සමාජ සාධාරනත්වය හා තිරසර ලෝක සාමය උදෙසා බුදු දහම
සාමාජයීය සහ සදාචාරාත්මක හැසිරීම පිළිබඳව සකච්ඡා කරන විට මුලිකවම බුද්ධ වචනයෙන් සමාජයට දුන් අවවාදය “පංච ශීලයයි”.
මෙය නීතියක් නොව අවවාදයකි. ඒ නිසාවෙනි, සිංහල බෞද්ධ සමාජයේ බොහෝ දෙනෙක් මෙම උතුම් අවවාදයට පිටුපා කටයුතු කරන්නේ.
පංච ශීලය අනුගමනය කරන සමාජයක සාධාරණත්වය සහ සාමය කියන කරුණු ද්විත්වය නිසගයෙන්ම තියන බව කිව යුතුයි.
සමාජ සාධාරණත්වයේ සහ ලෝක සාමයේ මුල් අඩිතාලම වන්නේ තම පවුල තුල ඇති කරගන්නා සාධාරණත්වය සහ සාමයයි.
සෑම කෙනෙකුම මෙසේ තම පවුල් සංස්ථාව තුල සාධාරණත්වය සහ සාමය ඇති කරගැනීමට උත්සාහ දරයිද, එවැනි පවුල් එකතු වූ සමාජයක් තුල උක්ත සංසිද්ධිය ඉබේම ඇතිවේ.
ආහාර පිණිස සතුන් මරන්නා ගේ සිතේ නිරතුරුවම පවතින්නේ ක්‍රෝධයයි. එමෙන්ම ලේ, මස් නිරන්තරයෙන්ම දකින ඔහුට සතුන් මරණයට පත් කිරීම සහ ශරීරාවයව කොටස් කපා දැමීමේ ක්‍රියාව සාමාන්‍ය දෙයකි.
එසේ හැඩ ගැසුණු ඔහුට මිනිසෙකු කපා කොටා මැරීම යනු ඉතා පහසු කාර්යයකි. ඉස්ලාම් දහම අදහන මුස්ලිම් ජනයා ගැන සිතන්න. ඔවුන්ද ඉහත කී ආකාරයේ සමාජ කොට්ඨාශයකි. එබැවින් මෙබඳු සමාජ කොටස් ලෝක සාමයට සහ සාධාරණත්වයට පිළිලයකි.
අන්සතු වස්තුව එහි අයිතිකරුගේ කැමැත්තක් නොමැතිව බලහත්කාරයෙන් හෝ රහසේ සොරා ගන්නා පුද්ගලයාද සමාජයේ සාධාරණත්වයට හානි කරයි. එයට එරෙහිවන පුද්ගලයන් හා ගැටීමේ දී එතන සාමයට බාධා ඇතිවේ.
සමාජ නීති රීතීන්ට පටහැනිව තම බිරිඳ හෝ ස්වාමි පුරුෂයා නොතකා, තම අතෘප්තිකර ආශාවන් ඉටු කර ගැනීමට අන් භාර්යාවන් හෝ සැමියන් ගේ පහසට යොමු වන පුද්ගලයින් ගෙන් ද සමාජ සංස්ථාව තුල ඇතිවන්නේ සාමය සහ සාධාරණත්වය කඩ වීමයි.
වත්මන් සමාජය විෂම වී ඇති කාලයක, ගණිකාවන් ඇසුරු කිරීම මඟින් සහ සැම ලිංගික ඇසුරින්, ලිංගිකමය වශයෙන් පැතිරෙන ව්‍යාධීන් මඟින් සමාජය තව දුරටත් පිරිහේ.
සමාජ සාමයට සහ සාධාරණත්වයට බලපාන තවත් ප්‍රධාන කරුණක් වන්නේ මුසා බස් පැවසීම හෙවත් බොරු කීමයි. වත්මන් සමාජයේ ප්‍රධාන වශයෙන් දේශපාලඥයෝ මුසාවෙන් සමාජය නොමඟ යවයි.
භාෂිතය සහ භාවිතය වෙනස් වන විට, ඒ කියන්නේ කියන දේ සහ කරන දේ වෙනස් වන විට සමාජය කුපිත වී නීතියට පිටුපා ඔවුන්ගේ විරෝධය ක්‍රියාවෙන් පෙන්වයි. මෙහිදී සාමය කඩ වේ.
සුරා සහ මත්වන ද්‍රව්‍ය පානයෙන් සහ ආඝ්‍රහනයෙන් මිනිසාගේ ස්නායු විනාශවී විකල් තත්වයකට පත්වේ. මෙවන් විකල් මිනිසුන්, සමාජයේ සාමයේ පැවැත්මට බාධා පමුණුවයි.
මෙවන් මිනිසාගේ විනාශකාරී මුදල් පරිහරණය නිසා ප්‍රධාන වශයෙන් පවුලේ සාධාරණත්වයට බාධා ඇතිවේ. එබැවින්, ඉහත කරුණු ගැන වීමසා බැලූ කල, සමාජ සුභ සිද්ධිය උදෙසා ලෝකානුකම්පාවෙන් තථාගතයාණන් වහන්සේ දේශනාකොට වදාළ පංච ශීල ප්‍රතිපත්තිය පමණක් අනුගමනය කිරීමෙන් සමාජ පද්ධතිය තුල සාමය සහ සාධාරණත්වය ස්ථාපිත වන බව පැහැදිලිය.
තවද ලද දෙයින් සතුටු වන්නට හෙවත් සෑම කරුණකදීම උපේක්ෂා සහගතව (මැදහත් සිතින්) සිතීමේ සහ කටයුතු කිරීමේ වැදගත්කම ද බුදුරදුන් දේශනාකර ඇත.
පෙර කල සිංහල බෞද්ධයන් අල්පේච්ඡව නොසිතුවානම් දැන් ජාත්‍යන්තර භාෂාව සිංහල වීමටද ඉඩ තිබිණ.මක්නිසාදයත් ඕනෑම රටක් හා යුද්ධ කර යටත් කර ගැනීමේ ශක්තිය ආදී සිංහල බෞද්ධ රජ දරුවන් සතුව තිබුණු බැවිනි.
යුරෝපීය විජාතිකයෝ බෞද්ධ හැදියාව මත හික්මුණු පිරිසක් නොවූ බැවින්, “බයිබලයයි තුවක්කුවයි” සහ “ශුද්ධ වූ යුද්ධය” ආකාරයෙන් ව්‍යාපාර ආරම්භ කර අන් රටවල් ආක්‍රමණය කළහ. එහි අවසන් ප්‍රතිඵලය වූයේ ලෝක සාමය ගිලිහී යාම සහ සතුටින් ජීවත් වූ ජන කොට්ඨාශ අතර දුක, බිය, දරිද්‍රතාව, උන්හිටිතැන් අහිමි වීම, ස්වාධීනත්වය අහිමි වීම තුල වෛරය, ක්‍රෝධය ඉස්මතු වීමයි. මෙයද ලෝක සාමය සහ සාධාරණත්වය උපරිම අයුරින් විනාශ කල යුගයකි.
අශෝක අධිරාජ්‍යයා වුවද තම “දිග්විජය” ප්‍රතිපත්තියෙන් බැහැරව, “ධර්ම විජය” ප්‍රතිපත්තිය අනුගමනය කරමින්, ලෝකයේ ජන සමාජ කොට්ඨාශ අතර, සාමයෙන්, සමානාත්මතාවයෙන් හා සාධාරණත්වයෙන් පිරිපුන් බුදු දහම ප්‍රචාරය කිරීමට උත්සුක වූයේත්, ඒ අනුව ඔහු ගෙනගිය කෘරත්වයෙන් පිරි අන් දේශයන් බලහත්කාරයෙන් අල්ලාගැනීමේ ප්‍රතිපත්තිය නතර වූයේත්, ලොව පරම සත්‍ය වූ බුදු දහමේ ආභාෂය ලැබූ නිසාවෙනි. එතැනදීද ලෝක සාමය සහ සාධාරණත්වය ට මඟ වූයේ බුදු දහමයි.
තවද, සිඟාලෝවාද සුත්‍රයෙන් දිශාවන්ට අනුගත කර පිදිය යුතු පුද්ගලයින් ගැනද, පරාභව සූත්‍රයෙන් පුද්ගලයෙකු පරාභවයට (පරිහානියට) පත්වන කරුණු ගැනද තථාගතයානන් වහන්සේ දේශනා කර ඇත.
බුද්ධ වචනය “අකාලිකයි” (අකාලිකෝ) කියන්නේ ඕනෑම කාලයකට මෙම උතුම් දේශනා ගැලපෙන නිසාවෙනි. මෙයට එක් උදාහරණයක් මම පවසන්නම්.
පරාභව සූත්‍රයේ තිබෙන එක් කරුණක් තමයි “අව්ලාවේ වීදි සංචාරය” යන කරුණ. බුදුන් වැඩ සිටි එදාට වැඩියෙන් මෙම කරුණ ගැලපෙන්නේ අදටයි.
මෙම කියන එක් අවේලාවක් “මධ්‍යම රාත්‍රිය” යයි ගත කල, බොහෝ කොටස් මේ අවස්ථාවේ නින්දට ගොස් ය. වීදි කඩපිල් බොහෝ විට මිනිසුන්ගෙන් තොරය. වසා ඇත. මේ යාමය සොරුන් සහ මංකොල්ල කාරයින් තම ක්‍රියාකාරකම් වල යෙදෙන වෙලාවයි.
ඉතින් මෙවැනි වෙලාවක ඔබ හෝ මම හෝ වෙනයම් පුද්ගලයෙක් හෝ කිහිප දෙනෙකු හෝ සැරිසරයි නම්, තම මිල මුදල් සහ වටිනා භාණ්ඩ අහිමි කර ගැනීමට සහ ශාරීරිකව අනතුරේ වැටීමට ඇති ඉඩකඩ ඉහලය.
එසේම අපරාධ කරුවන් හඹා එන ආරක්ෂක අංශ නිරපරාදේ ඔබ ගැන සක සිතා අත්අඩංගුවට ගැනීමට ඇති ඉඩකඩ ද ඉහලය.
එබැවින් ලෝක සාමය සහ සාධාරණත්වය ප්‍රාර්ථනා කරන සැවොම බුද්ධ ධර්මයේ අන්තර්ගතය වටහාගෙන ඒ තුල හැසිරෙන්නට කටයුතු කල යුතුය.
