ශ‍්‍රි ලංකාවේ පාෂාණ සංකිර්ණවල පාෂාණ අන්තර්ගතය 02
හුණුගල් සංකීර්ණයේ පාෂාණ සංයුතිය පිළිබඳ අධ්‍යයනය බඳුන් කිරීමේදී විශේෂයෙන් වයඹ, උතුරු පළාත් වෙරළබඩ තීරුව තුළ තත් හුණුගල් සංකිර්ණයන් පිහිටා ඇත. විශේෂයෙන් අවසාදිත තැන්පතු වශයෙන් හඳුනාගන්නා තත් පාෂාණ කලාපයේ විවිධ පාෂාණ වර්ග දක්නට හැකිය. විශේෂයෙන් තබ්බෝව, ආඩිගම වැනි ප‍්‍රදේශ තුළ තත් පාෂාණ සංයුති බහුල වශයෙන් දක්නට හැකිය. වැලිගල්, හුණුගල්, සිල්ට්ගල් , මඩගල් වැනි පාෂාණ මෙම කලාපයේ පැතිරී ඇති බවක් දකනට හැකිය. විශේෂයෙන් සතෙකු හෝ පැළෑටියක් මිය ගිය පසු එහි කබොප වෙත් කටුව මුහුදු පතුළට ගමන් කරනු ලැබේ. මෙලෙස විශාල කාලයක් ගත වීමත් සමඟ විශාල ප‍්‍රමාණයේ අවසාදිත තැන්පත් වනු ලැබේ. මෙසේ උඩින් උඩට අවසාදිත තැන්පත් වීම හේතුවෙන් යට ඇති අවසාදිත ද්‍රව්‍ය තෙරපී තට්ටු වශයෙන් නිර්මාණයට පත් වේ. එහිදී සිප්පි කටු එලෙස තෙරපීමට බඳුන් වීම හේතුවෙන් ක‍්‍රමයෙන් හුණුගල් පාෂාණ නිර්මාණය වේ. එහිදී මෙම පාෂාණ වල ඇතැම් විටකදී සිප්පි කටු තැන්පත් වීමක් දක්නට හැකිය. විශේෂයෙන් දාර බෙල්ලා, බෙල්ලා වැනි මුහුදු සතුන්ගේ අවශේෂයන් හුණුගල් ආශි‍්‍රත හමුවනු ලැබේ. එහිදී යාපනය අවට ඇති හුණුගල් තුළ ටැබේනියා, කොරල් වැනි සංයුතීන් පැහැදිලි වශයෙන් හඳුනා ගැනීමට හැකිය. විශේෂයෙන් හම්බන්තොට මිනිහාකන්ද හුණුගල් පහළ මයෝසීන යුගයට අයත් වන අතර තත් හුනුගල් තුළ ගොලාකාර හා මොලොස්කා පවුලට අයත් පොසිල් හමුවනු ලැබේ.
විශේෂයෙන් වෙරාළාශ‍්‍රිත වැලිගල් වල අන්තර්ගත ප‍්‍රදේශ වශයෙන් ගාල්ල, මාතර, ගල්කිස්ස, හලාවත හා නැගෙනහිර වෙරළතීරයේ ද මෙවැනි වූ වැලිගල් දක්නට හැකිය. රළු හා සියුම් කැට සහිත තිරුවාණ, බෙලිකටු, ගානට් හා ඉල්මනයිට් වැනි සංයෝගයන් මුහුදු ජලයේ ඇති කැල්සියම් කාබනේට් ද්‍රවණයන් සමඟ එකතු විමේන් මෙම වැලිගල් නිර්මාණය වී ඇත. විශේෂයෙන් මෙම පාෂාණ වර්ගයන් චාතුර්තික යුගයේ පාෂාණ වශයෙන් ද හදුන්වන ලැබේ. ලංකාවේ දක්නට ලැබෙන පාෂාණ අතර ලැටරයිට් පාෂාණය නිරිත දිග කලාපයේ හා රට මධ්‍යයේ ඇතැම් ප‍්‍රදේශවල හමුවන කබොක් පාෂාණ විශේෂයක් වනු ලැබේ. මෙම පාෂාණය ද්වීතික යකඩ හා ඇල්මිනියම් ඔක්සයිඞ් බහුල වූ අධික ලෙස ජීර්ණය වූ පාෂාණයකි. මෙම පාෂාණයන්හී රතු හා කහ වර්ණය යනුයේ තත් තත්වය හේතුවෙනි. එසේම ද්වීතීක තැන්පත් වීමක් වශයෙන් හඳුනා ගැනීමට හැකි පාෂාණයක් වශයෙන් ගිණිගල් හඳුන්වා දීමට හැකිය. දිවයිනේ ස්ඵටික හුණුගල් හා ගැනියුලයිට් පාෂාණවල පැලූම්තලයෙන් මෙම පාෂාණ දක්නට හැකිය.
විජයානු සංකීර්නයේ පාෂණ සංයුතිය පිළිබඳ සඳහන් කිරීමේදී මූලික වශයෙන් charnockitic rocks බහුල වහයෙන් දක්නට හැකිය. විශේෂයෙන් සියඹලාණ්ඩුව, මොණරාගල, බිබිළ, අම්පාර වැනි දිවයිනේ නිරිතදිග හා නැගෙනහිර කලාපයට වන්නට මෙම පාෂාණ දැකගැනීමට හැකි වනුයේය උතුරින් කල්කුඩා සිට දකුණින් හම්බන්තොට දක්වා තත් පාෂාණය සංකිර්ණය විහිදී යනු ලැබේ. එහිදී විශේෂයෙන් මෙම නයිස් පාෂාණ වර්ගය සුදු හා කළු පැල්ලම් සහිත වූවකි. තිරුවාන හා පෙල්ස්පාර් බහුල වූ නිසා යම්තරමකට අළු පැහැයට හුරු බවක් දක්නට ලැබේ. මෙම නයිස් පාෂාණය මඩකලපුව හා හම්බන්තොට වැනි ප‍්‍රදේශ වල දක්නට ලැබේ. එසේම රතු පැහැති නයිස් පාෂාණ කිරින්ද හා කල් කුඩා ප‍්‍රදේශවලින් දක්නට හැකිය. කළු පැහැති ග‍්‍රනැයිට් බිබිළ, මොණරාගල වැනි ප‍්‍රදේශවලින් දක්නට හැකියඋක්ත ආකාරයෙන් ශ‍්‍රි ලංකාවේ විවිධ සංකිර්ණයන් තුළ දක්නට ලැබෙන පාෂාණ පිළිබඳ සඳහන් කිරීමට හැකි වනුයේය. මෙහිදී තත් පාෂාණ කොටස් ඇතැම් විට අනෙකුත් සංකිර්ණයන් හා බද්ධ වීම, ඒ සංකිර්ණයන් තුළ පිහිටීම වැනි තත්වයන් දකන්ට ලැබේ. විශේසයෙන් ලංකාව පුරා විවිධ පාෂාණ ව්‍යාප්තියක් දකන්ට ලැබෙන අතර මූලික වශයෙන් තත් පාෂාණ අතර විවිධ ඛණිජ සංයුතින්ද අන්තර්ගත වීමක් දක්නට ලැබේ. මේ ආකාරයෙන් ලංකාවේ විවිධ පාෂාණ සංකීර්ණයන් තුළ දක්නට ලැබෙන විවිධ වූ පාෂාණ පිළිබඳ උක්ත වශයෙන් කෙටියෙන් දක්වාලීමට හැකි වන්නේය.
