ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය - 2
ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය හා අයිතිවාසිකම්.
ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යනු යන වචනය ලොව බොහෝ රටවල අද සාමාන්‍ය ව්‍යවහාරයේ පවතින වචනයක් වී ඇත.නූතනයේ බොහෝ ආණ්ඩුක්‍රම ගොඩනගා තිබෙන්නේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී මූලධර්ම පදනම් කරගෙන ය.එබැවින් දේශපාලන විද්‍යාව අධ්‍යයනය කිරීමේදී මෙම මූලධර්ම පිළිබඳ ව ගැඹුරින් අධ්‍යයනය කළ යුතුය .ප්‍රජාව යනු යම් කිසි සමාජයක ජීවත්වන ජනතාවයි. තන්ත්‍රය වනුයේ පාලන ක්‍රමය යි .වාදය යනු මතය යි .එි ඒ අනුව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යනු ජනතාව විසින් අනුමත කොට පවත්වා ගෙන යන පාලන ක්‍රමයක් බව සඳහන් කළ හැක.ප්‍රජාතන්තවාදය හෙවත් ඩිමෝක්‍රසි යන පදය ප්‍රභවය ලබන්නේ ප්‍රජාව යන අරුත දෙන ඩිමෝස් යන පදයත්,පාලනය යන අර්ථ දෙන කරමින් යන ක්‍රමිස් යන පදයත් එක් වීමෙනි.1863 දී එබ්‍රහම් ලින්කන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය කලි මහජනතාව විසින් මහජනතාව උදෙසා ගෙන යන මහ ජන පාලනයක් බව ප්‍රකාශ කළේය.
ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය යන සංකල්පයට ග්‍රීකපෞර රාජ්‍ය මේ දක්වා දිවෙන ඉතිහාසයක් ඇත ග්‍රීක පෞර රාජ්‍ය වල ජනතාව තම සෘජුවම පාලන කටයුතු වලට හවුල් වීමෙන් ආරම්භ වන ප්‍රජාව විසින් ප්‍රජාව පාලනය කිරීම සෘජු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වර්තමාන සංකිර්ණ දේශපාලනය තුල නියෝජන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය බවට පත්ව ඇත. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පිළිබද සීලර් ප්‍රකාශ කළේ එය සියලු දෙනාටම අයිතිවාසිකම් හිමිවන ආණ්ඩු ක්‍රමයක් ලෙසයි. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය දේශපාලන දර්ශනයක් බව ජේ.ආර් ලබෙල් පෙන්වා දී ඇත.මේ අනුව පැහැදිලි වන්නේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලනයක බලය ජනතාව සතු වන බවත් ජනතාව එය ක්‍රියාත්මක කරන බවත්ය.
දේශපාලන විද්‍යාඥයීන් අතර ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පාලන ක්‍රමයක් ලෙස හා සමාජ හා ජීවන ක්‍රමයක් ලෙස දෙයාකාරවම විස්තර කල පිරිස සිටී.ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය පාලන ක්‍රමයක් ලෙස විග්‍රහ කිරීමේදී එය මහජන කැමැත්තට ඉඩ සලසන ජනතා ජනතාව විසින් තෝරා ගත් ආණ්ඩු ක්‍රමයක් ලෙස හඳුන්වා ඇත සමාජ හා ජීවන ක්‍රමයක් ලෙස විග්‍රහ කිරීමේ දී යහපත් ගති පැවතුම් ගුණාංග වලින් යුතු පුද්ගලයින්ගෙන් යුතු සමාජය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී සමාජයක් ලෙස හදුන්වා ඇත. ප්‍රජාත්‍රන්තවාදය ,නිදහස ,සමානන්‍යතාවය,ජනතා පරමාධිපත්‍ය වැනි සංකල්ප මත ගොඩ නැගුණු එකක් බව මෙයින් අදහස් වේ.
ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ අඩංගු විය යුතු ලක්ෂණ පිළිබද විවිධ වින්තකයින් මත පල කල ඇත. ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ පැවැත්මට අවශය එම කොන්දේසි මෙසේ දැක්වීය හැක .
01. නිදහස
02. සමානාත්මතාව
03. අයිතිවාසිකම්
04. අධිකරණයේ සාධිනත්වය
05. මහජන ස්වාධිපත්‍ය ක්‍රියාත්මක වීම.
06. ජනතාව දේශපාලන වශයෙන් දැනුවත් වීම.
07. ආර්ථික සාධාරණත්වය
08.මාධ්‍ය නිදහස.
ආදි වශයෙන් සදහන් කළ හැකි අතර මේවා ඉටු වීමෙන් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සාර්ථක වේ....
අයිතිවාසිකම් .. ..
ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලනයක් තුල මිනිසා හා සම්බන්ධ වැදගත් සංකල්පයකි.අයිතිවාසිකම් යනු මිනිසා පිරිපුන් සමාජ ජිවිතයක් ගත කිරීමට අවශ්‍යයෙන්ම තිබිය යුතු යැයි පිළිගැනෙ කෙන්දේසියන්ය. මිනිසා මනුෂයකු වශයෙන් ඉපදින නිසා ගෞරවාන්විතව සුරක්ෂිතව ජිවත් වීම සදහා අවස්ථාව සලසා තිබිය යුතුය. මිනිසාතම කටයුතු බලපෑම් වලින් තොරව තමන්ට අවශය ලෙස කර ගැනීමට ඉඩකඩ තිබිය යුතුය.එසේ මිනිසාගේ කටයුතු බලපෑම් වලින් තොරව තමාට අවශ්‍ය ලෙස කර ගැනීමට ඇති ඉඩකඩ නිදහසයි.අතීතයේ මිනිසාට නිදහස හා අයිතිවාසිකම් හිමි නොවීය.පැවති එකාධිපති ක්‍රමය තුල පාලනය වටා එකාධිපති බලය ගොනු විය..
