නායයෑම්වලට බලපාන භෞතික සාධක
1 භූ ව්‍යුහය
2 භූමියේ බෑවුම් වෙනස්වීම හා බෑවුමේ උස වෙනස්වීම.
3 අධික වර්ෂාපතනය හා වර්ෂාතනයේ තීව්‍රතාවය.
4 භූ කම්පන, භූමි කම්පා, අකුණු සහ ගිගුරුම්.
5 රසායනික හෝ භෞතික වශයෙන් පාෂාණ ජීර්ණ වී පාංශූ ස්ථරයෙහි සමබරතාවය වෙනස්වීම.
6 භූගත ජල ගලනයේ වෙනස්වීම්.
7 ග්ලැසියර දියවීම.
8 ගුරුත්ව බලය.
- නායයෑම් වලට බලාන භෞතික සාධක රැසකි. ඒ අතරින් කීපයක් ඉතා සෘජුවම නායයෑම් කෙරෙහි බලපානු ලබයි. මෙයින් වඩාත් වැදගත් වන්නේ නායයෑම් සිදුවන ප්‍රදේශයේ පවතින භූ ව්‍යුහයයි. නායයෑමක් සිදුවන ස්ථානයේ පවතින භූමියේ ස්වභාවය එම ස්කන්ධය ගමන් කිරීම කෙරෙහි සෘජුවම බලපායි. එනම් ඉතා තද ප්‍රතිරෝධක පාෂාණ ව්‍යුහයක් පවතින ස්ථානයක පාෂාණ අභ්‍යන්තරයට ජලය ගමන් කිරීමට අපහසු බැවින් එම ප්‍රතිරෝධක පාෂාණ මව් පාෂාණ සමග තදින් බැදී පවතින බැවින් ස්කන්ධ චලනයක් සිදුනොවේ. නමුත් ඉතා මෘදු පාෂාණ ව්‍යුහයක් පවතින ස්ථානයක ජලය පාෂාණ තුළට කාන්දුවීම හොදින් සිදුවන බැවින් මව් පාෂාණ සමග ඇති බැදීම ඉවත් වී ස්කන්ධය ගමන් කිරීමට ඇති හැකියාව ඉහළ මට්ටමක පවතී.
- කාලයක් ගත වීමත් සමග භූමියේ මුලික පැවැති බෑවුමේ ස්වරූපය වෙනස් වීමයි. භූ විද්‍යාත්මක ව්‍යුහය වෙනස්වීම නිසා හෝ සුළං, ග්ලැසියර. ගලන ජලය වැනි බාහිර ස්වභාවික සාධක නිසා බෑවුම් වෙනස්වීම ( සීඝ්‍ර බෑවුම් ) ඇතිවීම මෙහිදී නායයාමකට වඩාත් බලපානු ලබයි. කාලයක් තිස්සේ සිදුවන ඛාදනය මෙලෙස අනුක්‍රමණය වෙනස් වීමට බලපානු ලබයි. එහිදී බෑවුම් කෝණය දළ ස්වරූපයක් ගැනීම හේතුවෙන් නායයාම සිදුවේ. බෑවුමේ අනුක්‍රමණය වෙනස් වීමට සමානුපාතිකව බෑවුමේ උසද වෙනස් වේ. බෑවුමේ උස වෙනස්වීම නායයෑම් සිදුවීම සදහා බලපානු ලැබේ. බෑවුමේ උස සහ නායයාම අතර අනුලෝම සම්බන්ධතාවයක් පවතී.
අධික වර්ෂාපතනය හා වර්ෂාතනයේ තීව්‍රතාවය
දිගුකාල සීමාවක පවතින අධික වර්ෂාව මගින් භූමිය මත එක්රැස්වන ජලය හේතුකොට ගෙන පාෂාණ හා පාංශූ ස්ථර බුරුල් වීමෙන් විශාල පාංශූ ස්කන්ධ වශයෙන් ගලා යනු ලබයි. මෙයට හේතුව වන්නේ අඛණ්ඩව ඇද හැලෙන අධික වර්ෂාපතනය නිසා පාෂාණ හා පස් අතරට කුස්තර ඔස්සේ ජලය කාන්දු වීමෙන් මතුපිට පාංශූ ස්ථරය සංතෘප්ත වීම නිසා මතුපිට පාංශු ස්ථරය හා මව් පාෂාණ අතර සම්බන්ධතාවය ගිලිහී යාම සිදුවේ. එය නායයාම් සිදුවීමට බලපාන ප්‍රධානම සාධකයකි. අධික වර්ෂණ තීව්‍රතාවය ලෙස ද නායයෑමට සෘජුවම බලපානු ලබයි. කෙටි කාලයක් තුළ පසට ඔරොත්තු නොදෙන තරම් අධික වර්ෂාපතනයක් ලැබීමෙන් පස හා පසට සමිබන්ධ ගස්වැල් බුරුල් වී පාංශූ ස්ථරය ගලායාමක් සිදුවීම මෙහිදී සිදුවේ.
භූමි කම්පා එනම් භූ චලන මගින් ඇතිවන කම්පනය හේතුවෙන් ද භූ ව්‍යුහය ක්ෂණිකව වෙනස් වෙයි. අකුණු සහ ගිගුරුම් මගින්ද භූ කම්පනය සිදුවීම නිසා මව් පාෂාණ හා මතුපිට පස් තට්ටු අතර ඇති බැදීම ගිලී යාමෙන් නායයෑමට ලක්විය හැකිය.
රසායනික හෝ භෞතික වශයෙන් පාෂාණ ජීර්ණය වීමෙන් මතුපිට පාංශූ ස්ථරයෙහි සමබරතාවය වෙනස් වේ. මෙය නායයාමකට බොහෝ සේ බලපානු ලබයි. එනම් කිසියම් ස්ථානයක පාෂාණ ජීර්ණ ක්‍රියාවලිය ද ස්කන්ධ චලනය වීම කෙරෙහි බලපෑම් ඇති කරනු ලබයි. එනම් මතුපිට තද පාෂාණ ජීර්ණය වීම නිසා ඒවා අතරට ජලය වෑස්සීමෙන් මව් පාෂාණය සමග ඇති බැදීම් දුර්වල වී ස්කන්ධ චලනය වීමේ හැකියාව ලැබේ.
භූගත ජල ගලනයේ වෙනස්කම් නිසා ඉහළ පාංශූ ස්ථර බිදවැටේ. කිසියම් ස්ථානයක භූගත ජල ප්‍රමාණය, භූගත ජලය රදා පවතින ගැඹුර මෙන්ම එම ස්ථානයේ පස් සහ පාෂාණවල ස්වාභාවයද නායයාම කෙරෙහි බලපායි. විශේෂයෙන්ම භූගත ජලය ගලා යන භූගත ගංගා පැවැතීම වැනි අවස්ථාවලදී පෘථිවි අභ්‍යන්තරයෙහි ගිලා බැසීම්, ගැලීම් වැනි නායයාම් තත්වයන් ඇතිවිය හැකිය.
