කෙපන්ගේ දේශගුණ වර්ගී කරණය
A- නිවර්තන දේශගුණය
B - වියළි දේශගුණය
C - උණුසුම් සෞම්‍ය දේශගුණය
D - හිම සහිත අල්පෝෂණ දේශගුණය
E - ධ්‍රැවක දේශගුණය
|
|
සංකේතය |
උප කොටස |
|
1 |
Am |
නිවර්තන මෝසම් දේශගුණය |
|
2 |
Aw |
නිවර්තන තෙත් වියළි දේශගුණය |
|
3
|
Af
|
නිවර්තන වර්ෂා දේශගුණය
|
Am වර්ගය - නිවර්තන මෝසම් දේශගුණය ( වර්ෂා වනාන්තර )
නිවර්තන දේශගුණ වර්ගයට අයත් වන නිවර්තන මෝසම් දේශගුණයේ ( වර්ෂා වනාන්තර ) ද සූර්යාගේ බලපෑම නිසා අවුරුද්ද මුළුල්ලේම පැතිරුණු ඒකාකාරී අධික උෂ්ණත්වයක් පවති.වාර්ෂික උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 27 පමණ වේ. උෂ්ණත්ව අන්තරය අඩුය.
වාර්ෂික සාමාන්‍ය වර්ෂාපතනය මි. මී . 2000 ඉක්මවයි. වර්ෂාපතනය නිවර්තන දේශගුණය ( Af ) මෙන් අධික වුවත් එය සෘතු හේදයකට අනුව ලැබේ. සමහර විට වර්ෂාපතනය ඊට වැඩි වන අවස්ථාව තිබේ.
ගිම්හානයේ අධික වර්ෂාපතනයක් ලැබේ.එම වැඩිම වර්ෂාපතනය ලැබෙන්නේ නිරිත දිග මෝසම් සුළං මගිනි. ඉතිරි කාලයේ දී සංවහනය මගින් වර්ෂාපතනය ලැබේ. කෙටි වියළී සෘතුවක් තිබේ.
Aw වර්ගය - නිවර්තන තෙත් හා වියළි දේශගුණය
මෙම දේශගුණ වර්ගයේ කැපී පෙනෙන තෙත් හා වියළි සෘතුවක් ඇත. කෙටි වර්ෂා සෘතුවක් හා දිගු වියළි සෘතුවක් ලෙස මෙය පවතින අතර වසර පුරා වර්ෂාපතනය අසමාන ලෙස ව්‍යාප්තව පවතී. Am වර්ගයට වඩා වියළි කාලය දැඩිය.සාමාන්‍ය වාර්ෂික උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 29 වන අතර සමහර අවස්ථාවල දී රාත්‍රී උෂ්ණත්ව අන්තරය පහල බසින නිසා වාර්ෂික උෂ්ණත්ව අන්තරය ඉහළය. වාර්ෂික වර්ෂාපතනය මි. මී. 2000 ට වඩා අඩු වේ. ධ්‍රැව දෙපසින් ඇති වාර්ෂික වර්ෂාපතනය මීටත් වඩා අඩු වේ.
AF වර්ගය - නිවර්තන වර්ෂා දේශගුණය
සමකය දෙපසට අන්සක 5 ත් 10 අතර කලාපයේ පිහිටා තිබේ.මෙම දේශගුණ කලාපය හදුනාගන්නේ වර්ෂාපතනය මත මෙය විශේෂ ලක්ෂණයකි. හේතුව වර්ෂය පුරාම පැතිරුණු වර්ෂාපතනයක් පැවතී. වාර්ෂික සාමාන්‍ය වර්ෂාපතනය මි . මී . 2000 ඉක්මවයි. සුර්යයාගේ බලපෑම මෙම කලාපයට සෘජුව ලැබෙන නිසා වර්ෂය පුරාම ඒකාකාරී ලෙස උෂ්ණත්වයක් දැකිය හැක.වාර්ෂික සාමාන්‍ය උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 27 ක් වේ.උෂ්ණත්ව අන්තරයද සෙල්සියස් අංශක 1.5 ට වඩා අඩුය.
මෙම කලාපයේ වර්ෂාපතනය සදහා ද ඩොල්ඩ්‍රම් තීරයේ හටගන්නා උණුසුම් ආර්ද්‍ර අස්ථායි වායුවද බලපායි.එමෙන්ම අන්තර් නිවර්තන අභිසරණ කලාපයේ බලපෑම මේ කලාපයට අවුරුද්දට දෙවරක් ලැබේ. මෙයද වර්ෂාපතනය ලබාදීම සදහා බලපානු ලැබේ. වාර්ෂික වර්ෂාපතනය වාෂ්පීකරණ උත්ස්වේදනය ඉක්මවා යන හෙයින් වායුව ඉහළ ආර්ද්‍රතාවයකින් යුක්ත වේ.සංවහන වර්ෂාව ප්‍රධාන වැසි ක්‍රමයයි.
සංවහන වැසි සමග අකුණු කුණාටු සහිත වැසි ද ලැබේ.සාගර ආශ්‍රිතව නිවර්තන වාසුළි ඇති වේ. අන්තර් නිවර්තන අභිසරණ කලාපයේ බලපෑමට ලක්වීම නිසා අවුරුද්ද පුරාම වර්ෂාව පැතිරී යන නිසා වර්ෂය මුළුල්ලේම පස තෙත්ව පවතී.පැහැදිලි අහස උදය සහ සවස් කල ඇති වන වර්ෂාව සහ යලි රාත්‍රියේ පැහැදිලි අහස මෙහි විශේෂ ලක්ෂණයකි.
B - වියළි දේශගුණය
BW -කාන්තාර හෝ ශූෂ්ක දේශගුණය
උතුරු හා දකුණු අක්ෂාංශ 15 – 30 ත් අතර ප්‍රදේශවල මෙම දේශගුණ කලාපය පිහිටා ඇත.මෙම දේශගුණික කලාප ඇතිවන්නේ නැගෙනහිර සාගරික කලාප ආශ්‍රිතව උප නිවර්තන වැඩි පීඩන කලාපවලට වායුධාරා කිදා බැසීමේ ප්‍රතිඵලයක් වශයෙනි.
කාන්තාර දේශගුණයේ විශේෂ ලක්ෂණය අඩු වාර්ෂික වර්ෂාපතනයයි.එවම්, සාමාන්‍ය වාර්ෂික වර්ෂාපතනය 300 mm -100 mm දක්වා වේ.
E - ධ්‍රැව දේශගුණය
ET- තුන්ද්‍රා දේශගුණය
අක්ෂාංෂ පිහිටිම - ධ්‍රැව දෙසින් සදාකාලික අයිස් යායන් උපආක්ටික් ප්‍රදේශයන් අතර කළාපය උතුරු අක්ෂාන්ෂ 65-70 අතර කළාපය.
අයත් ප්‍රදේශ - කැනඩාවේ උතුරු දෙසිනුත් බැෆන් දුපත් වලත් යුරෝපා හා සයිබිරියාවට උතුරු ආර්ටික් මුහුදු තිරය අයත් කළාප මේ සදහා අයත් වේ.
