ලොව පැසිස්ට් ව්‍යාපාරයේ නැගීම
ලොව පැසිස්ට් ව්‍යාපාරයේ නැගීම.
ඉතාලිය
1915 දී ඉතාලියේ මිලාන් හිදී බෙනිටෝ මුසෝලිනීගේ නායකත්වයෙන් ෆැසීකෝ යන සංවිධානය පිහිටුවා ගත් අතර පසුව එය සටන් කණ්ඩායම (Fighting Band) ලෙස ප්‍රතිසංවිධානගත කරන ලදී. කෙසේ නමුත් මොවුන් හට එකඳු ආසනයක් හෝ ලබා ගැනීමට නොහැකි වීම තුල දැඩි මැතිවරණ පරාජයකට ලක් විණි. ප්‍රථම ලෝක සංග්‍රාමයෙන් දැඩි පරාජයකට පත් ජර්මනියට වර්සෙල්ස් සාම ගිවිසුම හේතුකොටගෙන ජයග්‍රාහී රටවලට අති විශාල වන්දියක් ගෙවීමට සිඳු විය. ජර්මනියට සහය දුන් ඉතාලියටද එහි අනිසි ප්‍රතිඵල බුක්ති විදීමට සිදු වූ අතර පසුව එම රටවල් දැඩි ආර්ථික අර්බුදයකට මුහුණ දෙන ලදී. ඉතාලිය තුල මේවන විට බලය හිමිකර ගෙන තිබූ ලිබරල් ආණ්ඩු වල දුර්වලතා හේතුවෙන්ද, පැරිස් සමුළුවේදී මෙම ආණ්ඩු ඉතාලියේ ජාතික අවශ්‍යතා , අභිමතාර්ථ ඉටු නොකිරීම හේතු කොට ගෙන පැනනැගුණු විවිධාකාර සමාජ අසමතුලිතතාවයන්ට ධනවාදයෙන් පිළිතුරක් සැපයීමට නොහැකි වූ හෙයින් ද එතෙක් ක්‍රියාත්මක වූ ලිබරල් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට එරෙහිව දේශපාලන බලවේග දෙකක් ක්‍රියාත්මක විණි.
- වාමාංශික ව්‍යාපාරය
- දක්ෂිණාංශික පැසිස්ට් ව්‍යාපාරය
මෙහිදී අසහානයට පත් සමාජයේ පහල ස්ථරවල ජන කොටස් වාමාංශික ව්‍යාපාරය වටා එක් රොක් විය. නමුත් වාමාංශික ව්‍යාපාරය විප්ලවවාදී නොවීම, දුර්වල දේශපාලන උපාය මාර්ග අනුගමනය කිරීම සහ යුරෝපය තුල කොමියුනිස්ටි පක්ෂ දුර්වල වීම හේතු කොට ගෙන ධනේෂිවර පන්තිය දක්ෂිනාංශික පැසිස්ට් වාදයට සහය පල කරන ලදී. මෙම අර්බුද අවස්ථාව මනා ලෙස ප්‍රයෝජනයට ගත් මුසෝලිනී,
“එක්සත්, නිත්‍ය, ස්වාධීන, විනයානුකූල, ශක්තිමත් ඉතාලියක් ගොඩනගමු ”
- බෙනිටෝ මුසෝලිනී
යන තේමාව යටතේ නව ගැලවුම් කරුවෙකු ලෙස මුසෝලිනී ඉදිරිපත් විය. ඔහු තම රට වැසියන් ජාතිකානුරාගයෙන් දැඩි ලෙස කූල්මත් කොට ඉතාලිය යුරෝපයේ ප්‍රබල රාජ්‍යයක් කිරීමේ පදනම හා බලාපොරොත්තුව ඔහු තම ජනතාව ඉදිරියේ තැබීය. කෙසේ නමුත් 1922 දී ඉතාලියේ ඇතිවූ වර්ජනය පැය 24 කින් නවතා දැමීමේ ක්‍රියාවලිය තුල ජනතාව මුසෝලිනී කෙරෙහි දැඩි විශ්වාසයක් මෙන්ම දැඩි හැගීමක්ද ඇති කර ගන්නා ලදී. එම කාල වකවානුව තුලම මුසෝලීනී ඇතුළු කණ්ඩායම March On Kome වැඩ පිළිවල යටතේ රෝමයේ අගනුවර පිහිටි කාර්යාල, දුම්රිය ස්ථාන, තැපැල් හා විදුලි සන්දේශ, අත්පත් කර ගත් අතර එය වඩාත් සාමකාමීව සිඳු කරන ලදී. මෙම අර්බුද හේතුවෙන් ආණ්ඩුව ඉල්ලා අස් වූ අතර මුසෝලිනී එහි අගමැතිවරයා බවට පත් විය. පසුව ඔහුගේ සටන් පාඨය වූයේ,
“ ඉතාලියට අවශ්‍ය වන්නේ සැලැස්මක් නොව වැඩ කිරීමයි ”
යන්නයි. 1926 දී සමස්ථ ඉතාලි දේශපාලන ක්‍රමය පැසිස්ට් ආධිපත්‍යට නතු වූ අතර ඔහු ආණ්ඩුවේ එකම නායකයා බවට පත් විය. ඔහු තමා විසින්ම නාශයා යන නමින් හදුනවන ලදී. එතෙක් පැවති ව්‍යවස්ථාදායකය අවලංගු කර ඔහු සමූපාකාර පාර්ලිමේන්තුවක් පිහිටුවන ලදී. ඔවුන්ට කල හැකි එකම දෙය වූයේ රාජ්‍ය නායකයාට විවිධ යෝජනා ඉදිරිපත් කිරීම පමණකි. ඉතාලි පැසිස්ට්වාදී පාලනය බිහි වූ පසුබිම තුලින් අපට පෙනී යන්නේ පළමු හා දෙවන ලෝක මහා සංග්‍රාම අතර කාලයේදී එරට ඇති වූ ආර්ථික, දේශපාලනික, හා සාමාජීය වෙනස්කම් වලට ප්‍රතිචාරයක් වශයෙන් පැසිස්ට්වාදය බිහි වූ බවයි. මෙයට අමතරව මෙම පැසිස්ට්වාදය ව්‍යාප්ත වීමට හෙගලියානු දර්ශනය මහත් සේ බලපෑම් කල බව අපට පෙනී යයි. එහිදී ඔහු පවසන ලද්දේ,
“රජයේ අඥාවන්ට යටත් වීමෙන් එහි නීතිරීති වලට කීකරු වීමෙන් පුද්ගලයා තම නිදහසත් විවිරණයත් ලබා ගනී. එම නිසා රාජ්‍යය පුද්ගලයාගෙන් බැහැර වූ සංස්ථාවක් නොව පුද්ගලයින් ආධ්‍යාත්මික වශයෙන් බැම්මකින් බැඳ තබන්නා වූ අද්විතීය සංවිධානයකි. කිසියම් පුද්ගලයෙකුට රාජ්‍යයේ අවශ්‍යතාවයන් උදෙසා සිය ජීවිතය පරිත්‍යාග කිරීමට ඉදිරිපත් වන්නේ නම් එය පුද්ගලයෙකුට මෙලොවෙහි කල හැකි උතුම් වූත් , ශ්‍රේෂ්ට වූත් උත්තරීතරම ක්‍රියාව වන්නේය. ”
හෙගල් -
ජර්මනිය.
ජර්මනිය තුල ක්‍රියාත්මක වූ නාසිවාදයද පැසිස්ට් ක්‍රමයක් ලෙස සැලකෙන අතර පළමු ලෝක සංග්‍රාසයෙන් පරාජයට පත් වූ ජර්මනිය වර්සෙල්ස් සාම ගිවිසුම මගින් යුද්ධ ශක්තිය අතින් දුර්වල ජාතියක් බවට පත් කරන ලදී. එම නිසා ඇති වූ උද්ධමනය, විරැකියාව, ආර්ථික බිද වැටීම්, මහා පරිමාණ කර්මාන බිදවැටීම් තුල මහජන නැගීසිටීම් වැලැක්වීමට බටහිර ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වෙත නැඹුරු වීමට පාලකයින් උත්සහ ගන්නා ලදී. එමගින් ප්‍රතිඵල අත්නොවූ හෙයින් ජර්මනිය තුල ඒකාධිපතිවාදයක් බිහිවීම කෙරෙහි මං විවර වන ලදී. නාසිවාදය ඉදිරියට ගෙ එන ලද්දේ හිට්ලර්ගේ ජාතික සමාජවාදී ව්‍යාපෘතියෙනි. එය සමාජයේ තරුණ කොටස් හා මධ්‍යම පාංතිකයන් අතර බෙහෙවින් ප්‍රචලිත වූ අතර එහි මූලික ප්‍රතිපත්තිය වූයේ,
“ සත්‍ය ජර්මනියේ සියළු සතුරන් ”
යන්නයි. මෙහිදී විශේෂයෙන්ම මාක්ස්වාදීන්, ලිබරල් වාදීන්, කොමියුනිස්ට් වාදීන් හා යුදෙව්වන්ට එරෙහි සටන් කිරීමට මුල පිරිණි. මෙහිදී හිට්ලර්ගේ කථිකත්වය, ආකර්ෂණීය මිලිටරි සංවිධානාත්මක භාවය නිසාත් , පක්ෂ නායකයින්ගේ විධිමත් ප්‍රචාරණ වැඩසටහන් නිසාත් මෙම ව්‍යාපාරය වඩාත් ජනප්‍රිය විය. 1929 දී ලෝක ආර්ථික අවපාතයට ජර්මනිය මුහුණදුන් අතර එහිදී නට්සි ව්‍යාපාරයට බලවත් තල්ලුවක් හිමි විය. පසුව ජර්මනියේ සිවිල් සේවය , අධිකරණය ප්‍රතිසංවිධාන කර අතර පුවත්පත්, ජනමාධ්‍ය, විද්‍යුත් මාධ්‍ය , කලාව, අධ්‍යාපනය, ආණ්ඩුව යටතට පත් කරන ලදී. ක්‍රමයෙන් උපක්‍රමශීලීව ජර්මනියේ බලය තමන් අතට ගැනීමත් සමග හිට්ලර් ශේෂ්ට ජර්මනියක් ගොඩනැගීම යන සටන් පාඨය පෙරදැරි කොට ගනිමින් ජර්මනියේ එකට පැවති බහු පක්ෂ ක්‍රමය වෙනුවට ඒක පක්ෂ ක්‍රමයක් බිහිකරමින් අසහාය බලවතෙකු බවට පත්විය.
විදේශ ආක්‍රමණ වලින් රට මුදවා, ශක්තිමත් ජර්මනියක් බිහි කිරීමට තමා කැපවන බව ඔහු තම ජනතාවට ප්‍රතිඥා දෙන ලදී. ක්‍රිස්තු ධර්මය හා මාක්ස්වාදය යුදෙව් දර්ශනයක් ලෙසට පෙන්වා දුන් අතර එමගින් ජනතාවගේ මානසික ශක්තිය දුර්වල කර දී ඇති බව පෙන්වා දෙන ලදී. මෙහිදී රොබින්සන් පෙන්වා දුන් ආර්යය රුධිරය පිළිබඳ සංකල්පය ඔහු අනුගමනය කළා පමණක් නොව යුදෙව් වර්ගයා විනාශ කිරීම සඳහාද එය සටන් පාඨයක් කර ගන්නා ලදී. ඔහුගේ ප්‍රධානතම රචනාවක් වූ මාගේ සටන ( Mein Kampf ) කෘතිය තුලින් ලොව ඇති සියුම් උදාහරණ ජන හදවත් වලට කාවදින අයුරින් ඉදිරිපත් කර දැඩි ජාතිවාදී අදහස් ඔස්සේ යුදෙව් සමූලඝාතන ක්‍රියාවලිය දියත් කරන ලදී.
