධිමත් නීති රීති රෙගුලාසි චර්යා පද්ධතිය ආදිය පිළිබඳව ඊළඟ පාඩමින් ඔබව දැනුවත් කරනු ඇත.
