දේශපාලන විද්‍යවේ අන්තර් විෂයාත්මක ස්වරූපය
දේශපාලන විද්‍යවේ අන්තර් විෂයාත්මක ස්වරූපය
දේශපාලන විද්‍යාව වූ කලි මානවයා මුල් කොටගත් මානව කේන්ද්‍රීය විෂය මාලාවක් වන අතර එය හුදකලා විෂයක් නොව ඉතිහාසය, ආර්ථික විද්‍යාව, දර්ශනය, ආචාර විද්‍යාව, නීතිය, සමාජ විද්‍යාව, භූගෝල විද්‍යාව, මනෝ විද්‍යාව, මානව විද්‍යාව, සංඛ්‍යාන විද්‍යාව ආදී විෂයන්ගෙන් පෝෂණය වූ අන්තර් විෂයානුබද්ධ විෂයකි. එය පහත පරිදි විෂානුබද්ධ සබදතා තුලින් පෙන්වා දිය හැක.
දේශපාලන විද්‍යාව හා ඉතිහාසය
“දේශපාලනයේ පුස්ථකාලය ඉතිහාසයයි”.
- ජෝන් සිලී
“ඉතිහාසය යනු අතීත දේශපාලනයයි. දේශපාලනය යනු වර්තවාන ඉතිහාසයයි”.
- ජෝන් සිලී
“දේශපාලන විද්‍යාවෙන් තොර ඉතිහාසය ඵල රහිතය. ඉතිහාසයෙන් තොර දේශපාලනයට මුඳුන් මුලක් නැත”.
- ජෝන් සිලී
“දේශපාලනය යනු ඉතිහාසය නැමති වෘක්ෂයේ හටගත් ඵලයකි”.
- ජෝන් සිලී
දේශපාලන විද්‍යාව හා ඉතිහාසය අතර සබඳතාවය විග්‍රහ කිරීමේදී අතීත ආණ්ඩුක්‍රම ආකෘති, ඒවායේ පරිණාමයන්, අධිරාජ්‍යවාදී පාලන සමයන්, පිළිබඳ තොරතුරු අධ්‍යනය කිරීම ඉතිහාසය පදනම් කොට ගෙන විග්‍රහ කෙරේ. අතීතයේ ග්‍රීක නාගරික රාජ්‍යන් තුල පැවති පාලන තන්ත්‍ර පිළිබඳ දැනුම ග්‍රීක ඉතිහාසය තුලින්ද, නීතියේ ආධිපත්‍ය බ්‍රිතාන්‍ය දේශපාලන ඉතිහාසයෙන් ද උකහා ගෙන ඇති අතර ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ශක්තිමත් කිරීමට එය ඉවහල් වී තිබේ. ලෝක සංග්‍රාම දෙකකට මුහුණ දුන් ලෝකයේ ආර්ථික, දේශපාලනික පැතිකඩ තුලින් වර්තමානයේ බල කඳවුරු වාදය, ජාත්‍යන්තර ගැටුම්, මැදිහත්වීම්, හා ගැටුම් නිරාකරණය වැනි සංකල්ප බිහිවී තිබේ. එකී ඉතිහාසයේ දායාදයන්ගෙන් වර්තමානයේ දේශපාලන සංකල්ප වලට මූලික අඩිතාලම වැටී ඇති බව අපට ඉතිහාසය දෙස පරික්ෂා කිරීමේදී පෙනීයයි.
දේශපාලන විද්‍යාව හා ආර්ථික විද්‍යාව
මිනිසා හට උපතින්ම ස්වාභාවික ආශාවන් 03 ක් පවතින බව විග්‍රහ කල ඇරිස්ටෝටල් මුදල් පිළිබඳව මූලිකත්වයක් ලබා දෙයි. එකී පදනම ආර්ථික විද්‍යාව දේශපාලන විද්‍යාවට නෑකම් කියයි. වර්තමානය වන විට පුද්ගල ආර්ථික ශක්තිය එම රටේ නීති සම්පාදන ක්‍රියාවලිය කෙරෙහි ඝෘජු වශයෙන් බලපාන බව පෙනේ. දේශපාලන විද්‍යාව තුල එන සම්භාව්‍ය,නූතන,නව ලිබරල් වාදය වූ කලි පුද්ගල ජීවිතයේ ආර්ථික කටයුතු වලට රාජ්‍ය මැදිහත් වි යුතු ප්‍රෙව්ශය තීරණය කරයි. ඇඩම්ස්මිත්, ඩේවිඩ් රිකාඩෝ, කේන්ස්, මාක්ස් වැනි ආර්ථික විශ්ලේශකයින් හා දාර්ශනිකයින් ඉදිරිපත් කල මතවාද ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, සුබසාධක රාජ්‍ය සංකල්පය,ධනවාදී, සමාජවාදී හා මිශ්‍ර ආර්ථිකයක් පිළිබඳව අදහස් රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති පිළිබඳ ඝෘජු බලපෑමක් කරයි.දේශපාලන විද්‍යාව තුල සාකච්ඡාවට බඳුන්වන ප්‍රබල මතවාදයක් වන මාක්ස්වාදී න්‍යාය මුල්මනින්ම ගොඩනගා ඇත්තේ ආර්ථික සාධකය මුල් කොට ගෙනය. ඔවුන් රාජ්‍යයේ බිහිවීම,විකාශනය විස්තර කරනුයේද ආර්ථික සාධකය මතයි. තවද රාජ්‍යයේ මූලාරම්භය සඳහා ප්‍රබල බලපෑමක් ආර්ථික සංකල්පය බලපෑ බව විචාරකයින් පවසයි. වර්තමානයේදීද රාජ්‍යක ප්‍රභලතාවය මනිනු ලබන මූලිකම ඒකකය බවට පත්ව ඇත්තේද ආර්ථිකයයි. අනෙක් අතට ආර්ථික විද්‍යාව පදනම් කොට ගෙන වර්තමානයේදී දේශපාලන අර්ථ ශාස්ත්‍රය නැමති විෂයක්ද බිහිවී ඇත. මේ ආදී කරුණු හේතුවෙන් දේශපාලන විද්‍යාව ආර්ථික විද්‍යාව සමඟ ඉතා සමීප සබඳතාවයක් පවතින බව පෙනී යයි.
දේශපාලන විද්‍යාව හා දර්ශනය.
දේශපාලන විද්‍යාව හා දර්ශනය අතර පවත්නා සම්බන්ධතාවය විග්‍රහ කිරීමේදී අපට පෙනීයන මූලික කරුණ වන්නේ දේශපාලන විද්‍යාවේ පදනම දර්ශනය බවයි. එහිදී දේශපාලන විද්‍යාවේ එන බොහෝ න්‍යායන් ග්‍රීක,රෝම,ලිබරල් ,සමාජවාදී චින්තනයන්ගෙන් පෝෂණය වූවකි.
- ප්ලේටෝ - පරමාදර්ශී රාජ්‍ය (සමූහාණ්ඩුව)
- මැකියාවෙලී - බලවාදී න්‍යාය දර්ශනය(කුමාරයා)
- තෝමස් මෝර් - උටෝපීය කොමියුනිස්ට් වාදය
- රූසෝ - පොදු කැමැත්ත
- ඇරිස්ටෝටල් - දේශපාලනය
ආදී කෘතීන් හරහා ඉදිරිපත් කරන ලද දාර්ශනික අදහස් නූතන සමාජයටද වලංගුව පවතී. මාක්ස් ඉදිරිපත් කල විද්‍යාත්මක සමාජවාදී දර්ශනය පිළිබඳ අදහස එයට මනා උදාහරණයකි. මෙයට අමතරව මැකියවෙලී ඉදිරිපත් කළ බලවාදය පිළිබඳ අදහස වර්තමානයටද වලංගුව පවතී.
දේශපාලන විද්‍යාව හා ආචාර විද්‍යාව.
ආචාර විද්‍යාව දේශපාලන විද්‍යාව හා සබැඳෙනුයේ අයිතිවාසිකම් ඉටු කිරීමේදී අප විසින් ඉටු කල යුතු යුතුකම් සම්බන්ධවයි. නීතිය සතු සදාචාරාත්මක ලක්ෂණද ආචාර විද්‍යාවට පදනම වන අතර ආණ්ඩුවක් ජනතාවගේ මූලික අයිතිවාසිකම් ව්‍යවස්ථාවට ඇතුලත් කරන්නේද එම රට අනුගමනය කරන සදාචාරාත්මක මූලධර්ම මතය. සදාචාරයක් නොමැත් ඇතැම් ආගමික මූලධර්මවාදීන් කරන සැහැසි ක්‍රියාකාරකම් සහිත රාජ්‍යයන් ගර්භිත රාජ්‍යයන් ලෙස හදුන්වයි. ජාතික රාජ්‍යයන් වල රාජ්‍ය ස්වාධිපත්‍ය ජාත්‍යන්තර දේශපාලනයෙන් පිළිගැනෙන්නේද නෛතීක පදනමකට වඩා දේශපාලන ආචාර ධර්ම පදනම් කරගෙනය. මෙකී පදනම තුල ආචාර විද්‍යාව හා දේශපාලන විද්‍යාව සම්බන්ධතාවයක් පවතී. අනෙක් අතට වර්තමානයේදී දේශපාලන ආචාර විද්‍යාව නැමති අනු විෂය ඛාණ්ඩයක්ද එකතු වූයේ මෙකී පදනම තුලයි.
දේශපාලන විද්‍යාව හා සමාජ විද්‍යාව.
“දේශපාලන විද්‍යාව හා දර්ශනය තුල සමාජ විද්‍යාවේ මූලයක් පිහිටා ඇත”.
ගිනස් බර්ග්
දේශපාලන විද්‍යාව හා සමාජ විද්‍යාව අතර ඉතා සමීප සම්බන්ධතාවයක් පවතින බවට බොහෝ සාධක දේශපාලන විද්‍යාව පරික්ෂා කිරීමේදී අපට පෙනී යයි.දේශපාලන විද්‍යාව යනු මානවයා මුල් කරගත් මානව කේන්ද්‍රීය විෂයකි. ඒ තල දේශපාලන විද්‍යාවේ සාකච්ඡාවන රාජ්‍යය, නීතිය, ආණ්ඩුව, රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති, දේශපාලන ප්‍රචණ්ඩත්වය, ගැටුම් නිරාකරණය, දේශපාලන සහභාගීත්වය ආදී සියල්ල රදා පවතිනුයේ අදාල සමාජ රටාව මතයි. එම පදනමේ සිට දේශපාලන විද්‍යාව හා සමාජ විද්‍යාවේ සම්බන්ධතාවයට ප්‍රවේශ විය හැකි බව මාගේ අදහසයි.
දේශපාලන විද්‍යාව හා සමාජ විද්‍යාව යන විෂය සංකලනය වීම නිසාවෙන් දේශපාලන සමාජ විද්‍යාව (Political Socialogy) යන අනු විෂය ඛාණ්ඩයක් නිර්මාණය වී ඇත. දේශපාල විද්‍යාව හා සමාජ විද්‍යාව අතර සම්බන්ධතාවය මනාව ප්‍රකට වන තවත් එක් අවස්ථාවක් ලෙසට දේශපාලන විද්‍යාව අධ්‍යනය සඳහා යොදා ගන්නා සමාජ විද්‍යාත්මක අධ්‍යන මාර්ගය පෙන්වාදිය හැක. එමගින් දේශපාලන විද්‍යාව සමාජ විද්‍යා ක්‍රමවේද මඟින් අධ්‍යනය කරනු ලබයි. දේශපාලන විද්‍යාවට දාර්ශනික පදනම සපයන ප්ලේටෝ, ඇරිස්ටෝටල්, කොම්ටේ, මාක්ස් යන විද්වතුන් සමාජ විද්‍යාව තුලදීද අපට මුණගැසෙයි.
ප්‍රායෝගික තලය තුලදී දේශපාලන විද්‍යාව හා සමාජ විද්‍යාව අතර සබඳතාවය මනාව පෙනී යන්නේ සමාජය මුල්කොට ගෙන බිහිවන ගැටළු වලට දේශපාලනමය විසඳුම් සෙවීම මඟිනි. සමාජයේ ඇති ගැටළු වලට විවරණ ලබා දෙනුයේ සමාජ විද්‍යාඥයින් මඟිනි.
නිදර්ෂණ-
- විරැකියාව
- සමාජ රෝග
- සමාජ උවදුරු
- සියදිවි නසා ගැනීම
- තරුණ අසහනය
- ආර්ථික බිදවැටීම් සමාජයට බලපානා ආකාරය
- වාර්ගික ගැටළු,
මෙයට අමතරව පුද්ගලයාගේ දේශපාලන හැසිරීම කෙරෙහි බලපාන සමාජීමය සාධක කිහිපයක්ද පවතී. එනම්,
- ආගම
- කුලය
- වර්ගය
- ජාතිය
- වර්ණය
- ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය
- සිරිත් විරිත්
- සම්ප්‍රධායන්
- සංස්කෘතිය ආදියයි.
මේ අයුරින් දේශපාලන විද්‍යාව හා සමාජ විද්‍යාව අතර ඝෘජු සම්බන්ධතාවයක් පවතින බව අපට පෙනී යයි.
දේශපාලන විද්‍යාව හා භූගෝල විද්‍යාව.
දේශපාලන විද්‍යාව හා භූගෝල විද්‍යාව අතර පවත්නා සම්බන්ධතාවය විග්‍රහ කරනුයේ කිසියම් වූ විශේෂිත පදනමක් තුලයි. එහි දී දේශපාලන විද්‍යාව තුල ප්‍රධාන ලෙස අධ්‍යනය කරනු ලබන රාජ්‍ය නැමති සංස්ථාවේ ප්‍රධාන අංගයක් වන්නේ නිශ්චිත භූමි ප්‍රදේශයයි. කොරියාවේ පියෝංයැං දිවයින, ගාසා තීරය සඳහා වන ඊශ්‍රායල් පලස්තීන ගැටුම්, කාශ්මීරය සඳහා වන ඉන්දු පකිස්ථාන ගැටුම් ප්‍රබල ලෙස භූවිද්‍යාත්මක සාධකය මතින් හට ගත් ඒවාය. මෙයට අමතරව ඒ ඒ රාජ්‍යන්ට වෙන් වූ ගොඩබිම් පමණක් නොව , ගුවන් සීමාව, සමුද්‍ර සීමාව ද තීරණය වන්නේ මෙම භූවිද්‍යාත්මක ලක්ෂණය මඟිනි. වර්තමානයේ දී දේශපාලන බලය බෙදීමේ ක්‍රමවේදයක් වන සංධීය වාදය තුල මුලිකම සාධකය වන්නේ භූගෝලීය ලක්ෂණයයි. භූමිය අතින් විශාල රජ්‍යයන් තුල සාර්ථක පරිපාලනයක් ගෙන යාමටත්, ප්‍රාදේශීය වශයෙන් විසිරී පැතිරී ඇති සම්පත් ඵලදායීව ප්‍රයෝජනයට ගැනීමටත් මෙම සංධීය ක්‍රමය වර්තමානයේදී දේශපාලන විද්‍යාවේදී යොදා ගනී.
නිදරෂණ
- ස්විස්ටර්ලන්තය
- ඇමිකා එක්සත් ජනපදය
- ඉන්දියාව
මෙයට අමතරව කිසියම් රටක් තුල භෞමික අඛණ්ඩතාවය, දේශ පූර්ණත්වය, ඒකීය රාජ්‍ය සංකල්පය ආදිය මඟින් අවධාරණය කරනුයේ භූගෝලීය වශයෙන් එක්සත් රාජ්‍යක අපේෂාවයි. තවද යම් රටක් බලවත් භාවයට පත් වීමට වර්තමානය වන විට ආර්ථික සාධකය හා සමානවම එම රට භූගෝලීය වශයෙන් පිහිටා තිබීමද වැදගත් භාවයට පත්ව ඇත.
දේශපාලන විද්‍යාව හා නීතිය,
නීතිය හා දේශපාලන විද්‍යාව විමසීමේදී එය එකම කාසියක දෙපරත්ත මෙන් කිසිඳු ආකාරයකට වෙනස් කල නොහැකි තත්වයක් පවතී. පුරවැසියන් විසින් කළ යුතු හා නොකල යුතු දේ දැක්වෙන්නේද , ඒවා පිළිබඳව සීමාවන් දක්වන්නේද නීතිය මඟිනි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රටක උත්තරීතර නීතිය වන්නේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවයි. මුළු මහත් දේශපාලන ක්‍රමයම විතැන් කරනා ප්‍රබලතම විෂයක් ලෙස නීතිය වර්තමානය වන විට පත්ව ඇත. සිවිල් නීතිය, පුද්ගල නීතිය, පරිපාලන නීතිය, අපරාධ නීතිය, ආදී නීති වලට මූලික පදනම සපයා ඇත්තේ නීතිය මඟිනි.
දේශපාලන විද්‍යාව හා ආචාර විද්‍යාව.
ආචාර විද්‍යාවද දේශපාලන විද්‍යාව සමඟ ඉතා සමීප සබඳතා පවත්වන විෂයකි. දේශපාලන විද්‍යාවට අවශ්‍ය ආචාර විද්‍යාත්මක පදනම සපයනුයේ මෙමගිනි. පුරවැසියන් අයිතිවාසිකම් භුක්ති විදීමේදී පෙරලා යුතුකම් ඉටුකිරීම, යහපාලනය,අනෙකාගේ අයිතිවාසිකම් වලට ගරු කිරීම, පාලකයින් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී වීම. ජනාතාවට නිසි සේවයක් සැපයීම ආදිය දේශපාලන විද්‍යාවට ගලා එනුයේ ආචාර විද්‍යා විෂයෙන්.එම නිසා වඩා හොද පාලනයකට අඩිතාලම මෙම විෂය තුලින් දේශපාලන විද්‍යාවට ලැබී ඇත. ප්‍රචණ්ඩකාරී දේශපාලනය, යුද්ධ, ආදිය මෙමගින් ප්‍රතික්ෂේප කොට ඇත. වර්තමානය වන විට දේශපාලන විද්‍යාව හා ආචාර විද්‍යාව එකතුවීමෙන් දේශපාලන ආචාර විද්‍යාව (Political Ethics) යන අනු විෂය ඛාණ්ඩය නිර්මාණය වී තිබෙනුයේ ද පවතින සමීප සබඳතාවය නිසාවෙනි.
දේශපාලන විද්‍යාව හා මානව විද්‍යාව,.
දේශපාලන විද්‍යාව යනු මානවයා මුල් කොට ගත් මානව කේන්ද්‍රීය විෂයක් බව ඉහතදී පෙන්වා දෙන ලදී. සැබැවින්ම දේශපාලන විද්‍යාව තුලින් අධ්‍යනය කෙරෙනුයේ රාජ්‍ය හා පුරවැසියා අතර පවතින සමබන්ධතාවයයි. මානව සුබසාධනය, මානව සංවර්ධනය ආදිය දේශපාලන විද්‍යාව තුලදී වැදගත්ම සාධක වේ. මිනිසා යනු දේශපාලන සත්වයෙකු බවත් මිනිසා හා දේශපාලනය එකිනෙකට බැදී පවතින නිසාවෙනුත් දේශපාලන විද්‍යාව හා මානව විද්‍යාව අතර සමීප සම්බන්ධතාවයක් පවතින බව අපට පෙන්වාදිය හැක.
දේශපාලන විද්‍යාව හා සංඛ්‍යානය.
නියෝජන ප්‍රජාතන්තුවාදයේදී වැදගත්ම ප්‍රජාතන්ත්‍රීය ක්‍රමවේදයක් ලෙස මැතිවරණ දේශපාලන විද්‍යාවේදී විග්‍රහ කෙරේ. දේශපාලන විද්‍යාවට සංඛ්‍යානයේ සෙවනැල්ල වැටෙනුයේ මෙම මැතිවරණ විශ්ලේෂණ තුලිනි. එහිදී සංඛ්‍යා දත්ත යොදාගනිමින්. වගු, ගැලි සටහන් යොදාගනිමින් පෙර වසර හා සසදමින් ප්‍රථිඵල ඉදිරිපත් කරනුයේ මෙම සංඛ්‍යාන විද්‍යාවෙනි. ආර්ථික ප්‍රගතිය, රටක සංවර්ධනය, විරැකියාව, රටක දේශීය ආදාම් වියදිම් ඇස්තමේන්තු, දුප්පත් පොහොසත් ප්‍රමාණය ආදී සියළුම සංඛ්‍යාත්මකව මැනිය හැකි දත්තයන් මනිනු ලබන්නේ මෙම සංඛ්‍යා විද්‍යාත්මක විෂයෙනි.
උක්ත විග්‍රහයේ අවසාන නිගමනය වන්නේ දේශපාලන විද්‍යාව යනු අන්තර් විෂයාත්මක විශයක් වන අතර එය තනි විෂයකින් පමණක් පෝෂණය වූවක් නොවන බවයි. මේ අයුරින් දේශපාලන විද්‍යාවේ අන්තර් විෂයාත්මක ස්වරූපය සාකච්ඡාවට බඳුන් කළ හැක.
